<chapter id="working">
<chapterinfo>
<authorgroup>
<author
><firstname
>Ben</firstname
> <surname
>Lamb</surname
> <affiliation
> <address
> <email
>kde@zurgy.org</email>
</address>
</affiliation>
</author>
<othercredit role="translator"
><firstname
>Natalie</firstname
> <surname
>Koning</surname
><affiliation
><address
> <email
>nat@switch.demon.nl</email
></address
></affiliation
> <contrib
>Vertaler</contrib
></othercredit
> 
</authorgroup>
</chapterinfo>

<title
>Met &kivio; werken</title>

<sect1 id="opening">
<title
>Een document openen</title>
<para
>Om een al eerder opgeslagen document te openen kiest u <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Openen</guimenuitem
></menuchoice
>; het standaard &kde;-dialoogvenster verschijnt.</para>
<para
>Recentelijk gebruikte documenten staan in een lijst in het menu <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guisubmenu
>Recent geopend</guisubmenu
></menuchoice
>.</para>
</sect1>

<sect1 id="saving">
<title
>Een document opslaan</title>
<para
>Om een document op te slaan kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Opslaan</guimenuitem
></menuchoice
>, of het menu <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Opslaan als...</guimenuitem
></menuchoice
> als u het bestand een andere naam wilt geven.</para>
<note
><para
>Het is ook mogelijk om het document op te slaan in een formaat dat door oudere versies van &kivio; gelezen kan worden. Selecteer de gewenste versie in de keuzelijst <guilabel
>Filter:</guilabel
> in het dialoogvenster "Opslaan".</para
></note>
</sect1>

<sect1 id="printing">
<title
>Afdrukken</title>
<para
>Het document kan afgedrukt worden door het menu <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Afdrukken...</guimenuitem
></menuchoice
> te kiezen. Het standaard dialoogvenster "Afdrukken" van &kde; verschijnt. Een voorbeeld van de afgedrukte uitvoer kunt u zien door het menu <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Afdrukvoorbeeld...</guimenuitem
></menuchoice
> te kiezen.</para>
</sect1>

<sect1 id="import-export">
<title
>Documenten importeren/exporteren</title>
<para
>Het item <guimenuitem
>Importeren...</guimenuitem
> in het menu <guimenu
>Bestand</guimenu
> laadt momenteel een &kivio;- of &XML;-document in een nieuw &kivio;-venster.</para>
<para
>Het item <guimenuitem
>Exporteren...</guimenuitem
> in het menu <guimenu
>Bestand</guimenu
> voert momenteel dezelfde functie uit als <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Opslaan als...</guimenuitem
></menuchoice
>. Via deze opties kunt u een bestand onder een andere naam of als een ander bestandstype opslaan.</para>
</sect1>

<sect1 id="multiple-pages">
<title
>Documenten met meerdere pagina's</title>
<para
>Een &kivio;-document kan verscheidene pagina's met diagrammen bevatten.</para>

<sect2>
<title
>Pagina's toevoegen</title>
<para
>Om <action
>extra pagina's toe te voegen</action
> aan een document kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Pagina</guimenu
> <guimenuitem
>Pagina invoegen</guimenuitem
></menuchoice
> of klikt u met de &RMB; op de paginatab en kiest <guimenuitem
>Pagina invoegen</guimenuitem
> in het contextmenu. Onderaan het document is er voor elke pagina, die niet verborgen is, een tab zichtbaar.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Pagina's verwijderen</title>
<para
>Pagina's kunnen verwijderd worden door het menu <menuchoice
><guimenu
>Pagina</guimenu
> <guimenuitem
>Pagina verwijderen</guimenuitem
></menuchoice
> te kiezen of door met de &RMB; op de paginatab te klikken en <guimenuitem
>Pagina verwijdeen</guimenuitem
> in het contextmenu te kiezen.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Pagina's hernoemen</title>
<para
>De naam van een pagina ken gewijzigd worden door te dubbelklikken op de pagina-selector of door met de &RMB; op de tab onderaan te klikken. In het contextmenu kiest u <guimenuitem
>Pagina hernoemen...</guimenuitem
>. Er verschijnt een dialoogvenster waarin u de naam kunt wijzigen.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Met pagina's werken</title>
<para
>De volgorde van de pagina's kan gewijzigd worden door de tabs onderaan te verslepen.</para>
<note
><para
>Met de pijlknoppen onderaan de pagina kunt u door de tabs bladeren, u kunt er niet mee door de pagina's zelf bladeren.</para
></note>
<para
>Als er veel pagina's in een document zijn en u wilt niet van elke pagina een tab onderaan de pagina zien, kunt u pagina's verbergen door het menu <menuchoice
><guimenu
>Pagina</guimenu
> <guimenuitem
>Pagina verbergen</guimenuitem
></menuchoice
> te kiezen. De tab van huidige pagina wordt verwijderd.</para>
<para
>Om een verborgen pagina weer zichtbaar te maken kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Pagina</guimenu
><guimenuitem
>Pagina tonen...</guimenuitem
></menuchoice
> en kiest u daarna de pagina in de keuzelijst.</para>
</sect2>

</sect1>

<sect1 id="page-export">
<title
>Een pagina exporteren</title>
<para
>Individuele pagina's kunnen als bestanden in bitmapformaat worden geëxporteerd. Om de huidige pagina te exporteren kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Exporteren...</guimenuitem
></menuchoice
> of <menuchoice
><guimenu
>Bestand</guimenu
> <guimenuitem
>Opslaan als...</guimenuitem
></menuchoice
>. Het standaard &kde;-dialoogvenster "Opslaan als" verschijnt. Het bestandstype is afhankelijk van de naam die u aan het bestand geeft, de bestandsnaam moet eindigen met één van de onderstaande extensies.</para>
<para
>De volgende bestandstypen worden ondersteund:</para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>PNG-afbeelding (.png)</para
></listitem>
<listitem
><para
>JPEG-afbeelding (.jpg)</para
></listitem>
<listitem
><para
>BMP-afbeelding (.bmp)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Encapsulated Postscript-afbeelding (.eps)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Portable Bitmap (.pbm)</para
></listitem>
<listitem
><para
>PCX-afbeelding (.pcx)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Portable Pixmap-afbeelding (.ppm)</para
></listitem>
<listitem
><para
>SGI-afbeelding (RGB) (.rgb)</para
></listitem>
<listitem
><para
>X PixMap-afbeelding (.xpm)</para
></listitem>
<listitem
><para
>JPEG 2000-afbeelding (.jp2)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Krita-document (.kra)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Adobe Illustrator-document (.ai)</para
></listitem>
<listitem
><para
>TIFF-afbeelding (.tiff)</para
></listitem>
<listitem
><para
>ILM EXR-afbeelding (.exr)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Karbon14-document (.karbon)</para
></listitem>
<listitem
><para
>GIMP Native-afbeelding (.xcf)</para
></listitem>
<listitem
><para
>Scalable Vector Graphics (.svg)</para
></listitem>
<listitem
><para
>&Windows; MetaFile (.wmf)</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para
>U moet het exporteren bevestigen, omdat er bij het exporteren opmaak verloren kan gaan. Klik op de knop <guibutton
>Opslaan</guibutton
>, het dialoogvenster <guilabel
>Naar afbeelding exporteren</guilabel
> verschijnt. In dit dialoogvenster kunt u enkele exportopties instellen: <guilabel
>Pagina:</guilabel
>-bereik, het <guilabel
>Te exporteren gebied:</guilabel
>, de <guilabel
>Bitmap DPI:</guilabel
> en de <guilabel
>Marge (Pixels):</guilabel
> van de pagina.</para>
</sect1>

<sect1 id="grid">
<title
>Het raster</title
>	
<para
>&kivio; legt een regelmatig raster over de pagina heen om het plaatsen van stencils te vergemakkelijken. Het raster kan in- en uitgeschakeld worden door het menu <menuchoice
><guimenu
>Beeld</guimenu
> <guimenuitem
>Raster tonen</guimenuitem
></menuchoice
> te kiezen.</para>
<para
>De randen van objecten worden door de dichtstbijzijnde punt van het raster aangetrokken, ongeacht of het zichtbaar is of niet. Om deze functie in en uit te schakelen, kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Beeld</guimenu
> <guimenuitem
>Magnetisch raster</guimenuitem
></menuchoice
>.</para>
<para
>Om het raster aan te passen kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>&kivio; instellen...</guimenuitem
></menuchoice
> en klikt u op <guiicon
>Raster</guiicon
> in de pictogrammenlijst.</para>
<para
>In het dialoogvenster kunt u de kleur van het raster, de horizontale en verticale afstand en de afstand waarop de magnetische aantrekking werkt instellen.</para>
<para
>Tip: U kunt een niet-vierkant raster maken door de horizontale en verticale afstanden verschillend te maken.</para>
</sect1>

<sect1 id="text-tool">
<title
>Losstaande tekst</title>
<para
>Tekst kan los, niet gebonden aan een object, op een pagina geplaatst worden, bijvoorbeeld om algemene informatie over een tekening te geven.</para>
<para
>Om losstaande tekst toe te voegen moet u eerst zorgen dat er geen objecten geselecteerd zijn. Kies het menu <menuchoice
><guimenu
>Bewerken</guimenu
> <guimenuitem
>Deselecteren</guimenuitem
></menuchoice
> en daarna het menu <menuchoice
><guimenu
>Hulpmiddelen</guimenu
> <guimenuitem
>Tekstgereedschap</guimenuitem
></menuchoice
>. De muiswijzer verandert om aan te geven dat tekst ingevoerd kan worden.</para>
<para
>Teken een rechthoek met de muis waarin de tekst moet komen. Er verschijnt een dialoogvenster waarin u de tekst kunt intypen. Klik daarna op <guibutton
>OK</guibutton
>. De tekstopmaak kan gewijzigd worden door het menu <menuchoice
><guimenu
>Opmaak</guimenu
> <guimenuitem
>Tekst...</guimenuitem
></menuchoice
> te kiezen of door op knoppen op de werkbalk te klikken.</para>
</sect1>

<sect1 id="page-layout">
<title
>Paginaopmaak</title>
<para
>De paginagrootte, de marges en de oriëntatie, portret of landschap, kunnen in het dialoogvenster <guilabel
>Paginagrootte &amp; marges</guilabel
> ingesteld worden. Om dit dialoogvenster te openen kiest u het menu<menuchoice
><guimenu
>Opmaak</guimenu
> <guimenuitem
>Paginaopmaak...</guimenuitem
></menuchoice
>.</para>
</sect1>

<sect1 id="guides">
<title
>Hulplijnen gebruiken</title>
<para
>Hulplijnen kunnen gebruikt worden om stencils nauwkeurig op een pagina te plaatsen. Hulplijnen kunnen als visueel hulpmiddel gebruikt worden, maar &kivio; kan de hulplijnen ook magnetisch maken. Dit betekent dat zodra een stencil binnen een bepaalde afstand van de hulplijn komt, de stencil aangetrokken wordt door de hulplijn.</para>

<sect2>
<title
>Hulplijnen toevoegen</title>
<para
>Om een hulplijn toe te voegen plaatst u de muiswijzer op de horizontale of verticale liniaal, afhankelijk van de soort hulplijn die u nodig hebt. Houd de &LMB; ingedrukt en sleep de muis naar de plaats waar de hulplijn geplaatst moet worden, laat dan de muisknop los. U kunt ook het menu <menuchoice
><guimenu
>Beeld</guimenu
> <guimenuitem
>Hulplijn toevoegen...</guimenuitem
></menuchoice
> kiezen; er wordt een dialoogvenster geopend waarin u de <guilabel
>Oriëntatie</guilabel
> en de <guilabel
>Positie</guilabel
> van de hulplijn kunt instellen.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Hulplijnen verplaatsen</title>
<para
>U kunt een hulplijn verplaatsen door er met de &LMB; op te klikken. de muisknop ingedrukt te houden en de lijn te verslepen. Laat de muisknop los als de hulplijn zich op de juiste plaats bevindt.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Hulplijnen tonen/verbergen en magnetische hulplijnen</title>
<para
>Om de hulplijnen te verbergen kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Beeld</guimenu
> <guimenuitem
>Hulplijnen</guimenuitem
></menuchoice
>, deze optie schakelt de hulplijnen in en uit.</para>
<para
>Standaard worden de randen van stencils door de dichtstbijzijnde hulplijn aangetrokken. Om dit uit te schakelen kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Beeld</guimenu
> <guimenuitem
>Magnetische hulplijnen</guimenuitem
></menuchoice
>.</para>
</sect2>

</sect1>

<sect1 id="layers">
<title
>Lagen</title>
<para
>In &kivio; kunt u ingewikkelde diagrammen in meerdere lagen opdelen. De zichtbaarheid van lagen kan in- en uitgeschakeld worden. Deze functie maakt het gemakkelijk om een basisdiagram te gebruiken, bijvoorbeeld een plattegrond met verschillende opstellingen. Informatie voor verschillende opstellingen kan op een eigen laag geplaatst worden. Elke pagina kan een eigen set lagen hebben.</para>

<sect2>
<title
>Lagen</title>
<para
>Om de lagen van de huidige pagina in te stellen kiest u het menu <menuchoice
><guimenu
>Beeld</guimenu
> <guisubmenu
>Paletten</guisubmenu
> <guimenuitem
>Lagen tonen</guimenuitem
></menuchoice
>. Hierin kunt u lagen toevoegen, verwijderen en hernoemen, de zichtbaarheid van lagen in- en uitschakelen, de stapelvolgorde wijzigen en de huidige laag selecteren. </para>
<para
>In &kivio; wordt alleen de actieve laag beïnvloed door wijzigingen. Standaard bevat een pagina één laag, dit is de actieve laag.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Lagen toevoegen</title>
<para
>In het palet <guilabel
>Lagen</guilabel
> kunt u een nieuwe laag toevoegen door op de knop <guibutton
>Nieuwe laag</guibutton
> te klikken, dit is de eerste knop aan de linkerkant. Lagen kunnen verwijderd worden door op de tweede knop, <guibutton
>Laag verwijderen</guibutton
>, te klikken. &kivio; nummert de lagen, om de lagen te hernoemen selecteert u de laag in de lijst en klikt daarna op de knop <guibutton
>Laag hernoemen</guibutton
>.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Laaginstellingen</title>
<para
>Lagen worden getekend in de volgorde waarop ze in de lijst staan, te beginnen bij de bovenste laag. Objecten in de onderste laag worden als laatste getekend en komen bovenop alle andere objecten. De volgorde van de lagen kan veranderd worden door een laag te selecteren en daarna op de knop <guibutton
>Laag omhoog verplaatsen</guibutton
> of <guibutton
>Laag omlaag verplaatsen</guibutton
> te klikken.</para>
<para
>Bij elke laag in de lijst staan vier klein pictogrammen voor de naam. Van links naar rechts:</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term
>Zichtbaarheid (pictogram: een oog)</term>
<listitem
><para
>Door op het pictogram te klikken kunt u de zichtbaarheid van de laag in- en uitschakelen. </para
></listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>Afdrukbaar (pictogram: een printer)</term>
<listitem
><para
>Door op het pictogram te klikken kunt u de laag wel of niet laten afdrukken met het document. U zou een niet-afdrukbare laag kunnen gebruiken om aantekeningen voor uzelf te maken; of u zou een een laag als kladblaadje kunnen gebruiken met afbeeldingen die u later misschien nodig hebt.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>Bewerkbaar (pictogram: een potlood)</term>
<listitem
><para
>Hiermee kunt u bepalen of een laag bewerkt kan worden. U zou enkele lagen als niet-bewerkbaar kunnen instellen terwijl u aan andere lagen werkt om onbedoelde wijzigingen te voorkomen.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term
>Verbindbaar (pictogram: een connector)</term>
<listitem
><para
>Hiermee kunt u bepalen of items die zich op verschillende lagen bevinden met elkaar verbonden kunnen worden.</para
></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect2>
</sect1>

<sect1 id="arranging">
<title
>Stencils uitlijnen en distribueren</title>

<sect2>
<title
>Uitlijnen</title>
<para
>Stencils kunnen met één van hun randen of met hun middellijnen worden uitgelijnd. Selecteer een aantal stencils en kies dan het menu <menuchoice
><guimenu
>Opmaak</guimenu
> <guimenuitem
>Uitlijnen &amp; distribueren...</guimenuitem
></menuchoice
>. Horizontaal gegroepeerde stencils kunnen met hun bovenkant, hun onderkant of hun horizontale middens uitgelijnd worden; verticaal gegroepeerde stencils kunnen met hun linkerkant, hun rechterkant of hun verticale middens worden uitgelijnd.</para>
</sect2>

<sect2>
<title
>Distribueren</title>
<para
>Distribueren houdt in dat de stencils zo geplaatst worden, dat de tussenruimte overal even groot is.</para>
<para
>Selecteer de stencils, kies daarna het menu <menuchoice
><guimenu
>Opmaak</guimenu
> <guimenuitem
>Uitlijnen &amp; distribueren...</guimenuitem
></menuchoice
> en klik op het tabblad <guilabel
>Distribueren</guilabel
>.</para>
<para
>De stencils kunnen zo geplaatst worden, dat de afstand tussen hun randen, bijvoorbeeld hun linkerranden, even groot is, of dat de afstand tussen de stencils onderling even groot is. Kies <guilabel
>Spatiëring</guilabel
> voor de laatste optie.</para>
<para
>Een volgende keuzemogelijkheid is of de de gehele lengte of breedte van de pagina of alleen van de selectie gebruikt moet worden. Als u voor de tweede optie kiest zullen de stencils binnen hun oorspronkelijke ruimte blijven.</para>
<note
><para
>De optie om de gehele lengte of breedte van de pagina te gebruiken houdt rekening met de paginamarges.</para
></note>
</sect2>
</sect1>

</chapter>