HOWTO ãéá ÂéâëéïèÞêåò ÐñïãñáììÜôùí - Program Library HOWTO
David A. Wheeler
Ýêäïóç 1.20, 11 Áðñéëßïõ 2003
Áõôü ôï HOWTO ãéá ðñïãñáììáôéóôÝò, ðñáãìáôåýåôáé èÝìáôá ãýñù
áðü ôç äçìéïõñãßá êáé ÷ñÞóç âéâëéïèçêþí ðñïãñáììÜôùí óôï
Linux. Óôéò ôåëåõôáßåò óõìðåñéëáìâÜíïíôáé ïé óôáôéêÝò
(static), ïé äéáìïéñáæüìåíåò (shared) êáé ïé äõíáìéêÝò (
dynamically loaded ) âéâëéïèÞêåò.
_________________________________________________________
Ðßíáêáò Ðåñéå÷ïìÝíùí
1. ÅéóáãùãÞ
2. ÓôáôéêÝò (static) âéâëéïèÞêåò
3. Äéáìïéñáæüìåíåò (shared) âéâëéïèÞêåò
3.1. ÓõìâÜóåéò
3.1.1. Ïíüìáôá äéáìïéñáæüìåíùí âéâëéïèçêþí
3.1.2. ÔïðïèÝôçóç óôï Óýóôçìá Áñ÷åßùí
3.2. Ðùò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ïé âéâëéïèÞêåò
3.3. ÌåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò
3.3.1. LD_LIBRARY_PATH
3.3.2. LD_DEBUG
3.3.3. ¢ëëåò ìåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò
3.4. Äçìéïõñãþíôáò ìéáò äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç
3.5. ÅãêáôÜóôáóç êáé ÷ñÞóç äéáìïéñáæüìåíçò âéâëéïèÞêçò
3.6. Áóõìâßâáóôåò ìåôáîý ôïõò âéâëéïèÞêåò
4. ÄõíáìéêÝò (Dynamically Loaded - DL) âéâëéïèÞêåò
4.1. dlopen()
4.2. dlerror()
4.3. dlsym()
4.4. dlclose()
4.5. ÐáñÜäåéãìá äõíáìéêÞò âéâëéïèÞêçò
5. ÄéÜöïñá
5.1. Ç åíôïëÞ nm
5.2. ÓõíáñôÞóåéò êáôáóêåõáóôþí (constructor) êáé
êáôáóôñïöÝùí (destructor) âéâëéïèÞêçò
5.2.1. ÅéäéêÝò óõíáñôÞóåéò _init êáé _fini
(ÐÁÑÙ×ÇÌÅÍÏ/ÅÐÉÊÉÍÄÕÍÏ)
5.3. Ïé äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò ìðïñåß íá åßíáé
áñ÷åßá åíôïëþí (scripts )
5.4. Åêäüóåéò óõìâüëùí (Symbol versioning) êáé Áñ÷åßùí
åíôïëþí Ýêäïóçò (Version scripts)
5.5. GNU libtool
5.6. Áöáßñåóç óõìâüëùí ãéá åîïéêïíüìçóç ÷þñïõ
5.7. ÅîáéñåôéêÜ ìéêñÜ åêôåëÝóéìá
5.8. C++ åíáíôßïí C
5.9. ÊÜíïíôáò ôá÷ýôåñç ôçí áñ÷éêïðïßçóç óôç C++
5.10. Linux Standard Base (LSB - ÂÜóç Ðñüôõðùí ôïõ Linux)
5.11. Óõã÷ùíåýïíôáò âéâëéïèÞêåò óå ìåãáëýôåñåò
äéáìïéñáæüìåíåò (shared) âéâëéïèÞêåò
6. Ðåñéóóüôåñá ðáñáäåßãìáôá
6.1. Áñ÷åßï libhello.c
6.2. Áñ÷åßï libhello.h
6.3. Áñ÷åßï demo_use.c
6.4. Áñ÷åßï script_static
6.5. Áñ÷åßï script_shared
6.6. Áñ÷åßï demo_dynamic.c
6.7. Áñ÷åßï script_dynamic
7. Áëëåò ðçãÝò ðëçñïöïñéþí
8. ¢äåéá êáé ÐíåõìáôéêÜ Äéêáéþìáôá
1. ÅéóáãùãÞ
Áõôü ôï HOWTO ãéá ðñïãñáììáôéóôÝò ðñáãìáôåýåôáé èÝìáôá ó÷åôéêÜ
ìå ôï ðþò ìðïñåß êáíåßò íá äçìéïõñãÞóåé êáé íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé
âéâëéïèÞêåò ðñïãñáììÜôùí óôï Linux, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôï óýíïëï
åñãáëåßùí GNU. Ìéá "âéâëéïèÞêç ðñïãñÜììáôïò'' åßíáé áðëÜ Ýíá
áñ÷åßï ðïõ ðåñéÝ÷åé ôï ìåôáãëùôôéóìÝíï (compiled) êþäéêá (êáé
ôá äåäïìÝíá), ðïõ ðñüêåéôáé íá åíóùìáôùèïýí áñãüôåñá óå Ýíá
ðñüãñáììá. Ïé âéâëéïèÞêåò ðñïãñáììÜôùí åðéôñÝðïõí óôá
ðñïãñÜììáôá íá åßíáé ðéï ðáñáìåôñïðïéÞóéìá, ãñçãïñüôåñá óôç
äéáäéêáóßá åðáíáìåôáãëþôéóóçò (recompilation), êáé åõêïëüôåñá
óôç óõíôÞñçóç êáé ôçí åíçìÝñùóç (update). Ïé âéâëéïèÞêåò
ðñïãñÜììáôïò ìðïñïýí íá äéáéñåèïýí óå ôñåéò ôýðïõò: óôáôéêÝò
âéâëéïèÞêåò (static), äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò (shared),
êáé äõíáìéêÜ öïñôùìÝíåò âéâëéïèÞêåò (dynamically loaded - DL).
Áõôü ôï Üñèñï áíáöÝñåôáé áñ÷éêÜ óôéò óôáôéêÝò âéâëéïèÞêåò, ïé
ïðïßåò åãêáèßóôáíôáé óå Ýíá åêôåëÝóéìï (executable) ðñïôïý
åêôåëåóôåß ôï áíôßóôïé÷ï ðñüãñáììá. ÓõæçôÜ Ýðåéôá ôéò
äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò, ïé ïðïßåò öïñôþíïíôáé óôï
îåêßíçìá ôïõ ðñïãñÜììáôïò êáé ìïéñÜæïíôáé ìåôáîý ôùí
ðñïãñáììÜôùí. ÔÝëïò, óõæçôÜ ôéò äõíáìéêÝò âéâëéïèÞêåò, ïé
ïðïßåò ìðïñïýí íá öïñôùèïýí êáé íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí ïðïéáäÞðïôå
óôéãìÞ åíþ Ýíá ðñüãñáììá ôñÝ÷åé. Ïé äõíáìéêÝò âéâëéïèÞêåò äåí
åßíáé ðñáãìáôéêÜ Ýíá äéáöïñåôéêü åßäïò ìïñöïðïßçóçò (format)
âéâëéïèçêþí (ôüóï ïé óôáôéêÝò üóï êáé äéáìïéñáæüìåíåò
âéâëéïèÞêåò ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí ùò äõíáìéêÝò) áíô'
áõôïý, ç äéáöïñÜ Ýãêåéôáé óôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï ïé äõíáìéêÝò
âéâëéïèÞêåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé áðü ôïõò ðñïãñáììáôéóôÝò. Áõôü ôï
HOWTO êëåßíåé ìå Ýíá êåöÜëáéï ìå ðåñéóóüôåñá ðáñáäåßãìáôá êáé
Ýíá áêüìá ìå áíáöïñÝò óå Üëëåò ðçãÝò ðëçñïöïñéþí.
Ïé ðåñéóóüôåñïé õðåýèõíïé óå áíÜðôõîç ðñïãñáììÜôùí
(developers) ðïõ áíáðôýóóïõí âéâëéïèÞêåò, ïöåßëïõí íá
äçìéïõñãÞóïõí äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò, äåäïìÝíïõ üôé áõôÝò
åðéôñÝðïõí óôïõò ÷ñÞóôåò íá åíçìåñþóïõí (update) ôéò
âéâëéïèÞêåò ôïõò ÷ùñéóôÜ áðü ôéò åöáñìïãÝò ðïõ ôéò
÷ñçóéìïðïéïýí. Ïé äõíáìéêÝò âéâëéïèÞêåò åßíáé ÷ñÞóéìåò, áëëÜ
áðáéôïýí ëßãï ðåñéóóüôåñç äïõëåéÜ ãéá íá êáôáóôåß äõíáôüí íá
÷ñçóéìïðïéçèïýí êáé ðïëëÜ ðñïãñÜììáôá äåí ÷ñåéÜæïíôáé ôçí
åõåëéîßá ðïõ ðñïóöÝñïõí. Áð' ôçí Üëëç ðÜëé, ïé óôáôéêÝò,
êÜíïõí ôçí áíáâÜèìéóç (upgrading) ôùí âéâëéïèçêþí ðïëý ðéï
ðñïâëçìáôéêÞ, ïðüôå äýóêïëá èá ôéò óõíéóôïýóå êáíåßò ãéá
ãåíéêÞ ÷ñÞóç. Ùóôüóï, êÜèå ìßá Ý÷åé ôá ðëåïíåêôÞìáôÜ ôçò, êáé
ôá ðëåïíåêôÞìáôá ôïõ êÜèå ôýðïõ ðåñéãñÜöïíôáé óôçí áíôßóôïé÷ç
ðáñÜãñáöï ôïõ Üñèñïõ. Ïé ðñïãñáììáôéóôÝò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí C++
êáé äõíáìéêÝò âéâëéïèÞêåò, èá ðñÝðåé åðßóçò íá óõìâïõëåõèïýí
ôï "C++ mini- howto".
Äåí Ý÷åé óçìáóßá ðïõ ìåñéêïß Üíèñùðïé ÷ñçóéìïðïéïýí ôïí üñï
äõíáìéêÜ óõíäåäåìÝíåò âéâëéïèÞêåò (dynamically linked
libraries - DLLs) ãéá íá áíáöåñèïýí óôéò äéáìïéñáæüìåíåò
(shared) âéâëéïèÞêåò,ìåñéêïß Üëëïé ôïí üñï DLL ãéá íá óçìÜíïõí
ïðïéáäÞðïôå âéâëéïèÞêç ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ùò äõíáìéêÞ
âéâëéïèÞêç (DL), êáé ìåñéêïß áêüìá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí ôïí üñï
DLL ãéá íá áíáöåñèïýí óå ïðïéáäÞðïôå áðü ôéò ðáñáðÜíù
ðåñéðôþóåéò. ÏðïéïäÞðïôå óçìáóéïëïãéêü ïñéóìü êáé íá
åðéëÝîåôå, áõôü ôï HOWTO êáëýðôåé ôéò DLLs óå Linux.
Óå áõôü ôï HOWTO áó÷ïëïýìáóôå ìüíï ôç óýã÷ñïíç êáé êáèéåñùìÝíç
ìïñöïðïßçóç åêôåëÝóéìùí êáé âéâëéïèçêþí ó÷åäüí óå êÜèå
óýóôçìá/äéáíïìÞ GNU/Linux : ôç ìïñöïðïßçóç ELF (Executable and
Linking Format). Ôï óýíïëï åñãáëåßùí GCC ôïõ GNU (GNU GCC
toolset) ìðïñåß óôçí ðñáãìáôéêüôçôá íá ÷åéñéóôåß âéâëéïèÞêåò
ìå ìïñöïðïßçóç êáé äéáöïñåôéêÞ ôçò ELF - åéäéêüôåñá, ïé
ðåñéóóüôåñåò äéáíïìÝò Linux ìðïñïýí áêüìá íá õðïóôçñßîïõí ôçí
îåðåñáóìÝíç ìïñöÞ a.out ( ç õðïóôÞñéîç óõíå÷ßæåôáé êáé óôïí
2.6 ðõñÞíá ). Åíôïýôïéò, ôÝôïéåò ìïñöïðïéÞóåéò äå èá êáëõöèïýí
åäþ.
ÅÜí ÷ôßæåôå ìéá åöáñìïãÞ ðïõ èá èÝëáôå íá ìðïñåß íá ìåôáöåñèåß
óå ðïëëÜ óõóôÞìáôá, ßóùò èá Ýðñåðå íá óêåöôåßôå íá
÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôï GNU libtool ãéá íá ÷ôßóåôå êáé íá
åãêáôáóôÞóåôå âéâëéïèÞêåò, áíôß íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé ôá åñãáëåßá
ôïõ Linux áõôÜ êáè\ åõáôÜ. Ôï GNU Libtool åßíáé Ýíá ãåíéêü
script (áñ÷åßï åíôïëþí) õðïóôÞñéîçò âéâëéïèçêþí, ðïõ êñýâåé
ôçí ðïëõðëïêüôçôá ÷ñÞóçò ôùí äéáìïéñáæüìåíùí âéâëéïèçêþí
(ð.÷., äçìéïõñãþíôáò êáé åãêáèéóôþíôáò ôåò) ðßóù áðü ìéá êáé
óõìðáãÞò êáé öïñçôÞ, ìåôáîý óõóôçìÜôùí, äéåðáöÞ. Óôï Linux, ôï
GNU Libtool ÷ôßæåôáé ðÜíù áðü ôá åñãáëåßá êáé ôéò óõìâÜóåéò
ðïõ ðåñéãñÜöïíôáé óå áõôü ôï HOWTO. Ãéá ìéá öïñçôÞ äéåðáöÞ
(portable interface) óôéò äõíáìéêÝò âéâëéïèÞêåò, ìðïñåßôå íá
÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôá äéÜöïñá portability wrappers (ðåñéôõëßãìáôá
öïñçôüôçôáò). Ôï GNU Libtool ðåñéëáìâÜíåé Ýíá ôÝôïéï,
áðïêáëïýìåíï "libltdl". ÅíáëëáêôéêÜ, èá ìðïñïýóáôå íá
÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôçí glib âéâëéïèÞêç (ìçí ôç ìðåñäåýåôå ìå ôçí
glibc) ìå ôç öïñçôÞ õðïóôÞñéîÞ ôçò ãéá dynamic module loading
(äõíáìéêÞ öüñôùóç ôìçìÜôùí). Ìðïñåßôå íá ìÜèåôå ðåñéóóüôåñá
ó÷åôéêÜ ìå ôç glib óôï
http://developer.gnome.org/doc/API/glib/glib-dynamic-loading-o
f-modules.html. Êáé ðÜëé ðÜíôùò, óôï Linux áõôÞ ç
ëåéôïõñãéêüôçôá õëïðïéåßôáé ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôá âáóéêÜ åñãáëåßá
ðïõ ðåñéãñÜöïíôáé óå áõôü ôï HOWTO. ÅÜí ðñÜãìáôé áíáðôýóóåôå Þ
äéïñèþíåôå êþäéêá óå Linux, ðéèáíþò ïé ðëçñïöïñßåò ðïõ
õðÜñ÷ïõí óå áõôü ôï HOWTO èá åîáêïëïõèïýí íá óáò åßíáé
÷ñÞóéìåò.
Ç ÁããëéêÞ (êáé "áõèåíôéêÞ" Ýêäïóç) áõôïý ôïõ HOWTO âñßóêåôáé
óôï http://www.dwheeler.com/program-library, and it has been
êáé Ý÷åé óõìðåñéëçöèåß óôï Ðñüãñáììá Ôåêìçñßùóçò ôïõ Linux
(http://www.tldp.org). Ôá ðíåõìáôéêÜ äéêáéþìáôá (C) 2000
áíÞêïõí óôïí David A. Wheeler êáé äéáíÝìåôáé ìÝóù ôçò Üäåéáò
GPL (Gerneral Public License) - äåßôå ôçí áíôßóôïé÷ç ðáñÜãñáöï
óôï ôÝëïò ôïõ Üñèñïõ ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò.
_________________________________________________________
2. ÓôáôéêÝò (static) âéâëéïèÞêåò
Ïé óôáôéêÝò âéâëéïèÞêåò åßíáé áðëÜ ìéá óõëëïãÞ áðü ôá
óõíçèéóìÝíá object files (áñ÷åßá áíôéêåéìÝíïõ) - óõíÞèùò, ïé
óôáôéêÝò âéâëéïèÞêåò ôåëåéþíïõí ìå Ýíá åðßèçìá ".a". ÁõôÞ ç
óõëëïãÞ äçìéïõñãåßôáé ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôï ðñüãñáììá ar
(archiver). Ïé óôáôéêÝò âéâëéïèÞêåò äåí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ðéá
ôüóï óõ÷íÜ üóï êÜðïôå, ëüãù ôùí ðëåïíåêôçìÜôùí ôùí
äéáìïéñáæüìåíùí âéâëéïèçêþí (ðïõ ðåñéãñÜöïíôáé ðáñáêÜôù).
Ùóôüóï, óõíå÷ßæïõí íá åðéëÝãïíôáé ìåñéêÝò öïñÝò, åìöáíßóôçêáí
ðñþôåò éóôïñéêÜ, êáé åßíáé áðëïýóôåñåò óôçí åîÞãçóç.
Ïé óôáôéêÝò âéâëéïèÞêåò åðéôñÝðïõí óôïõò ÷ñÞóôåò íá ôéò
óõíäÝóïõí ìå ôá ðñïãñÜììáôá ôïõò (link to programs), ÷ùñßò íá
ðñÝðåé íá ãßíåé áíáãêáóôéêÜ recompilation ôïõ êþäéêá ôïõ
ðñïãñÜììáôïò, êåñäßæïíôáò Ýôóé áõôü ôï ÷ñüíï ôçò
åðáíáìåôáãëþôôéóçò. ÂÝâáéá ï ÷ñüíïò ãéá ôç äéáäéêáóßá
åðáíáìåôáãëþôôéóçò äåí åßíáé ôç óÞìåñïí çìÝñá ôüóï óðïõäáßïò,
äåäïìÝíùí ôùí óçìåñéíþí ôá÷ýôáôùí ìåôáãëùôôéóôþí, ïðüôå ôï
ðëåïíÝêôçìá áõôü Ý÷åé åîáóèåíßóåé óå ó÷Ýóç ìå ðáëéüôåñá. Ïé
óôáôéêÝò âéâëéïèÞêåò åßíáé óõ÷íÜ ÷ñÞóéìåò ãéá ôïõò developers
åÜí åðéèõìïýí íá åðéôñÝøïõí óôïõò ðñïãñáììáôéóôÝò íá óõíäÝóïõí
ôá ðñïãñÜììáôá ôïõò ìå ôç âéâëéïèÞêç ôùí ðñþôùí, áëëÜ äåí
èÝëïõí íá äþóïõí ôïí ðçãáßï êþäéêá ôçò (ðïõ åßíáé Ýíá
ðëåïíÝêôçìá ãéá ôïí êáôáóêåõáóôÞ âéâëéïèçêþí âÝâáéá, áëëÜ
ðñïöáíþò äåí åßíáé ôÝôïéï ãéá ôïí ðñïãñáììáôéóôÞ ðïõ ðñïóðáèåß
íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé ôç âéâëéïèÞêç). ÈåùñçôéêÜ, ï êþäéêáò óôéò
óôáôéêÝò âéâëéïèÞêåò ELF ðïõ óõíäÝåôáé ìå Ýíáí åêôåëÝóéìï
ðñÝðåé íá ôñÝîåé åëáöñþò ãñçãïñüôåñá (áðü 1-5%) áðü üôé áí ï
ßäéïò êþäéêáò ðáñå÷üôáí áðï ìéá äéáìïéñáæüìåíç Þ ìéá äõíáìéêÞ
âéâëéïèÞêç, áëëÜ óôçí ðñÜîç áõôü öáßíåôáé óðÜíéá íá óõìâáßíåé
åîáéôßáò Üëëùí, áëëçëïáíáéñïýìåíùí ðáñáãüíôùí.
Ãéá íá äçìéïõñãÞóåôå ìéá óôáôéêÞ âéâëéïèÞêç, Þ íá ðñïóèÝóåôå
ôá ðñüóèåôá êé Üëëá object files óå ìéá õðÜñ÷ïõóá,
÷ñçóéìïðïéÞóôå ìéá åíôïëÞ óáí ôçí ðáñáêÜôù:
ar rcs my_library.a file1.o file2.o
Ç åíôïëÞ óôï ðáñáðÜíù ðáñÜäåéãìá ðñïóèÝôåé ôá object files:
file1.o êáé file2.ï óôç óôáôéêÞ âéâëéïèÞêç my_library.a,
äçìéïõñãüíôáò ôç âéâëéïèÞêç my_library.a, åÜí äåí õðÜñ÷åé Þäç.
Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ãéá ôç äçìéïõñãßá ôùí óôáôéêþí
âéâëéïèçêþí, äåßôå ôï ar(1).
Ìüëéò äçìéïõñãÞóåôå ìéá óôáôéêÞ âéâëéïèÞêç, èá èåëÞóåôå,
öõóéêÜ, íá ôç ÷ñçóéìïðïéÞóåôå. Ìðïñåßôå íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ìéá
óôáôéêÞ âéâëéïèÞêç êáëþíôáò ôç êáôÜ ôç äéáäéêáóßá ôçò
ìåôáãëþôôéóçò êáé óýíäåóçò (compilation and linking process)
ãéá ôç äçìéïõñãßá åíüò åêôåëÝóéìïõ ðñïãñÜììáôïò . ÅÜí
÷ñçóéìïðïéåßôå ôï gcc(1) ãéá íá ðáñáãÜãåôå ôï åêôåëÝóéìü óáò,
ìðïñåßôå íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôçí (ðñïáéñåôéêÞ) ðáñÜìåôñï -l êáé
íá ðñïóäéïñßóåôå ôç âéâëéïèÞêç. Ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò
ó÷åôéêÜ ìðïñåßôå íá äåßôå ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôï info (info:gcc).
Íá åßóôå ðñïóåêôéêïß óôç óåéñÜ ôùí ðáñáìÝôñùí ðïõ
÷ñçóéìïðïéåßôå ìå ôï GCC - ç ðñïáéñåôéêÞ ðáñÜìåôñïò -l åßíáé
ìéá ðñïáéñåôéêÞ äõíáôüôçôá ãéá ôïí linker (ôï ôìÞìá ðïõ åßíáé
õðåýèõíï ãéá ôç óýíäåóç ð.÷. ôçò âéâëéïèÞêçò ìå ôï êõñßùò
ðñüãñáììá), êáé ðñÝðåé ãé' áõôü íá ôïðïèåôçèåß ÌÅÔÁ ôï üíïìá
ôïõ áñ÷åßïõ ðïõ ìåôáãëùôôßæåôáé. Áõôü åßíáé áñêåôÜ äéáöïñåôéêü
áðü ôç óõíÞèç óýíôáîç ôùí ðñïáéñåôéêþí ðáñáìÝôñùí. ÅÜí
ôïðïèåôÞóåôå ôçí ðñïáéñåôéêÞ ðáñÜìåôñï -l ðñéí áðü ôï üíïìá
áñ÷åßïõ, ìðïñåß íá áðïôý÷åé ðëÞñùò ôï linkning, êáé íá
êáôáëÞîåôå ìå Ýíá óùñü áðü ìõóôÞñéá óöÜëìáôá.
Ìðïñåßôå åðßóçò íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôïí linker ld(1) Üìåóá,
÷ñçóéìïðïéþíôáò ôéò ðáñáìÝôñïõò ôïõ -l êáé -L, åíôïýôïéò, óôéò
ðåñéóóüôåñåò ðåñéðôþóåéò åßíáé êáëýôåñï íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ï
GCC (1) äåäïìÝíïõ üôé ç äéåðáöÞ ôïõ LD (1) åßíáé ðéèáíüôåñï íá
áëëÜîåé.
_________________________________________________________
3. Äéáìïéñáæüìåíåò (shared) âéâëéïèÞêåò
Ïé äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò åßíáé âéâëéïèÞêåò ðïõ
öïñôþíïíôáé áðü ôá ðñïãñÜììáôá üôáí áñ÷ßæïõí. ¼ôáí ìéá
äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç åãêáôáóôáèåß êáôÜëëçëá, üëá ôá
ðñïãñÜììáôá ðïõ áñ÷ßæïõí êáôüðéí, êÜíïõí áõôüìáôá ÷ñÞóç ôçò
íÝáò äéáìïéñáæüìåíçò âéâëéïèÞêçò. Óôçí ðñáãìáôéêÜ ç ðáñáðÜíù
ðåñéãñáöÞ åßíáé ó÷åôéêÜ áðëÞ êáé óôáôéêÞ, áöïý ç ðñïóÝããéóç
ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé áðü ôï Linux óáò åðéôñÝðåé:
* íá åíçìåñþóåôå (update) âéâëéïèÞêåò, äéáôçñþíôáò ôçí
õðïóôÞñéîç ãéá ôá ðñïãñÜììáôá ðïõ ðñÝðåé íá ÷ñçóéìïðïéïýí
ðáëéüôåñåò åêäüóåéò, áêüìá êáé åÜí ïé íÝåò âéâëéïèÞêåò äåí
åßíáé ðñïò-ôá-ðßóù óõìâáôÝò
* íá ðáñáêÜìøåôå óõãêåêñéìÝíåò âéâëéïèÞêåò Þ áêüìá êáé
óõãêåêñéìÝíåò ëåéôïõñãßåò ìéáò âéâëéïèÞêçò, êáôÜ ôïí
åêôÝëåóç åíüò óõãêåêñéìÝíïõ ðñïãñÜììáôïò.
* íá êÜíåôå üëá ôá ðáñáðÜíù åíþ ôá ðñïãñÜììáôá ôñÝ÷ïõí
÷ñçóéìïðïéþíôáò ôéò õðÜñ÷ïõóåò âéâëéïèÞêåò
_________________________________________________________
3.1. ÓõìâÜóåéò
Ãéá íá ìðïñïýí ïé äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò íá õðïóôçñßîïõí
üëåò áõôÝò ôéò åðéèõìçôÝò éäéüôçôåò, ðñÝðåé íá ãßíïõí äéÜöïñåò
óõìâÜóåéò êáé íá áêïëïõèçèïýí êÜðïéåò ïäçãßåò. ÐñÝðåé íá
êáôáëÜâåôå ôç äéáöïñÜ ìåôáîý ôïõ ïíïìÜôùí ìéáò âéâëéïèÞêçò,
êáé óõãêåêñéìÝíá áõôïý ðïõ ëÝãåôáé ôï "soname" ôçò, êáé ôïõ
ðñáãìáôéêïý ïíüìáôïò ôçò (real name), êáé ðþò áëëçëåðéäñïýí.
ÐñÝðåé åðßóçò íá êáôáëÜâåôå ðïõ ðñÝðåé íá ôïðïèåôçèïýí óôï
óýóôçìá áñ÷åßùí.
_________________________________________________________
3.1.1. Ïíüìáôá äéáìïéñáæüìåíùí âéâëéïèçêþí
ÊÜèå äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç Ý÷åé Ýíá åéäéêü üíïìá, ôï
ëåãüìåíï "soname". Ôï soname îåêéíÜ ìå ôï ðñüèåìá "lib",
áêïëïõèåß ôï üíïìá ôçò âéâëéïèÞêçò, ç öñÜóç ".so" êáé ôÝëïò
ìéá áêüìá ðåñßïäïò ( ôåëåßá - ".") áêïëïõèïýìåíç áðü Ýíáí
áñéèìü Ýêäïóçò ðïõ áõîÜíåôáé üðïôå ôï interface ôçò
âéâëéïèÞêçò áëëÜæåé (ùò åéäéêÞ åîáßñåóç, ïé ÷áìçëüôåñïõ
åðéðÝäïõ âéâëéïèÞêåò ôçò C äåí áñ÷ßæïõí ìå ôï ðñüèåìá "lib").
¸íá ðëÞñåò êáé êáôÜëëçëï ( (fully-qualified) soname
ðåñéëáìâÜíåé ùò ðñüèåìá ôïí êáôÜëïãï áñ÷åßùí óôïí ïðïßïí
âñßóêåôáé ìÝóá óôï óýóôçìá áñ÷åßùí - óå Ýíá óýóôçìá ðïõ
ëåéôïõñãåß, Ýíá ðëÞñùò-êáôÜëëçëï soname åßíáé áðëÜ Ýíáò
óõìâïëéêüò óýíäåóìïò (symbolic link) ðïõ äåß÷íåé óôï
"ðñáãìáôéêü üíïìá" ôçò äéáìïéñáæüìåíçò âéâëéïèÞêçò.
ÊÜèå äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç Ý÷åé åðßóçò Ýíá "ðñáãìáôéêü
üíïìá", ôï ïðïßï åßíáé ôï üíïìá áñ÷åßïõ ðïõ ðåñéÝ÷åé ôïí
ðñáãìáôéêü êþäéêá âéâëéïèÞêçò. Ôï ðñáãìáôéêü üíïìá ðñïóèÝôåé
óôï soname ìéá åðéðëÝïí ðåñßïäï, Ýíá äåõôåñåýùí áñéèìü (minor
number), ìéá áêüìá ðåñßïäï, êáé ôïí áñéèìüò Ýêäïóçò (release
number). Ç ôåëåõôáßá ðåñßïäïò êáé ï áñéèìüò Ýêäïóçò åßíáé
ðñïáéñåôéêü åðßèåìá. Ï minor êáé ï release áñéèìüò åðéôñÝðïõí
ôïí Ýëåã÷ï ôçò äéáìüñöùóçò (configuration control ),
åíçìåñþíïíôáò óáò áêñéâþò ðïéá Ýêäïóç Þ ðïéåò åêäüóåéò ôçò
âéâëéïèÞêçò Ý÷ïõí åãêáôáóôáèåß. Óçìåéþóôå üôé áõôïß ïé áñéèìïß
ìðïñåß íá ìçí åßíáé ïé ßäéïé ìå ôïõò áñéèìïýò ðïõ
÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá íá ðåñéãñÜøïõí ôç âéâëéïèÞêç óôçí
ôåêìçñßùóç, áí êáé êÜôé ôÝôïéï êáèéóôÜ ôá ðñÜãìáôá åõêïëüôåñá.
ÅðéðëÝïí, õðÜñ÷åé ôï üíïìá ðïõ ï ìåôáãëùôôéóôÞò ÷ñçóéìïðïéåß
êáôÜ ôïí áßôçóç ìéáò âéâëéïèÞêçò, (Èá ôï áðïêáëþ "linker
name"), ðïõ åßíáé áðëÜ ôï soname ÷ùñßò ïðïéïäÞðïôå áñéèìü
Ýêäïóçò.
Ôï êëåéäß ãéá ôçí êáôáíüçóç êáé äéá÷åßñéóç ôùí äéáìïéñáæüìåíùí
âéâëéïèçêþí åßíáé ï äéá÷ùñéóìüò áõôþí ôùí ïíïìÜôùí. Ôá
ðñïãñÜììáôá, üôáí öôéÜ÷íïõí åóùôåñéêÜ ìéá ëßóôá ìå ôéò
äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé, ðñÝðåé íá
åìöáíßóïõí óôç ëßóôá ìüíï ôá áíôßóôïé÷á soname. ÁíôéèÝôùò,
üôáí äçìéïõñãåßôå ìéá êïéíÞ âéâëéïèÞêç, äçìéïõñãåßôå ôç
âéâëéïèÞêç ìüíï ìå Ýíá óõãêåêñéìÝíï üíïìá áñ÷åßïõ (ìå
ëåðôïìåñåßò ðëçñïöïñßåò Ýêäïóçò). ¼ôáí åãêáèéóôÜôå ìéá íÝá
Ýêäïóç ìéáò âéâëéïèÞêçò, ôçí ôïðïèåôåßôå óå Ýíáí áðü ìåñéêïýò
åéäéêïýò êáôáëüãïõò áñ÷åßùí êáé ôñÝ÷åôå Ýðåéôá ôï ðñüãñáììá
ldconfig(8). Ôï ldconfig åîåôÜæåé ôá õðÜñ÷ïíôá áñ÷åßá êáé
äçìéïõñãåß ôá sonames ùò óõìâïëéêÝò óõíäÝóåéò óôá ðñáãìáôéêÜ
ïíüìáôá, êáèþò åðßóçò äçìéïõñãåß Þ áíáíåþíåé ôï áñ÷åßï cache
/etc/ld.so.cache (ðïõ èá ðåñéãñáöåß óå ëßãï).
Ôï ldconfig äåí ïñãáíþíåé ôá linker names ( ãéá ôï ïðïßá
ìéëÞóáìå ðáñáðÜíù) - ôõðéêÜ áõôü ãßíåôáé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò
åãêáôÜóôáóçò âéâëéïèçêþí, êáé ôï linker name äçìéïõñãåßôáé
áðëÜ ùò Ýíá symbolic link óôï "ðéï ðñüóöáôï" soname Þ ôï ðéï
ðñüóöáôï ðñáãìáôéêü üíïìá. Èá óýóôçíá íá Ý÷åôå ôï linker name
óáí Ýíá óõìâïëéêü óýíäåóìï óôï soname, áöïý óôéò ðåñéóóüôåñåò
ðåñéðôþóåéò åÜí áíáíåþóåôå ôç âéâëéïèÞêç èá åðéèõìåßôå íá ôç
÷ñçóéìïðïéÞóåôå áõôüìáôá êáôÜ ôç óýíäåóç (linking). Ñþôçóá ôïí
H. J. Lu ãéáôß ôï ldconfig äåí ïñãáíþíåé áõôüìáôá ôá linker
names. Ç åîÞãçóÞ ôïõ Þôáí âáóéêÜ üôé ßóùò íá èåëÞóåôå íá
ôñÝîåôå êþäéêá ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôçí ðéï ðñüóöáôç Ýêäïóç ìéáò
âéâëéïèÞêçò, áëëÜ áíô' áõôïý íá èåëÞóåôå êáô ôçí áíÜðôõîç íá
óõíäÝóåôå ôï ðñüãñáììá óáò ìå ìéá ðáëáéÜ (åíäå÷ïìÝíùò
áóõìâßâáóôç) âéâëéïèÞêç. ÅðïìÝíùò, áöïý ôï ldconfig äåí êÜíåé
êáìßá õðüèåóç ãéá ôï ìå ðïéá âéâëéïèÞêç èÝëåôå íá óõíäÝóåôå ôá
ðñïãñÜììáôá óáò, êáôÜ ôçí åãêáôÜóôáóç èá ðñÝðåé íá ãßíïõí
óõìâïëéêÝò óõíäÝóåéò ãéá íá åíçìåñùèåß ï linker ó÷åôéêÜ ìå ôï
ðïßá âéâëéïèÞêç èá ÷ñçóéìïðïéÞóåé.
ÊáôÜ óõíÝðåéá, ôï /usr/lib/libreadline.so.3 åßíáé Ýíá ðëÞñùò
êáôÜëëçëï soname, ôï ïðïßï ôï ldconfig èá Ýèåôå óáí Ýíá
óõìâïëéêü óýíäåóìï óå êÜðïéï ðñáãìáôéêü üíïìá (realname) üðùò
ôï /usr/lib/libreadline.so.3.0. ÐñÝðåé åðßóçò íá õðÜñîåé Ýíá
üíïìá ãéá ôïí linker, /usr/lib/libreadline.so ôï ïðïßï èá
ìðïñïýóå íá åßíáé Ýíáò óõìâïëéêüò óýíäåóìïò ðïõ äåß÷íåé óôo
/usr/lib/libreadline.so.3.
_________________________________________________________
3.1.2. ÔïðïèÝôçóç óôï Óýóôçìá Áñ÷åßùí
Ïé äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò ðñÝðåé íá ôïðïèåôçèïýí êÜðïõ
óôï óýóôçìá áñ÷åßùí (filesystem). Ôï áíïéêôïý êþäéêá ëïãéóìéêü
(open source software) ôåßíåé íá áêïëïõèåß ôá ðñüôõðá ôïõ GNU
- ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò äåßôå ôç ó÷åôéêÞ ôåêìçñßùóç óôï
info:standards#Directory_Variables. Ôá ðñüôõðá ôïõ GNU
óõóôÞíïõí, óáí ðñïêáèïñéóìÝíç åðéëïãÞ, ôçí åãêáôÜóôáóç üëùí
ôùí âéâëéïèçêþí óôïí êáôÜëïãï /usr/local/lib üôáí äéáíÝìåôáé ï
ðçãáßïò êþäéêáò (êáé üëåò ïé åíôïëÝò ðñÝðåé íá ìðïõí óôï
/usr/local/bin). Êáèïñßæïõí åðßóçò Ýíáí óõìöùíçìÝíï ôñüðï ãéá
ðáñÜêáìøç áõôþí ôùí ðñïêáèïñéóìÝíùí åðéëïãþí êáé ãéá ôçí êëÞóç
ôùí ñïõôéíþí åãêáôÜóôáóçò.
Ôá Ðñüôõðá Éåñáñ÷ßáò ÓõóôÞìáôïò Áñ÷åßùí (Filesystem Ierarchy
Standards - FHS) óõæçôïýí ôï ôé ðñÝðåé íá ðÜåé ðïõ óå ìéá
äéáíïìÞ (âë. http://www.pathname.com/fhs). Óýìöùíá ìå ôï FHS,
ïé ðåñéóóüôåñåò âéâëéïèÞêåò ðñÝðåé íá åßíáé åãêáôåóôçìÝíåò óôï
/usr/lib, áëëÜ ïé âéâëéïèÞêåò ðïõ áðáéôïýíôáé ãéá ôï îåêßíçìá
ôïõ óõóôÞìáôïò èá ðñÝðåé íá åßíáé óôï /lib êáé ïé âéâëéïèÞêåò
ðïõ äåí åßíáé ìÝñïò ôïõ óõóôÞìáôïò ðñÝðåé íá åãêáôáóôáèïýí óôï
/usr/local/lib.
Äåí õðÜñ÷åé ðñáãìáôéêÜ êÜðïéá óýãêñïõóç ìåôáîý áõôþí ôùí äýï
åããñÜöùí - ôá ðñüôõðá ôïõ GNU óõóôÞíïõí ôéò ðñïêáèïñéóìÝíåò
åðéëïãÝò ãéá ôïõò õðåýèõíïõò ãéá ôçí áíÜðôõîç ôïõ ðçãáßïõ
êþäéêá, åíþ ôï FHS áíôßóôïé÷á ãéá ôïõò äéáíïìåßò (ðïõ
åðéëåêôéêÜ õðåñðçäïýí ôéò ðñïêáèïñéóìÝíåò åðéëïãÝò ãéá ôïí
ðçãáßï êþäéêá, óõíÞèùò ìÝóù ôïõ óõóôÞìáôïò äéá÷åßñéóçò ðáêÝôùí
ôïõ óõóôÞìáôïò). Óôçí ðñÜîç áõôü äïõëåýåé ðïëý üìïñöá: ç ðëÝïí
ðñüóöáôç (åíäå÷ïìÝíùò ìå ëÜèç - bugs) Ýêäïóç ôïõ ðçãáßïõ
êþäéêá ðïõ "êáôåâÜæåôå", áõôüìáôá åãêáèßóôáôáé óôïí "local"
(ôïðéêü) êáôÜëïãï áñ÷åßùí (/usr/local), êáé ìüëéò "ùñéìÜóåé"
åêåßíïò ï êþäéêáò, ïé äéá÷åéñéóôÝò ðáêÝôùí ôçò äéáíïìÞò
(package managers) ìðïñïýí åýêïëá íá ðáñáêÜìøïõí ôéò
ðñïêáèïñéóìÝíåò åðéëïãÝò ãéá íá ôïðïèåôÞóïõí ôïí êþäéêá óôçí
ðñüôõðç èÝóç ãéá ôç äéáíïìÞ. Óçìåéþóôå üôé åÜí ç âéâëéïèÞêç
óáò êáëåß ðñïãñÜììáôá ðïõ ìðïñïýí íá êëçèïýí ìüíïí ìÝóù
âéâëéïèçêþí, ðñÝðåé íá ôïðïèåôÞóåôå åêåßíÜ ôá ðñïãñÜììáôá óôïí
öÜêåëï /usr/local/libexec (ðïõ óå ìéá äéáíïìÞ ìåôáôñÝðåôáé óå
/usr/libexec). Ìéá ðåñéðëïêÞ åßíáé üôé ôá Red-Hat-"ïåéäÞ"
óõóôÞìáôá äåí ðåñéëÜâïõí ôïí êáôÜëïãï /usr/local/lib "åî'
ïñéóìïý" óôçí áíáæÞôçóÞ ôïõò ãéá âéâëéïèÞêåò - äåßôå ó÷åôéêÜ
ôç óõæÞôçóç ãéá ôï /etc/ld.so.conf ðáñáêÜôù. ¢ëëåò ðñüôõðåò
(standard) èÝóåéò âéâëéïèçêþí ðåñéëáìâÜíïõí ôïí êáôÜëïãï
/usr/X11R6/lib ãéá ôá ×-Windows, ê.ô.ë.. Óçìåéþóôå üôé ôï
/lib/security ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôá PAM modules, áëëÜ áõôÜ
öïñôþíïíôáé óõíÞèùò ùò äõíáìéêÝò âéâëéïèÞêåò (ðïõ óõæçôïýíôáé
åðßóçò êáôùôÝñù).
_________________________________________________________
3.2. Ðùò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ïé âéâëéïèÞêåò
Óôá GNU óõóôÞìáôá ðïõ âáóßæïíôáé óôç glibc,
óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí üëùí ôùí óõóôçìÜôùí Linux, ôï îåêßíçìá
åíüò ELF åêôåëÝóéìïõ áíáãêÜæåé áõôüìáôá ôïí program loader
(öïñôùôÞ ðñïãñÜììáôïò) íá öïñôùèåß êáé íá ôñÝîåé. Óôá
óõóôÞìáôá Linux, áõôüò ï öïñôùôÞò ïíïìÜæåôáé
/lib/ld-linux.so.X (üðïõ ôï × åßíáé Ýíáò áñéèìüò Ýêäïóçò).
Áõôüò ï öïñôùôÞò, ìå ôç óåéñÜ ôïõ, âñßóêåé êáé öïñôþíåé üëåò
ôéò Üëëåò äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé áðü
ôï ðñüãñáììá.
Ç ëßóôá ôùí êáôáëüãùí áñ÷åßùí ðïõ åëÝã÷ïíôáé åßíáé
áðïèçêåõìÝíç óôï áñ÷åßï /etc/ld.so.conf. ÐïëëÝò äéáíïìÝò ðïõ
Ý÷ïõí óáí "ðçãÞ" ôïõò RedHat óõóôÞìáôá, êáôÜ êáíüíá, äåí
óõìðåñéëáìâÜíïõí ôïí êáôÜëïãï /usr/local/lib óôï áñ÷åßï
/etc/ld.so.conf. Ôï ôåëåõôáßï ôï èåùñþ bug (óöÜëìá), êáé ç
ðñïóèÞêç ôïõ /usr/local/lib óôï /etc/ld.so.conf åßíáé ìéá
óõíÞèçò "åðéäéüñèùóç" áðáñáßôçôç ãéá ôçí åêôÝëåóç ðïëëþí
ðñïãñáììÜôùí óå RedHat-derived óõóôÞìáôá. ÅÜí èÝëåôå áðëÜ íá
ðáñáêÜìøåôå ìåñéêÝò ëåéôïõñãßåò óå ìéá âéâëéïèÞêç, áëëÜ íá
êñáôÞóåôå ôï õðüëïéðï ôçò âéâëéïèÞêçò, ìðïñåßôå íá åéóáãÜãåôå
ôá ïíüìáôá ôùí âéâëéïèçêþí ðïõ èá áíôéêáôáóôÞóïõí ôéò áñ÷éêÝò
óôï áñ÷åßï /etc/ld.so.conf - áõôÝò ïé âéâëéïèÞêåò èá Ý÷ïõí
ðñïôåñáéüôçôá Ýíáíôé áõôþí ôïõ ðñüôõðïõ óõíüëïõ (standard
set), áöïý öïñôþíïõí åê ôùí ðñïôÝñùí (preloading). ÁõôÞ ç
ìÝèïäïò âÝâáéá, ìÝóù, ÷ñçóéìïðïéåßôáé êõñßùò ãéá "ìðáëþìáôá"
(patches) Ýêôáêôçò áíÜãêçò - ìéá äéáíïìÞ óðÜíéá èá ðåñéëÜâåé
Ýíá ôÝôïéï áñ÷åßï óå ìéá óôáèåñÞ Ýêäïóç.
ÅÜì èÝëåôå áðëÜ íá ðáñáêÜìøåôå ìåñéêÝò óõíáñôÞóåéò óôç
âéâëéïèÞêç, ìá íá êñáôÞóåôå ôçí õðüëïéðç âéâëéïèÞêç, ìðïñåßôå
íá åéóÜãåôå ôá ïíüìáôá ôùí ðáñáêáìðôÞñéùí âéâëéïèçêþí (.o
áñ÷åßá) óôï /etc/ld.so.preload; áõôÝò ïé âéâëéïèÞêåò
"ðñï-öüñôùóçò" èá ëÜâïõí ðñïôåñáßïôçôá Ýíáíôé áõôþí ôïõ
âáóéêïý óõíüëïõ. Áõôü ôï áñ÷åßï ðñïöüñôùóçò ÷ñçóéìïðïåßôáé
êáôÜ êáíüíá ãéá Ýêôáêôá patches - ìéá äéáíïìÞ óõíÞèùò äå èá
óõìðåñéëÜâåé Ýíá ôÝôïéï áñ÷åßï êáôÜ ôç äßáèåóç ôçò.
Ç Ýñåõíá üëùí áõôþí ôùí êáôáëüãùí áñ÷åßùí óôï îåêßíçìá êÜèå
ðñïãñÜììáôïò èá Þôáí óõíïëéêÜ ìç ëåéôïõñãéêÞ, Ýôóé óôçí
ðñáãìáôéêüôçôá ÷ñçóéìïðïéåßôáé ìéá ìÝèïäïò caching. Ôï
ðñüãñáììá ldconfig (8) åî ïñéóìïý, äéáâÜæåé ôï áñ÷åßï
/etc/ld.conf, ïñãáíþíåé (sets up) ôïõò êáôÜëëçëïõò óõìâïëéêïýò
óõíäÝóìïõò óôïõò êáôáëüãïõò áñ÷åßùí ìå ôïõò äõíáìéêïýò
óõíäÝóìïõò (dynamic link directoriew), Ýôóé þóôå íá áêïëïõèïýí
ôéò ðñüôõðåò óõìâÜóåéò (standard conventions), êáé êñáôÜ ôéò
áðáñáßôçôåò ðëçñïöïñßåò "óõíïðôéêÜ" óôï /etc/ld.so.cache, ðïõ
ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß óôç óõíÝ÷åéá áðü Üëëá ðñïãñÜììáôá.
Áõôü åðéôá÷ýíåé ðïëý ôçí ðñüóâáóç óôéò âéâëéïèÞêåò. ÂÝâáéá ç
ðáñáðÜíù ôáêôéêÞ ðáñïõóéÜæåé êáé ìéá "åðéðëïêÞ" : ôï
ìåéïíÝêôçìá íá åßíáé áðáñáßôçôç ç åêôÝëåóç ôïõ ldconfig êÜèå
öïñÜ ðïõ Ýíá DLL ðñïóôßèåôáé, áöáéñåßôáé, Þ üôáí ôï óýíïëï
êáôáëüãùí áñ÷åßùí DLL áëëÜæåé - ôï ôñÝîéìï ôïõ ldconfig åßíáé
óõ÷íÜ Ýíá áðü ôá âÞìáôá ðïõ åêôåëïýíôáé áðü ôïõò äéá÷åéñéóôÝò
ðáêÝôùí êáôÜ ôçí åãêáôÜóôáóç ìéáò âéâëéïèÞêçò. Êáôüðéí, óôï
îåêßíçìá, ï dynamic loader ÷ñçóéìïðïéåß ðñÜãìáôé ôï áñ÷åßï
/etc/ld.so.cache êáé öïñôþíåé Ýðåéôá ôéò âéâëéïèÞêåò ðïõ
÷ñåéÜæåôáé.
Ðáñåìðéðôüíôùò, ôï FreeBSD ÷ñçóéìïðïéåß åëáöñþò äéáöïñåôéêÜ
ïíüìáôá áñ÷åßïõ ãéá áõôÞí ôçí cache. Óå FreeBSD, ç ELF cache
åßíáé ôï áñ÷åßï /var/ld- elf.so.hints êáé ç a.out cache ôï
/var/run/ld.so.hints. ÁõôÜ åíçìåñþíïíôáé ðÜíôá áðü ôï ldconfig
(8), Ýôóé áõôÞ ç äéáöïñÜ óôç èÝóç ðñÝðåé ìüíï íá ðåéñÜîåé óå
ìåñéêÝò åîáéñåôéêÝò êáôáóôÜóåéò.
_________________________________________________________
3.3. ÌåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò
ÄéÜöïñåò ìåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò ìåôáâëçôþí ðåñéâÜëëïíôïò
ìðïñïýí íá åëÝãîïõí áõôÞí ôçí äéáäéêáóßá, åíþ õðÜñ÷ïõí êáé
ìåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò ðïõ óáò åðéôñÝðïõí ôçí ðáñáêÜìøåôå.
_________________________________________________________
3.3.1. LD_LIBRARY_PATH
Ìðïñåßôå ðñïóùñéíÜ íá áíôéêáôáóôÞóåôå ìéá âéâëéïèÞêç ìå êÜðïéá
Üëëç, ãéá ìéá óõãêåêñéìÝíç åêôÝëåóç. Óôï Linux, ç ìåôáâëçôÞ
ðåñéâÜëëïíôïò LD_LIBRARY_PATH ðåñéÝ÷åé ìéá óåéñÜ áðü
êáôáëüãïõò áñ÷åßùí, ÷ùñéóìÝíá ìåôáîý ôïõò ìå Üíù êáé êÜôù
ôåëåßá, üðïõ ðñÝðåé íá áíáæçôçèïýí ðñþôá ïé âéâëéïèÞêåò , ðñéí
áíáæçôçèïýí óôï ðñüôõðï (default) óýíïëï êáôáëüãùí áñ÷åßùí.
Áõôü åßíáé ÷ñÞóéìï êáôÜ ôçí áðïóöáëìÜôùóç (debugging) ìéáò
íÝáò âéâëéïèÞêçò Þ ôç ÷ñçóéìïðïßçóç ôçò "íÝáò" âéâëéïèÞêçò ãéá
áóõíÞèéóôïõò ëüãïõò. Ç ìåôáâëçôÞ ðåñéâÜëëïíôïò LD_PRELOAD
ðåñéÝ÷åé ìéá ëßóôá ìå âéâëéïèÞêåò ðïõ Ý÷ïõí ëåéôïõñãßåò ðïõ
"õðåñéó÷ýïõí" áõôþí ôïõ ðñüôõðï óõíüëïõ, áêñéâþò üðùò ãßíåôáé
ìå ôï /etc/ld.so.preload. ÁõôÝò ïé ìåôáâëçôÝò ôßèåíôáé áðü ôïí
/lib/ld-linux.so loader. ÐñÝðåé íá óçìåéþóù åäþ ðùò, åíþ ç
LD_LIBRARY_PATH äïõëåýåé ãéá ðïëëÜ óõóôÞìáôá Unix, äå
ëåéôïõñãåß óå üëá - ðáñáäåßãìáôïò ÷Üñéí, ç ßäéá ëåéôïõñãßá
åßíáé äéáèÝóéìç óå HP- UX áëëÜ ç ìåôáâëçôÞ ðåñéâÜëëïíôïò åßíáé
áíôßóôïé÷á ç SHLIB_PATH, êáé óôï ÁÉ×, áõôÞ ç ëåéôïõñãéêüôçôá
ðáñÝ÷åôáé ìÝóù ôçò ìåôáâëçôÞò ðåñéâÜëëïíôïò LIBPATH (ìå ôçí
ßäéá áêñéâþò óýíôáîç, ìéá ëßóôá áðü ïíüìáôá êáôáëüãùí áñ÷åßùí
÷ùñéóìÝíá ìå Üíù êáé êÜôù ôåëåßá).
Ç LD_LIBRARY_PATH åßíáé ðñáêôéêÞ ãéá ôçí áíÜðôõîç êáé äïêéìÞ
êþäéêá, áëëÜ äå èá ÝðñÝðå íá ôñïðïðïéçèåß ðïôÝ êáôÜ ôç
äéáäéêáóßá åãêáôÜóôáóçò åíüò ðñïãñÜììáôïò ãéá óõíÞèç ÷ñÞóç áðü
ôïõò áðëïýò ÷ñÞóôåò - ìðïñåßôå íá äåßôå ðåñéóóüôåñá ó÷åôéêÜ ìå
ôï ãéáôß óôï "Why LD_LIBRARY_PATH is bad", óôï
http://www.visi.com/~barr/ldpath.html Ùóôüóï ðáñáìÝíåé ÷ñÞóéìç
ãéá ôçí áíÜðôõîç Þ äïêéìÞ êþäéêá, êáé ãéá ôï øÜîéìï ëýóåùí
ðÜíù óå ðñïâëÞìáôá ðïõ äåí ìðïñïýí åýêïëá íá åðéëõèïýí
åéäÜëëùò. ÅÜí äåí èÝëåôå íá èÝóåôå ôç ìåôáâëçôÞ ðåñéâÜëëïíôïò
LD_LIBRARY_PATH, óôï Linux ìðïñåßôå áêüìç êáé íá êáëÝóåôå ôï
öïñôùôÞ ðñïãñÜììáôïò (program loader) Üìåóá êáé íá ôïõ
ðåñÜóåôå ïñßóìáôá. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ìå ôçí áêüëïõèç êëÞóç èá
÷ñçóéìïðïéçèåß ôï ÌÏÍÏÐÁÔÉ ðïõ äßíåôáé óáí üñéóìá áíôß ôïõ
ðåñéå÷ïìÝíïõ ôçò ìåôáâëçôÞò ðåñéâÜëëïíôïò LD_LIBRARY_PATH, ãéá
íá ôñÝîïõìå ôï óõãêåêñéìÝíï åêôåëÝóéìï:
/lib/ld-linux.so.2 --library-path PATH EXECUTABLE
Åêôåëþíôáò áðëÜ ôï ld-linux.so ÷ùñßò ïñßóìáôá, èá ðÜñåôå
ïäçãßåò ãéá ôç ÷ñçóç ôïõ, áëëÜ êáé ðÜëé, ìç ÷ñçóéìïðïéåßôå
áõôÞ ôç ìÝèïäï ãéá ôç óõíÞèç ÷ñÞóç - ôÝôïéåò åõêïëßåò Ý÷ïõí
åðéíïçèåß êõñßùò ãéá ôçí áðïóöáëìÜôùóç ðñïãñáììÜôùí.
_________________________________________________________
3.3.2. LD_DEBUG
Ìéá Üëëç ÷ñÞóéìç ìåôáâëçôÞ ðåñéâÜëëïíôïò óôïí GNU C loader
åßíáé ç LD_DEBUG. ÁõôÞ "ðåéñÜæåé" ôéò ëåéôïõñãßåò dl þóôå íá
äßíïõí ìðüëéêåò ðñïöïñßåò ãéá áõôü ðïõ êÜíïõí. Ðáñáäåßãìáôïò
÷Üñéí ìå ôï:
export LD_DEBUG=files
command_to_run
ðáñïõóéÜæåôáé ç åðåîåñãáóßá áñ÷åßùí êáé âéâëéïèçêþí êáôÜ ôï
÷åéñéóìü ôùí âéâëéïèçêþí, ëÝãïíôáò óáò ðïéåò åîáñôÞóåéò
(dependencies) áíé÷íåýïíôáé, ðïßåò SOs öïñôþíïíôáé êáé ìå ðïéá
óåéñÜ. Ç èÝóç ôçò LD_DEBUG óôç ôéìÞ "bindings", Ý÷åé óáí
áðïôÝëåóìá ôçí ðñïâïëÞ ðëçñïöïñéþí ãéá ôï óõó÷åôéóìü óõìâüëùí
(symbol binding), óôçí ôéìÞ "libs" ôçí ðñïâïëÞ ôùí ìïíïðáôéþí
üðïõ ãßíåôáé áíáæÞôçóç âéâëéïèçêþí (library search paths), êáé
óôçí ôéìÞ "versions", ôçí ðñïâïëÞ ôùí åîáñôÞóåùí ôçò Ýêäïóçò
(version dependencies).
Áí èÝóåé êáíåßò óôç ìåôáâëçôÞ LD_DEBUG ôçí ôéìÞ "help" êáé
ðñïóðáèÞóåé íá ôñÝîåé êÜðïéï ðñüãñáììá, èá ðÜñåé ìéá ëßóôá ìå
ôçò ðéèáíÝò åðéëïãÝò. Éó÷ýåé ðÜíôá âÝâáéá, ðùò êáé ç LD_DEBUG
äåí ðñïïñßæåôáé ãéá êáíïíéêÞ ÷ñÞóç, áëëÜ ìðïñåß íá öáíåß
÷ñÞóéìç óå ðåñéðôþóåéò debugging êáé testing.
_________________________________________________________
3.3.3. ¢ëëåò ìåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò
ÕðÜñ÷ïõí óôçí ðñáãìáôéêüôçôá Ýíáò áñéèìüò áðü êÜðïéåò
ìåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò áêüìá, ðïõ åëÝã÷ïõí ôç äéáäéêáóßá
öüñôùóçò (loading process) - ôá ïíüìáôÜ ôïõò áñ÷ßæïõí ìå ôï LD
_ Þ RTLD _. Ïé ðåñéóóüôåñåò áðü ôéò õðüëïéðåò åßíáé ãéá
÷áìçëïý åðéðÝäïõ debugging ôçò äéåñãáóßáò öüñôùóçò (loader
process) Þ ãéá ôçí åöáñìïãÞ ðñï÷ùñçìÝíùí äõíáôïôÞôùí . Ïé
ðåñéóóüôåñåò áð' áõôÝò äåí åßíáé êáëÜ ôåêìçñéùìÝíåò- åÜí
ðñÝðåé íôå êáé êáëÜ íá âñåßôå ðëçñïöïñßåò ãé' áõôÝò, ï
êáëýôåñïò ôñüðïò íá ìÜèåôå åßíáé íá äéáâÜóåôå ôïí ðçãáßï
êþäéêá ôïõ loader (ìÝñïò ôïõ GCC).
Ôï íá åðéôñÝðåôáé óôïí ÷ñÞóôç íá Ý÷åé Ýëåã÷ï ðÜíù óôéò
äõíáìéêÜ óõíäåìÝíåò âéâëéïèÞêåò (DLLs) èá Þôáí êáôáóôñïöéêü
ãéá ôá setuid/setgid ðñïãñÜììáôá (äçëáäÞ åêåßíá ðïõ Ý÷ïõí ôá
áíôßóôïé÷á permissions set), åÜí äåí ëáìâÜíïíôáí åéäéêÜ ìÝôñá.
ÅðïìÝíùò, óôïí GNU loader (ðïõ öïñôþíåé ôï õðüëïéðï ôïõ
ðñïãñÜììáôïò êáôÜ ôçí åêêßíçóç ôïõ), åÜí ôï ðñüãñáììá åßíáé
setuid Þ setgid, áõôÝò ïé ìåôáâëçôÝò (êáé Üëëåò ðáñüìïéåò
ìåôáâëçôÝò) áãíïïýíôáé Þ ðåñéïñßæïíôáé ðïëý óå áõôü ðïõ
ìðïñïýí íá êÜíïõí. Ï loader êáèïñßæåé åÜí Ýíá ðñüãñáììá åßíáé
setuid Þ setgid ìå ôïí Ýëåã÷ï ôùí credentials
("ðéóôïðïéçôéêþí") ôïõ ðñïãñÜììáôïò - åÜí ôá uid êáé euid
äéáöÝñïõí, Þ ôá gid êáé egid äéáöÝñïõí, ï öïñôùôÞò èåùñåß üôé
ôï ðñüãñáììá åßíáé setuid/setgid (Þ Ý÷åé ðñïêýøåé áðü êÜðïéï
ðïõ Þôáí) êáé åðïìÝíùò ðåñéïñßæåé ðïëý ôéò äõíáôüôçôÝò ôïõ íá
åëÝãîåé ôç äéáäéêáóßá óýíäåóçò (linking). ÅÜí äéáâÜóåôå ôïí
ðçãáßï ôùí GNU glibc âéâëéïèçêþí, ìðïñåßôå íá ôï äéáðéóôþóåôå
- äåßôå åéäéêÜ ôá áñ÷åßá /elf/rtld.c êáé
sysdeps/generic/dl-sysdep.c. Áõôü óçìáßíåé üôé åÜí áíáãêÜóåôå
ôï uid êáé ôï gid íá ôáõôßæïíôáé ìå ôá euid êáé egid, êáé
êáëÝóåôå Ýðåéôá Ýíá ðñüãñáììá, áõôÝò ïé ìåôáâëçôÝò èá Ý÷ïõí
ôçí ðëÞñç åðßäñáóç ôïõò. ¢ëëá Unix-ïåéäÞ óõóôÞìáôá ÷åéñßæïíôáé
ôçí ðáñáðÜíù êáôÜóôáóç äéáöïñåôéêÜ áëëÜ ãéá ôïí ßäéï ëüãï: Ýíá
setuid/setgid ðñüãñáììá äåí ðñÝðåé íá åðçñåáóôåß áäéêáéïëüãçôá
áðü ôéò ìåôáâëçôÝò ðåñéâÜëëïíôïò ðïõ Ý÷ïõí ôåèåß.
_________________________________________________________
3.4. Äçìéïõñãþíôáò ìéáò äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç
Ç äçìéïõñãßá ìéáò äéáìïéñáæüìåíçò âéâëéïèÞêçò åßíáé åýêïëç
õðüèåóç. Êáô' áñ÷Üò, äçìéïõñãÞóôå ôá object files ðïõ èá ðÜíå
óôç äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôï GCC ìå ôéò
ðáñáìÝôñïõò (flags) -fPIC Þ -fpic. Ïé ðñïáéñåôéêÝò ðáñÜìåôñïé
-fPIC êáé -fpic åíåñãïðïéïýí ôç äçìéïõñãßá "áíåîáñôÞôïõ èÝóåùò
êþäéêá" (position independent code), ðïõ åßíáé ìéá âáóéêÞ
áðáßôçóç ãéá ôéò äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò - ïé äéáöïñÝò
áíáëýïíôáé ðáñáêÜôù. Ôï soname ôï ðåñíÜôå ìå ôçí ðñïáéñåôéêÞ
ðáñÜìåôñï -Wl ôïõ gcc. Ç ðáñÜìåôñïò -Wl ðåñíÜåé ðåñíÜ ôéò
åðéëïãÝò ðïõ áêïëïõèïýí óôïí linker (óå áõôÞí ôçí ðåñßðôùóç
ôçí ðáñÜìåôñï -soname ìå ôï üñéóìá ôçò) - ôá êüììáôá ìåôÜ áðü
ôï -Wl äåí åßíáé ôõðéêÜ, ïýôå ôõðïãñáöéêü ëÜèïò, üðùò åðßóçò
ðñïóÝîôå íá ìçí óõìðåñéëÜâåôå êåíÜ (white spaces) óôï üñéóìá.
Êáôüðéí äçìéïõñãÞóôå ôçí êïéíÞ âéâëéïèÞêç ÷ñçóéìïðïéþíôáò ìéá
åíôïëÞ ôïõ ðáñáêÜôù ôýðïõ:
gcc -shared -Wl,-soname,your_soname \
-o library_name file_list library_list
Áêïëïõèåß Ýíá ðáñÜäåéãìá, üðïõ äçìéïõñãïýíôáé äýï object files
(a.o êáé b.o) êáé Ýðåéôá ìéá êïéíÞ âéâëéïèÞêç ðïõ ðåñéÝ÷åé êáé
ôá äýï. Óçìåéþóôå üôé áõôÞ ç ìåôáãëþôôéóç ðåñéëáìâÜíåé ôéò
ðëçñïöïñßåò debugging (-g - èá ìðïñïýóå íá åßíáé -ggdb ãéá íá
óõìðåñéëçöèïýí åðéðëÝïí debugging ðëçñïöïñßåò ãéá ÷ñÞóç ìå ôïí
gdb) êáé èá ðáñáãÜãåé êáé ðñïåéäïðïéÞóåéò (warnings -
ðñïáéñåôéêÞ ðáñÜìåôñïò - Wall), ðïõ äåí áðáéôïýíôáé, öõóéêÜ,
ãéá ôéò êïéíÝò âéâëéïèÞêåò áëëÜ óõóôÞíïíôáé. Ç ìåôáãëþôôéóç
(compilation) ðáñÜãåé ôá object filesõ (÷ñçóéìïðïéåßôáé ç
ðáñÜìåôñïò -c), êáé ðåñéëáìâÜíåé êáé ôçí áðáéôïýìåíç åðéëïãÞ
fPIC:
gcc -fPIC -g -c -Wall a.c
gcc -fPIC -g -c -Wall b.c
gcc -shared -Wl,-soname,libmystuff.so.1 \
-o libmystuff.so.1.0.1 a.o b.o -lc
ÌåñéêÜ óçìåßá Üîéá ðåñéóóüôåñçò ðñïóï÷Þò:
* Ìç "ãäýóåôå" (strip) ôçí ðñïêýðôïõóá âéâëéïèÞêç, êáé ìçí
÷ñçóéìïðïéÞóôå ôçí ðáñÜìåôñï -fomit-frame-pointer óôïí
compiler, åêôüò êáé ðñáãìáôéêÜ, äå ãßíåôáé äéáöïñåôéêÜ. Ç
ðñïêýðôïõóá âéâëéïèÞêç èá ëåéôïõñãÞóåé, áëëÜ áõôÝò ïé
åíÝñãåéåò êáèéóôïýí ôïõò debuggers (ðñïãñÜììáôá
áðïóöáëìÜôùóçò) óõíÞèùò Ü÷ñçóôïõò.
* ×ñçóéìïðïéÞóôå ôéò ðáñáìÝôñïõò -fPIC Þ -fpic ãéá íá
ðáñáãÜãåôå ôïí êþäéêá. Ç ÷ñÞóç -fPIC Þ - fpic ãéá ôçí
ðáñáãùãÞ êþäéêá åîáñôÜôáé áðü ôïí óôü÷ï óáò. Ç åðéëïãÞ
-fPIC ëåéôïõñãåß ðÜíôá, áëëÜ ìðïñåß íá Ý÷åé óáí áðïôÝëåóìá
ìåãáëýôåñï êþäéêá áðü ôçí -fpic (Ýíáò áðëüò ôñüðïò ãéá íá
èõìÜóôå ôçí ðáñáðÜíù ðáñáôÞñçóç åßíáé íá Ý÷åôå êáôÜ íïõ
ðùò ôá êåöáëáßá, ìåãÜëá ãñÜììáôá PIC óôçí ðáñÜìåôñï -fPIC
èá ðáñÜãïõí ìåãáëýôåñï óå ìÝãåèïò êþäéêá, áð' üôé ìÜëëïí
èá ãßíåé êÜíïíôáò ÷ñÞóç ôçò -fpic). ×ñÞóç ôçò ðáñáìÝôñïõ
-fpic ðáñÜãåé óõíÞèùò ìéêñüôåñï êáé ãñçãïñüôåñï êþäéêá,
áëëÜ èá Ý÷åé ôïõò ðåñéïñéóìïýò åîáñôþìåíïõò áðü ôï óýóôçìá
ðïõ ÷ôßóôçêå ç âéâëéïèÞêç (platform-dependent), üðùò ï
áñéèìüò ôùí ìåôáâëçôþí ðïõ åßíáé êáèïëéêÝò (globally
visible symbols), Þ ôï ìÝãåèïò ôïõ êþäéêá. Ï linker èá óáò
ðåé åÜí "ôïõ êÜíåé" (ç åðéëïãÞ óáò äå äçìéïõñãåß
ðñïâëÞìáôá) üôáí äçìéïõñãåßôå ôç äéáìïéñáæüìåíç
âéâëéïèÞêç. Óå ðåñßðôùóç áìöéâïëßáò, åðéëÝîôå -fPIC -
ëåéôïõñãåß ðÜíôá.
* Óå ìåñéêÝò ðåñéðôþóåéò, ç êëÞóç óôïí ìåôáãëùôôéóôÞ gcc ãéá
äçìéïõñãßá áñ÷åßïõ áíôéêåéìÝíïõ (object file) èá ðñÝðåé
åðßóçò íá óõìðåñéëáìâÜíåé ôçí ðñïáéñåôéêÞ ðáñÜìåôñï "- Wl,
-export-dynamic". ÊáíïíéêÜ, ï äõíáìéêüò ðßíáêáò óõìâüëùí
(dynamic symbol table) ðåñéÝ÷åé ìüíï ôá óýìâïëá ðïõ
÷ñçóéìïðïéïýíôáé áðü Ýíá äõíáìéêü áíôéêåßìåíï. ÁõôÞ ç
åðéëïãÞ (êáôÜ ôï äçìéïõñãßá åíüò áñ÷åßïõ óå ELF) ðñïóèÝôåé
üëá ôá óýìâïëá óôï äõíáìéêü ðßíáêá óõìâüëùí ((âë. ld(1)
ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò). ÐñÝðåé íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå
áõôÞí ôçí ðñïáéñåôéêÞ äõíáôüôçôá üôáí õðÜñ÷ïõí
"áíôßóôñïöåò åîáñôÞóåéò", Þôïé, ìéá âéâëéïèÞêç DL Ý÷åé
áðñïóäéüñéóôá-åêêñåìÞ óýìâïëá ðïõ ðñÝðåé íá êáèïñéóôïýí
óôá ðñïãñÜììáôá ðïõ óêïðåýïõí íá ôç öïñôþóïõí (ó.ô.ì. ãéá
íá ãßíåé ðéï êáôáíïçôü óå ôé áêñéâþò áíáöåñüìáóôå ëÝãïíôáò
"óýìâïëï" - ãéá ôç ìåôÜöñáóç ÷ñçóéìïðïéÞèçêå áêñéâþò ï
åëëçíéêüò üñïò ôïõ symbol, áíáöÝñïõìå ðùò, üðùò öáßíåôáé
ð.÷. óôï ðáñÜäåéãìá ôçò ðáñáãñÜöïõ 4.5, ç cos åßíáé symbol
ôçò math âéâëéïèÞêçò). Ãéá íá äïõëÝøïõí ïé "áíôßóôñïöåò
åîáñôÞóåéò", ôï êýñéï ðñüãñáììá ðñÝðåé íá êáôáóôÞóåé ôá
óýìâïëÜ ôïõ äéáèÝóéìá äõíáìéêÜ. Óçìåéþóôå üôé èá
ìðïñïýóáôå íá ðåßôå "- rdynamic" áíôß "- Wl,
-export-dynamic", åÜí åñãÜæåóôå ìüíï ìå óõóôÞìáôá Linux,
áëëÜ óýìöùíá ìå ôçí ôåêìçñßùóç ELF (ELF documentation), ç
åðéëïãÞ "- rdynamic" äåí ëåéôïõñãåß ðÜíôá ãéá ôï gcc óôá
ìç-linux óõóôÞìáôá.
ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò áíÜðôõîçò êþäéêá, õðÜñ÷åé ôï ðéèáíü
ðñüâëçìá ôçò ôñïðïðïßçóçò ìéáò âéâëéïèÞêçò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé
åðßóçò êé áðü ðïëëÜ Üëëá ðñïãñÜììáôá - êáé åóåßò äåí èá èÝëáôå
ãéá íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí ôç âéâëéïèÞêç ðïõ âñßóêåôáé õðü
áíÜðôõîç ôá Üëëá ðñïãñÜììáôá, ðáñÜ ìüíï ìéá óõãêåêñéìÝíç
åöáñìïãÞ ðïõ åîåôÜæåôå ùò ðñïò ôç óõìðåñéöïñÜ ôçò áðÝíáíôé óôç
íÝá âéâëéïèÞêç. Ìéá ðñïáéñåôéêÞ äõíáôüôçôá ãéá ôç óýíäåóç
(linking option) ðïõ ìðïñåßôå íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå åßíáé ç
"rpath" ôïõ ld, ðïõ ðñïóäéïñßæåé ôï ìïíïðÜôé áíáæÞôçóçò
runtime (÷ñüíïõ åêôÝëåóçò) âéâëéïèçêþí ôïõ ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ
åêåßíïõ ðñïãñÜììáôïò ðïõ ìåôáãëùôôßæåôáé. Áðü ôï gcc, ìðïñåßôå
íá èÝóåôå ôçí åðéëïãÞ rpath ìå ôïí ðáñáêÜôù ôñüðï :
-Wl,-rpath,$(DEFAULT_LIB_INSTALL_PATH)
ÅÜí ÷ñçóéìïðïéåßôå áõôÞí ôçí ðñïáéñåôéêÞ äõíáôüôçôá êáôÜ ôçí
êáôáóêåõÞ ôïõ client ðñïãñÜììáôïò, äåí ðñÝðåé íá ðåéñÜîåôå ôç
ìåôáâëçôÞ ðåñéâÜëëïíôïò LD_LIBRARY_PATH (ðïõ ðåñéãñÜöåôáé
ðáñáêÜôù) ãéá êÜðïéïí Üëëï ëüãï åêôüò áðü ôï íá åîáóöáëßóåôå
üôé äåí äçìéïõñãïýíôáé óõíèÞêåò óõãêñïýóåùí, Þ üôé äå
÷ñçóéìïðïéïýíôáé Üëëåò ôå÷íéêÝò áðüêñõøçò ôçò âéâëéïèÞêçò.
_________________________________________________________
3.5. ÅãêáôÜóôáóç êáé ÷ñÞóç äéáìïéñáæüìåíçò âéâëéïèÞêçò
Ìüëéò äçìéïõñãÞóåôå ìéá äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç, èá èåëÞóåôå
íá ôçí åãêáôáóôÞóåôå. Ç áðëÞ ðñïóÝããéóç åßíáé áðëÜ íá
áíôéãñáöåß ç âéâëéïèÞêç óå Ýíáí áðü ôïõò ðñüôõðïõò êáôáëüãïõò
áñ÷åßùí (ð.÷. /usr/lib) êáé íá ôñÝîåôå ôï ldconfig(8).
Êáô' áñ÷Üò, èá ðñÝðåé êÜðïõ íá äçìéïõñãÞóåôå ôéò êïéíÝò
âéâëéïèÞêåò . Êáôüðéí, èá ðñÝðåé íá åôïéìÜóåôå ôïõò
áðáñáßôçôïõò óõìâïëéêïýò óõíäÝóìïõò, êáé åéäéêüôåñá Ýíá link
áðü Ýíá soname óå Ýíá realname (êáèþò åðßóçò êáé áðü Ýíá
versionless soname, äçëáäÞ Ýíá soname ðïõ Ý÷åé åðßèåìá ìüíïí
ôï ".so", ãéá ôïõò ÷ñÞóôåò ðïõ äåí ðñïóäéïñßæïõí êáèüëïõ ìéá
Ýêäïóç). Ç áðëïýóôåñç ðñïóÝããéóç åßíáé íá ôñÝîåôå:
ldconfig -n directory_with_shared_libraries
ÔÝëïò, üôáí ìåôáãëùôôßæåôå ôá ðñïãñÜììáôÜ óáò, èá ðñÝðåé íá
ðåßôå óôïí linker üôé ãéá ôéò óôáôéêÝò êáé äéáìïéñáæüìåíåò
âéâëéïèÞêåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôå. ×ñçóéìïðïéÞóôå ôéò
ðñïáéñåôéêÝò ðáñáìÝôñïõò -l êáé -L ãéá íá ôï êÜíåôå.
ÅÜí äåí ìðïñåßôå Þ äåí èÝëåôå íá åãêáôáóôÞóåôå ìéá âéâëéïèÞêç
óå ìéá standard èÝóç (ð.÷. äåí Ý÷åôå ôá äéêáéþìáôá íá
ôñïðïðïéÞóåôå ôïí êáôÜëïãï /usr/lib), èá ðñÝðåé íá áëëÜîåôå
ôçí ðñïóÝããéóÞ óáò. Óå áõôÞ ôçí ðåñßðôùóç, èá ðñÝðåé íá
åãêáôáóôÞóåôå ôéò âéâëéïèÞêåò êÜðïõ, êáé íá äþóåôå Ýðåéôá óôï
ðñüãñáììÜ óáò áñêåôÝò ðëçñïöïñßåò Ýôóé þóôå íá ìðïñåß íá âñåß
ôç âéâëéïèÞêç... êáé õðÜñ÷ïõí äéÜöïñïé ôñüðïé íá ãßíåé áõôü.
Ìðïñåßôå íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôç óçìáßá (flag) -L ôïõ gcc óôéò
áðëïýóôåñåò ôùí ðåñéðôþóåùí. Ìðïñåßôå íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå êáé
ôçí "ðñïóÝããéóç rpath" (ðïõ ðåñéåãñÜöç áíùôÝñù), éäéáßôåñá åÜí
èÝëåôå ìüíï Ýíá óõãêåêñéìÝíï ðñüãñáììá íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé ôç
âéâëéïèÞêç ðïõ ôïðïèåôåßôå óå Ýíáí êáôÜëïãï åêôüò ôùí
standard. Ìðïñåßôå åðßóçò íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôéò ìåôáâëçôÝò
ðåñéâÜëëïíôïò ãéá íá åëÝãîåôå ôá ðñÜãìáôá. Åéäéêüôåñá,
ìðïñåßôå íá èÝóåôå ôçí LD_LIBRARY_PATH, ðïõ åßíáé ìéá ëßóôá
áðü ïíüìáôá êáôáëüãùí ÷ùñéóìÝíá ìå Üíù êáé êÜôù ôåëåßá ôá
ïðïßá åñåõíþíôáé ãéá ýðáñîç äéáìïéñáæüìåíùí âéâëéïèçêþí ðñéí
áðü ôçí áíáæÞôçóç óôéò óõíçèéóìÝíåò èÝóåéò. ÅÜí ÷ñçóéìïðïéåßôå
bash, èá ìðïñïýóáôå íá êáëÝóåôå ôï my_program ìå áõôüí ôïí
ôñüðï ÷ñçóéìïðïéþíôáò:
LD_LIBRARY_PATH=.:$LD_LIBRARY_PATH my_program
ÅÜí èÝëåôå íá ðáñáêÜìøåôå áðëÜ ìåñéêÝò åðéëåãìÝíåò
ëåéôïõñãßåò/óõíáñôÞóåéò, ìðïñåßôå íá ôï êÜíåôå äçìéïõñãþíôáò
Ýíá "ðáñáêáìðôÞñéï" object file êáé èÝôïíôáò ôç ìåôáâëçôÞ
LD_PRELOAD - ïé óõíáñôÞóåéò óå áõôü ôï áñ÷åßï áíôéêåéìÝíïõ èá
õðåñéó÷ýóïõí áêñéâþò åêåßíùí ôùí ëåéôïõñãéþí ðïõ ðñÝðåé
(áöÞíïíôáò ôéò Üëëåò üðùò åß÷áí).
ÓõíÞèùò ìðïñåßôå íá åíçìåñþóåôå (update) âéâëéïèÞêåò ÷ùñßò
êÜðïéá éäéáßôåñç áíçóõ÷ßá - åÜí õðÞñîå áëëáãÞ óôç äéåðáöÞ
(API), ï äçìéïõñãüò âéâëéïèçêþí åßíáé èåùñçôéêÜ õðï÷ñåùìÝíïò
íá áëëÜîåé ôï soname. Ìå áõôü ôïí ôñüðï ìðïñïýí óå Ýíá óýóôçìá
íá óõíõðÜñ÷ïõí ðïëëáðëÝò âéâëéïèÞêåò, êáé ç êáôÜëëçëç íá
åðéëÝãåôáé ãéá êÜèå ðñüãñáììá. Åíôïýôïéò, åÜí Ýíá ðñüãñáììá äå
ëåéôïõñãåß ëüãù ôçò åíçìÝñùóçò ìéáò âéâëéïèÞêçò ðïõ êñÜôçóå ôï
ßäéï soname, ìðïñåßôå íá ôï áíáãêÜóåôå íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé ôçí
ðáëáéüôåñç Ýêäïóç âéâëéïèçêþí ìå ôï íá áíôéãñÜøåôå ôçí ðáëéÜ
âéâëéïèÞêç êÜðïõ, íá ìåôïíïìÜóåôå ôï ðñüãñáììá (ð.÷, äþóôå óôï
ðáëáéü ôï ßäéï üíïìá ðñïóèÝôïíôáò ôï åðßèåìá ".orig"), êáé íá
äçìéïõñãÞóåôå Ýðåéôá Ýíá ìéêñü wrapper script ðïõ ñõèìßæåé
îáíÜ ôç âéâëéïèÞêç ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé êáé êáëåß ôï ðñáãìáôéêü
(ìåôïíïìáóìÝíï) ðñüãñáììá. Èá ìðïñïýóáôå íá ôïðïèåôÞóåôå ôçí
ðáëáéÜ âéâëéïèÞêç óå ìéá åéäéêÞ, "ðñïóùðéêÞ" ðåñéï÷Þ, åÜí
èÝëåôå, áí êáé åßíáé äõíáôüí íá õðÜñ÷ïõí ðïëëáðëÝò åêäüóåéò
ôçò ßäéáò âéâëéïèÞêçò óôïí ßäéï êáôÜëïãï, ÷Üñç óôçí
áñéèìïäüôçóç ðïõ åðéâÜëëåôáé óôçí ïíïìáóßá ôùí äéáöüñùí
åêäüóåùí âéâëéïèçêþí. Ôï wrapper script èá ìðïñïýóå íá íáé
êÜðùò Ýôóé:
#!/bin/sh
export LD_LIBRARY_PATH=/usr/local/my_lib:$LD_LIBRARY_PATH
exec /usr/bin/my_program.orig $*
ÐÜíôùò èá óáò ðáñáêáëïýóá áí âáóéóôåßôå óôéò ðáñáðÜíù
"äéåõêïëýíóåéò" êáôÜ ôç óõããñáöÞ ôùí ðñïãñáììÜôùí óáò-
ðñïóðáèÞóôå íá óéãïõñåõôåßôå êáëýôåñá üôé ïé âéâëéïèÞêåò óáò
åßíáé åßôå ðñïò-ôá-ðßóù-óõìâáôÝò (backwards-compatible) åßôå
üôé Ý÷åôå áõîÞóåé ôïí áñéèìü Ýêäïóçò óôï soname êÜèå öïñÜ ðïõ
êÜíåôå ìéá áëëáãÞ ðïõ äåí åßíáé óõìâáôÞ ìå ôá Ýùò ôþñá. Ôá
áíùôÝñù åßíáé ìéá "ðñïóÝããéóç Ýêôáêôïõ áíÜãêçò" ãéá ôçí
áíôéìåôþðéóç ðñïâëçìÜôùí "ôçò êáêßáò þñáò".
Ìðïñåßôå íá äåßôå ôïí êáôÜëïãï ôùí äéáìïéñáæüìåíùí âéâëéïèçêþí
ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé áðü Ýíá ðñüãñáììá ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôçí ldd
(1). ¸ôóé, ðáñáäåßãìáôïò ÷Üñéí, ìðïñåßôå íá äåßôå ôéò êïéíÝò
âéâëéïèÞêåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé áðï ôï ls ðëçêôñïëïãþíôáò:
ldd /bin/ls
ÂáóéêÜ, èá äåßôå ìéá ëßóôá áðü sonames áðü ôá ïðïßá åîáñôÜôáé
ôï ðñüãñáììá (ç ls óôç óõãêåêñéìÝíç ðåñßðôùóç), ìáæß ìå ôïí
êáôÜëïãï áñ÷åßùí óôïí ïðïßï áõôÜ âñßóêïíôáé. ÐÜíôùò ó÷åäüí óå
êÜèå ðåñßðôùóç èá Ý÷åôå ôïõëÜ÷éóôïí äýï dependencies
(åîáñôÞóåéò):
* /lib/ld-linux.so.Í (üðïõ ôï N åßíáé ìåãáëýôåñï Þ ßóïí ôïõ
1, óõíÞèùò ôïõëÜ÷éóôïí 2). Áõôü åßíáé ç âéâëéïèÞêç ðïõ
öïñôþíåé üëåò ôéò Üëëåò âéâëéïèÞêåò.
* libc.so.Í (üðïõ ôï N åßíáé ìåãáëýôåñï Þ ßóïí ôïõ 6). Áõôü
åßíáé ç âéâëéïèÞêç ôçò C. Áêüìç êáé Üëëåò ãëþóóåò ôåßíïõí
íá ÷ñçóéìïðïéïýí ôç âéâëéïèÞêç C (ôïõëÜ÷éóôïí ãéá íá
õëïðïéÞóïõí ôéò äéêÝò ôïõò âéâëéïèÞêåò), ïðüôå ôá
ðåñéóóüôåñá ðñïãñÜììáôá ðåñéëáìâÜíïõí ôïõëÜ÷éóôïí êáé
áõôÞí åäþ.
Ðñïóï÷Þ: ìçí ôñÝîåôå ôï ldd óå ðñïãñÜììáôá ðïõ äåí
åìðéóôåýåóôå. ¼ðùò äçëþíåôáé óáöþò óôï åã÷åéñßäéï ôïõ ldd (1),
ç ldd äïõëåýåé (óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò) ìå ôï íá èÝôåé ìéáò
åéäéêÞ ìåôáâëçôÞ ðåñéâÜëëïíôïò (ãéá ôá áíôéêåßìåíá ELF, ôçí
LD_TRACE_LOADED_OBJECTS) êáé åêôåëþíôáò Ýðåéôá ôï ðñüãñáììá.
Ìðïñåß íá åßíáé äõíáôü ãéá Ýíá ìç áîéüðéóôï ðñüãñáììá íá
áíáãêÜóåé ôïí ÷ñÞóôç ôçò ldd íá ôñÝîåé áõèáßñåôï êáé
ðéèáíüôáôá åðéâëáâÞ êþäéêá (áíôß áðëÜ íá åìöáíßóåé ðëçñïöïñßåò
ôçò ldd). ¸ôóé, ãéá ëüãïõò áóöáëåßáò, ìçí ÷ñçóéìïðïéåßôå ldd
óôá ðñïãñÜììáôá ðïõ äåí åìðéóôåýåóôå ðñïò åêôÝëåóç.
_________________________________________________________
3.6. Áóõìâßâáóôåò ìåôáîý ôïõò âéâëéïèÞêåò
¼ôáí ç íÝá Ýêäïóç ìéá âéâëéïèÞêçò åßíáé binary incompatible
("äõáäéêÜ- áóõìâßâáóôç") ìå ôçí ðáëáéüôåñç Ýêäïóç ôçò, ôï
soname ðñÝðåé íá áëëÜîåé. Óôçí C, õðÜñ÷ïõí ôÝóóåñéò âáóéêïß
ëüãïé ãéá ôïõò ïðïßïõò ìéá âéâëéïèÞêç èá ãéíüôáí
binary-incompatible ìå ôï óýóôçìá:
1. Ç óõìðåñéöïñÜ ìéáò ëåéôïõñãßáò (óõíÜñôçóçò) áëëÜæåé Ýôóé
þóôå äåí áíôáðïêñßíåôáé ðëÝïí óôéò áñ÷éêÝò ðñïäéáãñáöÝò
ôçò,
2. Ôá áíôéêåßìåíá ðïõ "åîÜãïíôáé" (exported data items)
áëëÜæïõí (åîáßñåóç: ç ðñïóèÞêç ðñïáéñåôéêþí áíôéêåéìÝíùí
óôéò Üêñåò ôùí äïìþí åßíáé åíôÜîåé, åö' üóïí åêåßíåò ïé
äïìÝò äåóìåýïíôáé ìüíï ìÝóá óôç âéâëéïèÞêç).
3. Ìéá åîáãüìåíç óõíÜñôçóç (exported function) áöáéñåßôáé.
4. Ôï interface ìéáò åîáãüìåíçò ëåéôïõñãßáò áëëÜæåé.
ÅÜí ìðïñåßôå íá áðïöýãåôå ôïõò ðáñáðÜíù ëüãïõò, ìðïñåßôå íá
êñáôÞóåôå ôéò âéâëéïèÞêåò óáò binary-compatible ìå ôï óýóôçìá.
Ãéá íá ôï ðïýìå êáé êÜðùò äéáöïñåôéêÜ, ìðïñåßôå íá êñáôÞóåôå
ôo Application Binary Interface (ABI, êÜôé óáí "ÄõáäéêÞ
ÄéåðáöÞ Åöáñìïãþí") óõìâáôü, åÜí áðïöåýãåôå ôÝôïéåò áëëáãÝò.
Ðáñáäåßãìáôïò ÷Üñéí, ìðïñåß íá èåëÞóåôå íá ðñïóèÝóåôå íÝåò
ëåéôïõñãßåò/óõíáñôÞóåéò áëëÜ íá ìçí äéáãñÜøåôå ôéò ðáëéÝò.
Ìðïñåßôå íá ðñïóèÝóåôå ôá íÝá áíôéêåßìåíá óôéò äïìÝò óáò, áëëÜ
ìüíï åÜí ìðïñåßôå íá óéãïõñåõôåßôå üôé ôá ðáëéÜ ðñïãñÜììáôá
äåí èá åßíáé "åõáßóèçôá" óå ôÝôïéåò áëëáãÝò, êÜíïíôáò ôçí
ðñïóèÞêç ôùí áíôéêåéìÝíùí ìüíï óôï ôÝëïò ôçò äïìÞò,
åðéôñÝðïíôáò ìüíï óôç âéâëéïèÞêç (êáé ü÷é ôçí åöáñìïãÞ) íá
äåóìåýåé ôç äïìÞ, êáèéóôþíôáò ôá ðñüóèåôá áíôéêåßìåíá
ðñïáéñåôéêÜ (Þ èÝôïíôáò ôç âéâëéïèÞêç íá ôá óõìðëçñþíåé), êáé
ôá ëïéðÜ. ÐñïóÝîôå: äåí ìðïñåßôå ðéèáíþò íá åðåêôåßíåôå ôéò
äïìÝò åÜí ïé ÷ñÞóôåò ôéò ÷ñçóéìïðïéïýí óå ðßíáêåò (arrays).
Ó÷åôéêÜ ìå ôçí C++ (êáé Üëëåò ãëþóóåò ðïõ õðïóôçñßæïõí
compiled-in templates êáé/Þ compiled dispatched ìåèüäïõò), ç
êáôÜóôáóç åßíáé ðéï ðåñßðëïêç. ¼ëá ôá áíùôÝñù æçôÞìáôá
éó÷ýïõí, óõí ðïëëÜ áêüìá. Ï ëüãïò åßíáé üôé êÜðïéåò
ðëçñïöïñßåò õëïðïéïýíôáé êÜðùò "êñõöÜ" óôï ìåôáãëùôôéóìÝíï
êþäéêá, ìå óõíÝðåéá åîáñôÞóåéò ðïõ ðéèáíüôáôá íá ìçí åßíáé
ðñïöáíåßò åÜí äåí îÝñåôå ðþò õëïðïéåßôáé ôõðéêÜ ç C++. Ãéá íá
êõñéïëåêôÞóïõìå, äåí åßíáé "êáéíïýñéá æçôÞìáôá", åßíáé áêñéâþò
üôé ï ìåôáãëùôôéóìÝíïò êþäéêáò C++ åðçñåÜæåé ôÝôïéåò
åõáßóèçôåò ðëçñïöïñßåò ìå ðïëý ðñùôüôõðïõò ôñüðïõò ðïõ ðéèáíüí
íá ìçí ðÜåé ï íïõò óáò. Ï áêüëïõèïò åßíáé Ýíáò (ðéèáíþò
åëëéðÞò) êáôÜëïãïò ðñáãìÜôùí ðïõ äåí ìðïñåßôå íá êÜíåôå óå C++
êáé íá äéáôçñÞóåôå binary-compatibilty ("äõáäéêÞ
óõìâáôüôçôá"), üðùò áíáöÝñåôáé áðü ôï Troll Tech's Technical
FAQ:
1. íá ðñïóèÝóåôå åê íÝïõ õëïðïéçìÝíåò åéêïíéêÝò óõíáñôÞóåéò
(åêôüò áí åßíáé áóöáëÝò ãéá ðáëáéüôåñá binaries íá êáëïýí
ôçí áñ÷éêÞ åöáñìïãÞ), åðåéäÞ ï ìåôáãëùôôéóôÞò "áîéïëïãåß"
(evaluates) ôéò êëÞóåéò SuperClass::virtualFunction() êáôÜ
ôç ìåôáãëþôôéóç (compile-time, ü÷é link-time).
2. íá ðñïóèÝóåôå Þ áöáéñÝóåôå virtual member functions
(ëåéôïõñãßåò åéêïíéêþí ìåëþí), åðåéäÞ áõôü èá Üëëáæå ôï
ìÝãåèïò êáé ôï layout ôïõ vtbl êÜèå õðïêëÜóçò.
3. íá áëëÜîåôå ôïí ôýðï ïðïéùíäÞðïôå data members (ìåëþí
äåäïìÝíùí) Þ íá ìåôáêéíÞóåôå ôÝôïéá, åíþ ìðïñïýí íá
ðñïóåããéóôïýí ìÝóù inline member functions.
4. íá áëëÜîåôå ôçí class ierarchy (éåñáñ÷ßá êëÜóçò), åêôüò
áðü ôï ãéá íá ðñïóôåèïýí íÝá öýëëá.
5. íá ðñïóèÝóåôå Þ í' áðïìáêñýíåôå private data members (ìÝëç
éäéùôéêþí óôïé÷åßùí), åðåéäÞ áõôü èá Üëëáæå ôï ìÝãåèïò êáé
ôï layout êÜèå õðïêáôçãïñßáò.
6. íá áöáéñÝóôå public Þ protected member functions åêôüò áí
åßíáé inline.
7. íá êáôáóôÞóôå ìéá public Þ protected member function óå
inline.
8. íá áëëÜîåôå áõôü ðïõ êÜíåé ìéá inline óõíÜñôçóç, åêôüò áí
ç ðáëáéÜ Ýêäïóç óõíå÷ßæåé íá ëåéôïõñãåß.
9. íá áëëÜîåôå ôá äéêáéþìáôá ðñüóâáóçò (Þôïé public,
protected Þ private) ìéáò member function óå Ýíá öïñçôü
(portable) ðñüãñáììá, åðåéäÞ êÜðïéïé ìåôáãëùôôéóôÝò
áíôéóôïé÷ßæïõí ôá äéêáéþìáôá ðñüóâáóçò óôï üíïìá ôçò
óõíÜñôçóçò.
ËáìâÜíïíôáò õðüøç áõôüí ôïí ìåãÜëï êáôÜëïãï, ïé õðåýèõíïé ãéá
ôçí áíÜðôõîç âéâëéïèçêþí óå C++ åéäéêüôåñá, ðñÝðåé íá
ðñïó÷åäéÜæïõí éäéáßôåñá ôáêôéêÜ updates áí åßíáé íá
êáôáóôñáôçãïýí ôç äõáäéêÞ óõìâáôüôçôá êáôÜ ôçí áíáíÝùóç ìéáò
âéâëéïèÞêçò. Åõôõ÷þò, óôá Unix-ïåéäÞ óõóôÞìáôá
(óõìðåñéëáìâáíïìÝíïõ ôïõ Linux) ìðïñåßôå íá Ý÷åôå ðïëëáðëÝò
åêäüóåéò ìéáò âéâëéïèÞêçò íá öïñôþíïíôáé óõã÷ñüíùò, Ýôóé ìå ôï
ìéêñü êüóôïò ôçò áðþëåéáò (ìéêñïý) äéáóôÞìáôïò óôï äßóêï, ïé
÷ñÞóôåò íá ìðïñïýí áêüìá íá ôñÝîïõí "ðáëéÜ" ðñïãñÜììáôá, ðïõ
÷ñåéÜæïíôáé ôéò ðáëáéÝò âéâëéïèÞêåò.
_________________________________________________________
4. ÄõíáìéêÝò (Dynamically Loaded - DL) âéâëéïèÞêåò
Ïé äõíáìéêÝò (Þ, "äõíáìéêÜ öïñôùìÝíåò") âéâëéïèÞêåò (DL) åßíáé
âéâëéïèÞêåò ðïõ öïñôþíïíôáé óå óôéãìÝò Üëëåò åêôüò áðü (êáôÜ)
ôï îåêßíçìá åíüò ðñïãñÜììáôïò. Åßíáé éäéáßôåñá ÷ñÞóéìåò ãéá
õëïðïßçóç plugins Þ modules, åðåéäÞ åðéôñÝðïõí áíáìïíÞ Ýôóé
þóôå íá öïñôùèåß ôï plugin ìüíï üôáí áðáéôåßôáé. Ðáñáäåßãìáôïò
÷Üñéí, ôï óýóôçìá Pluggable Authentication Modules (PAM),
÷ñçóéìïðïéåß ôéò DL âéâëéïèÞêåò ãéá íá åðéôñÝøåé óôïõò
äéá÷åéñéóôÝò ôïõ óõóôÞìáôïò íá "ðåéñÜîïõí" (configure) îáíÜ
êáé îáíÜ ôç äéáäéêáóßá ðéóôïðïßçóçò ôáõôüôçôáò. Åßíáé åðßóçò
÷ñÞóéìïé ãéá ôçí õëïðïßçóç äéåñìçíåõôþí (interpreters) ðïõ
åðéèõìïýí ðåñéóôáóéáêÜ íá ìðïñïýí íá ìåôáãëùôôßóïõí ôïí êþäéêÜ
ôïõò óå êþäéêá ìç÷áíÞò êáé íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí ôç
ìåôáãëùôôéóìÝíç Ýêäïóç ãéá ëüãïõò áðïäïôéêüôçôáò, êáé üëá ôá
ðáñáðÜíù ÷ùñßò íá äéáêüøïõí ôç ëåéôïõñãßá ôïõò. Ðáñáäåßãìáôïò
÷Üñéí, áõôÞ ç ðñïóÝããéóç ìðïñåß íá åßíáé ÷ñÞóéìç óôçí åöáñìïãÞ
åíüò just-in-time compiler Þ åíüò multi-user dungeon (MUD).
Óôï Linux, ïé DL âéâëéïèÞêåò äåí åßíáé ðñáãìáôéêÜ "îå÷ùñéóôÝò"
áðü Üðïøç ìïñöïðïßçóçò (format) ôïõëÜ÷éóôïí - äçìéïõñãïýíôáé
üðùò ôá óõíÞèç object files Þ ïé äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò,
üðùò óõæçôÞèçêáí ðáñáðÜíù. Ç âáóéêÞ äéáöïñÜ åßíáé üôé ïé
âéâëéïèÞêåò äåí öïñôþíïíôáé áõôüìáôá êáôÜ ôï link-time Þ êáôÜ
ôï îåêßíçìá åíüò ðñïãñÜììáôïò - áíô' áõôïý, õðÜñ÷åé Ýíá API
(Application Programming Interface - óýóôçìá äéåðáöÞò
ðñïãñáììáôéóôéêþí åöáñìïãþí) ãéá Üíïéãìá ìéáò âéâëéïèÞêçò,
áíáöïñÜ óå "óýìâïëá" ôçò, äéá÷åßñéóç óöáëìÜôùí, êáé êëåßóéìï
ôçò. Ïé ÷ñÞóôåò ôçò C èá ðñÝðåé íá óõìðåñéëÜâïõí ôï áñ÷åßï
åðéêåöáëßäùí <dlfcn.h> ãéá íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí áõôü ôï ÁÑÉ.
Ç äéåðáöÞ ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé áðü ôï Linux åßíáé ïõóéáóôéêÜ ç
ßäéá ìå áõôÞí ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé óôï Solaris êáé ôçí ïðïßá èá
áðïêáëþ "dlopen()" API. Åíôïýôïéò, áõôÞ ç äéåðáöÞ äåí
õðïóôçñßæåôáé áðü üëåò ôéò ðëáôöüñìåò - ôï HP- UX ÷ñçóéìïðïéåß
ôï äéáöïñåôéêü ìç÷áíéóìü shl_load (), êáé ôá Windows
÷ñçóéìïðïéïýí DLLs, ðïõ Ý÷ïõí êáé áðïëýôùò äéáöïñåôéêü
interface. ÅÜí ï óôü÷ïò óáò åßíáé ôï ðñüãñáììá óáò íá åßíáé
öïñçôü ôüóï ðïõ íá ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß óå üëá áõôÜ ôá
äéáöïñåôéêÜ óõóôÞìáôá, ïöåßëåôå ìÜëëïí íá óêåöôåßôå óïâáñÜ íá
÷ñçóéìïðïéÞóåôå êÜðïéá wrapping library ðïõ íá êñýâåé ôéò
äéáöïñÝò ìåôáîý ôùí ðëáôöüñìùí. Ìéá ðñïóÝããéóç åäþ åßíáé ç
âéâëéïèÞêç glib ìå ôçí õðïóôÞñéîÞ ôçò ãéá ôç äõíáìéêÞ öüñôùóç
modules (DLM, Dynamic Loading of Modules) - ÷ñçóéìïðïéåß ôéò
÷áìçëüôåñïõ åðéðÝäïõ äõíáìéêÝò ñïõôßíåò öüñôùóçò ôçò
ðëáôöüñìáò ãéá íá äçìéïõñãÞóåé ìéá öïñçôÞ äéåðáöÞ óå áõôÝò ôéò
óõíáñôÞóåéò. Ìðïñåßôå íá ìÜèåôå ðåñéóóüôåñùí ãéá ôçí glib óôï
http://developer.gnome.org/doc/API/glib/glib-dynamic-loading-o
f-modules.html. ÄåäïìÝíïõ üôé ç glib äéåðáöÞ Ý÷åé ðïëý êáëÞ
ôåêìçñßùóÞ (documentation), äåí èá áó÷ïëçèþ Üëëï ì' áõôÞ åäþ.
Ìéá Üëëç ðñïóÝããéóç åßíáé íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôçí libltdl, ðïõ
åßíáé êáé ìÝñïò ôïõ GNU libtool. ÅÜí èÝëåôå áêüìá ðåñéóóüôåñç
ëåéôïõñãéêüôçôá áðü áõôÞ ðïõ óáò ðáñÝ÷ïõí ïé ðáñáðÜíù
åðéëïãÝò, ßóùò èá ðñÝðåé íá ñßîåôå ìéá ìáôéÜ óå Ýíá CORBA
Object Request Broker (ORB). ÅÜí ðÜëé óáò áñêåß ç áðåõèåßáò
÷ñÞóç ôïõ API ðïõ õðïóôçñßæåôáé áðü ôï Linux êáé ôï Solaris,
óõíå÷ßóôå ôï äéÜâáóìá êáé ðáñáêÜôù.
Ïé developers ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí C++ êáé äõíáìéêÝò âéâëéïèÞêåò
(DL), ðñÝðåé åðßóçò íá óõìâïõëåõèïýí ôï "C++ dlopen
mini-HOWTO".
_________________________________________________________
4.1. dlopen()
Ç óõíÜñôçóç dlopen(3) áíïßãåé ìéá âéâëéïèÞêç êáé ôçí
ðñïåôïéìÜæåé ãéá ôç ÷ñÞóç. Óôï C ôï ðñùôüôõðü ôçò åßíáé ùò
åîÞò:
void * dlopen(const char *filename, int flag);
ÅÜí ôï üíïìá ôïõ áñ÷åßïõ îåêéíÜåé ìå "/" ( äßíåôáé ôï ðëÞñåò
ìïíïðÜôé), ç dlopen() èá ðñïóðáèÞóåé áðëÜ íá ôï ÷ñçóéìïðïéÞóåé
(äåí èá øÜîåé ãéá ìéá âéâëéïèÞêç). ÄéáöïñåôéêÜ, èá øÜîåé ãéá
ôç âéâëéïèÞêç áêïëïõèþíôáò ôçí åîÞò óåéñÜ âçìÜôùí:
1. Èá ôçí áíáæçôÞóåé óôïõò êáôáëüãïõò ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé (
÷ùñéóìÝíïé ìå Üíù êáé êÜôù ôåëåßá) óôç ìåôáâëçôÞ
ðåñéâÜëëïíôïò LD_LIBRARY_PATH ôïõ ÷ñÞóôç.
2. Èá øÜîåé åÜí åßíáé áíÜìåóá óôéò âéâëéïèÞêåò ðïõ
ðñïóäéïñßæïíôáé áðü ôï áñ÷åßï /etc/ld.so.cache (ðïõ
äçìéïõñãåßôáé áðü ôï ld.so.conf).
3. Èá åëÝãîåé óôïí êáôÜëïãï /usr/lib. ÓõãêñáôÞóôå ãéá ëßãï ôç
óåéñÜ ðïõ áêïëïõèÞèçêå åäþ: åßíáé ç áíôßóôñïöç áðü ôç
óåéñÜ ðïõ áêïëïõèïýóå ï ðáëéüò a.out loader. Ï ðáëéüò
loader, êáôÜ ôç öüñôùóç åíüò ðñïãñÜììáôïò, Ýøá÷íå áñ÷éêÜ
óôïí êáôÜëïãï /usr/lib, Ýðåéôá óôïí /lib (âë. man page
ld.so(8)). Áõôü êáíïíéêÜ äå èá 'ðñåðå íá ðåéñÜæåé ,
äåäïìÝíïõ üôé ìéá âéâëéïèÞêç ðñÝðåé íá âñßóêåôáé óå Ýíáí
ìüíï áðü ôïõò äõï êáôáëüãïõò áñ÷åßùí (ðïôÝ êáé óôïõò äýï),
êáé äéáöïñåôéêÝò âéâëéïèÞêåò ìå ôï ßäéï üíïìá áðëÜ åßíáé ç
êáôáóôñïöÞ ðïõ ðÜíôá ðåñéìÝíåé óôç ãùíßá.
Óôçí dlopen(), ç ôéìÞ ôçò ðáñáìÝôñïõ flag ðñÝðåé íá åßíáé åßôå
RTLD_LAZY, Þôïé "íá ðñïóäéïñéóôïýí ôá áðñïóäéüñéóôá óýìâïëá
(unresolved symbols) êáèþò ï êþäéêáò áðü ôç äõíáìéêÞ
âéâëéïèÞêç åêôåëåßôáé", åßôå RTLD_NOW, äçëáäÞ "íá
ðñïóäéïñéóôïýí ðñïôïý ç dlopen() åðéóôñÝøåé êáé, åÜí áõôü äåí
åßíáé äõíáôüí, íá èåùñçèåß ðùò ç óõíÜñôçóç áðÝôõ÷å". Óôçí ôéìÞ
RTLD_GLOBAL ðÜëé, ìðïñåß ðñïáéñåôéêÜ íá åöáñìïóôåß ï ëïãéêüò
ôåëåóôÞò OR ìå ïðïéáäÞðïôå ôéìÞ ôçò flag, óçìáßíïíôáò üôé ôá
åîùôåñéêÜ óýìâïëá (external symbols) ðïõ êáèïñßæïíôáé óôç
âéâëéïèÞêç èá ôåèïýí óôçí äéÜèåóç âéâëéïèçêþí ðïõ èá öïñôùèïýí
óôç óõíÝ÷åéá. ÊáôÜ ôï debugging, èá èåëÞóåôå ðéèáíþò íá
÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôçí RTLD_NOW - ç ÷ñÞóç ôçò RTLD_LAZY ìðïñåß íá
äçìéïõñãÞóåé óöÜëìáôá ðïõ äåí ìðïñïýí íá åíôïðéóôïýí åÜí
õðÜñ÷ïõí åêêñåìåßò áíáöïñÝò (unresolved references). Ç ÷ñÞóç
ôçò RTLD_NOW êÜíåé ôï Üíïéãìá ôçò âéâëéïèÞêçò åëáöñþò ðéï áñãü
(áëëÜ åðéôá÷ýíåé ôéò áíáæçôÞóåéò áñãüôåñá) - åÜí áõôü óáò
ðñïêáëåß ðñüâëçìá, ìðïñåßôå íá áëëÜîåôå ðÜëé óå RTLD_LAZY
áñãüôåñá.
ÅÜí ïé âéâëéïèÞêåò åîáñôþíôáé ç ìéá áðü ôçí Üëëç (ð.÷. ç ×
åîáñôÜôáé áðü ôçí Õ), ðñÝðåé íá öïñôþóåôå ôéò åîáñôçìÝíåò
âéâëéïèÞêåò äåýôåñåò óôç óåéñÜ (óå áõôü ôï ðáñÜäåéãìá, ôï Õ
ðñþôá, êáé Ýðåéôá X).
Ç ôéìÞ ðïõ åðéóôñÝöåé ç dlopen() åßíáé Ýíá "handle" ðïõ ãéá íá
÷ñçóéìïðïéçèåß áðü ñïõôßíåò Üëëùí DL âéâëéïèçêþí ðñÝðåé íá
èåùñçèåß "áäéáöáíÞò ôéìÞ" (opaque value). Ç dlopen() èá
åðéóôñÝøåé NULL åÜí ç ðñïóðÜèåéá ôçò íá öïñôþóåé äåí ðåôý÷åé,
ðñÜãìá ôï ïðïßï ðñÝðåé íá åëÝãîåôå. ÅÜí ç ßäéá âéâëéïèÞêç
ãßíåé áðüðåéñá íá öïñôùèåß ðåñéóóüôåñåò áðü ìßá öïñÜ ìå ôçí
dlopen(), åðéóôñÝöåôáé ôï ßäéï file handle.
Óôá ðáëáéüôåñá óõóôÞìáôá, åÜí ç âéâëéïèÞêç ìïéñÜæåôáé
("åîÜãåé" - exports) ìéá ñïõôßíá ìå ôçí ïíïìáóßá _init, ï
êþäéêáò ôçò åêôåëåßôáé ðñéí åðéóôñÝøåé ç dlopen(). Ìðïñåßôå íá
÷ñçóéìïðïéÞóåôå áõôü ôï ãåãïíüò óôéò âéâëéïèÞêåò óáò ãéá íá
õëïðïéÞóåôå ñïõôßíåò áñ÷éêïðïßçóçò. Ùóôüóï, ïé âéâëéïèÞêåò äåí
ðñÝðåé íá "åîÜãïõí" ôéò ñïõôßíåò ìå ôçí üíïìá _init Þ _fini.
Áõôïß ïé ìç÷áíéóìïß åßíáé îåðåñáóìÝíïé, êáé ìðïñåß íá
ïäçãÞóïõí óå áíåðéèýìçôç óõìðåñéöïñÜ. Áíô' áõôïý, ïé
âéâëéïèÞêåò ðñÝðåé íá åîáãÜãïõí ôéò ñïõôßíåò ÷ñçóéìïðïéþíôáò
ôéò éäéüôçôåò óõíáñôÞóåùí __attribute__((constructor)) êáé
__attribute__((destructor)) (äåäïìÝíïõ üôé ÷ñçóéìïðïéåßôáé ôïí
gcc). Äåßôå ôçí ðáñÜãñáöï ÔìÞìá 5.2 ãéá ðåñéóóüôåñåò
ðëçñïöïñßåò.
_________________________________________________________
4.2. dlerror()
Ãéá ôçí áíáöïñÜ óöáëìÜôùí ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ç dlerror
(), ðïõ åðéóôñÝöåé ìéá óõìâïëïóåéñÜ ç ïðïßá ðåñéãñÜöåé ôï
óöÜëìá áðü ôçí ôåëåõôáßá êëÞóç êÜðïéáò åê ôùí dlopen(), dlsym
(), Þ dlclose (). Åßíáé áîéïðñüóåêôï ôï ãåãïíüò ðùò
ìåëëïíôéêÝò êëÞóåéò (ìåôÜ áðü êÜðïéá åðéôõ÷Þ) óôçí dlerror()
èá åðéóôñÝöïõí NULL, Ýùò üôïõ åìöáíéóôåß Ýíá Üëëï óöÜëìá.
_________________________________________________________
4.3. dlsym()
Ôï íá öïñôþóåé êáíåßò ìéá äõíáìéêÞ âéâëéïèÞêç äå èá åß÷å êáìßá
óçìáóßá åÜí äåí ìðïñïýóå íá êÜíåé ÷ñÞóç áõôÞò ôçò óõíÜñôçóçò.
Ç âáóéêÞ ñïõôßíá ãéá ôç ÷ñçóéìïðïßçóç ìéáò DL âéâëéïèÞêçò
åßíáé ç dlsym (3), üðïéá áíáæçôÜ ôçí ôéìÞ åíüò óõìâüëïõ óå ìéá
äåäïìÝíç (áíïéãìÝíç) âéâëéïèÞêç. ÁõôÞ ç óõíÜñôçóç ïñßæåôáé ùò
åîÞò:
void * dlsym(void *handle, char *symbol);
üðïõ ôï handle åßíáé ç ôéìÞ ðïõ åðéóôñÝöåé ç dlopen(), êáé ôï
symbol åßíáé ìéá óõìâïëïóåéñÜ ( NIL-terminated - ôåëåéþíåé ìå
NIL). ÅÜí ìðïñåßôå íá ôï êÜíåôå, áðïöýãåôå íá êáôá÷ùñÞóôå ôçí
ôéìÞ ðïõ åðéóôñÝöåé ç dlsym() óå äåßêôç void *, åðåéäÞ Ýðåéôá
èá ðñÝðåé íá êÜíåôå casting êÜèå öïñÜ ðïõ ôç ÷ñçóéìïðïéåßôå
(êáé èá äþóåôå ëéãüôåñåò ðëçñïöïñßåò óå Üëëïõò áíèñþðïõò ðïõ
ðñïóðáèïýí íá óõíôçñÞóïõí ôï ðñüãñáììá).
Ç dlsym() èá åðéóôñÝøåé NULL åÜí ôï óýìâïëï äåí âñÝèçêå. ÅÜí
îÝñåôå üôé ôï óýìâïëï äåí èá ìðïñïýóå ðïôÝ íá Ý÷åé ôçí ôéìÞ
NULL Þ ìçäÝí, ôï áðïôÝëåóìá áõôü äåí ìáò åíï÷ëåß, ìá
äéáöïñåôéêÜ ìðïñåß íá äçìéïõñãÞóåé ìðÝñäåìá: åÜí åðåóôñÜöç
ìçäÝí, áõôü óçìáßíåé ðùò äåí õðÜñ÷åé êáíÝíá ôÝôïéï óýìâïëï, Þ
ðùò ç ôéìÞ ôïõ åßíáé ìçäÝí; Ç ðñüôõðç ëýóç åßíáé íá êëçèåß ç
dlerror() ðñþôá (ãéá íá êáèáñßóåé ïðïéïäÞðïôå óöÜëìá åß÷å ßóùò
íùñßôåñá êáôáãñáöåß), êáôüðéí íá êëçèåß ç dlsym() ãéá íá
æçôÞóåé Ýíá óýìâïëï, êáé ôÝëïò ðÜëé ç dlerror() ãéá íá
åëåã÷èåß ðùò äåí ðñïÝêõøå êÜðïéï óöÜëìá. Ôá ðáñáðÜíù óå êþäéêá
èá Þôáí êÜðùò Ýôóé:
dlerror(); /* clear error code */
s = (actual_type) dlsym(handle, symbol_being_searched_for);
if ((err = dlerror()) != NULL) {
/* handle error, the symbol wasn't found */
} else {
/* symbol found, its value is in s */
}
_________________________________________________________
4.4. dlclose()
Tï áíôßóôñïöï ôçò dlopen() åßíáé ç dlclose(), ç üðïéá êëåßíåé
ìéá äõíáìéêÞ âéâëéïèÞêç. Ç äõíáìéêÞ âéâëéïèÞêç óõãêñáôåß Ýíáí
áñéèìü óõíäÝóåùí ãéá ôá äõíáìéêÜ file handles, Ýôóé äåí
áðåëåõèåñþíåôáé (deallocated) ðñáãìáôéêÜ Ýùò üôïõ ç dlclose()
êëçèåß ôüóåò öïñÝò üóåò êáé ç dlopen() ãéá ôç óõãêåêñéìÝíç
âéâëéïèÞêç. ÊáôÜ óõíÝðåéá, äåí åßíáé ðñüâëçìá ãéá ôï ßäéï
ðñüãñáììá íá öïñôùèïýí ïé ßäéåò âéâëéïèÞêåò ðïëëÝò öïñÝò. ¼ôáí
ìéá âéâëéïèÞêç áðåëåõèåñþíåôáé, êáëåßôáé ç óõíÜñôçóç ôçò _fini
(åÜí õðÜñ÷åé) óôéò ðáëéüôåñåò âéâëéïèÞêåò, áëëÜ ï ðáñáðÜíù
åßíáé Ýíáò îåðåñáóìÝíïò ìç÷áíéóìüò êáé äåí èá ðñÝðåé íá
âáóéóôåßôå óå áõôüí. Áíô' áõôïý, ïé âéâëéïèÞêåò ðñÝðåé íá
åîáãÜãïõí ñïõôßíåò (export routines) ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôéò
éäéüôçôåò óõíáñôÞóåùí (function attributes)
__attribute__((constructor)) êáé __attribute__((destructor)).
Äåßôå ôçí ðáñÜãñáöï ÔìÞìá 5.2 ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò.
Óçìåßùóç: Ç dlclose() åðéóôñÝöåé 0 áí ïëïêëçñþóåé åðéôõ÷þò,
êáé êÜðïéá ôéìÞ äéÜöïñç ôïõ ìçäåíüò óå áíôßèåôç ðåñßðôùóç,
ðñÜãìá ôï ïðïßï äåí áíáöÝñåôáé óå ìåñéêÝò man pages ôïõ Linux.
_________________________________________________________
4.5. ÐáñÜäåéãìá äõíáìéêÞò âéâëéïèÞêçò
Ôï áêüëïõèï ðáñÜäåéãìá õðÜñ÷åé êáé óôçí man page ôçò
dlopen(3). Óå áõôü ôï ðáñÜäåéãìá öïñôþíåôáé ç âéâëéïèÞêç math,
ôõðþíåôáé ôï óõíçìßôïíï ôïõ 2.0, êáé ãßíåôáé åëÝã÷ïò ãéá
óöÜëìáôá óå êÜèå âÞìá (êÜôé ôï ïðïßï óõóôÞíåôáé áíåðéöýëáêôá):
#include <stdlib.h>
#include <stdio.h>
#include <dlfcn.h>
int main(int argc, char **argv) {
void *handle;
double (*cosine)(double);
char *error;
handle = dlopen ("/lib/libm.so.6", RTLD_LAZY);
if (!handle) {
fputs (dlerror(), stderr);
exit(1);
}
cosine = dlsym(handle, "cos");
if ((error = dlerror()) != NULL) {
fputs(error, stderr);
exit(1);
}
printf ("%f\n", (*cosine)(2.0));
dlclose(handle);
}
ÅÜí ôï ðáñáðÜíù ðñüãñáììá Þôáí óå Ýíá áñ÷åßï ìå üíïìá "foo.c",
èá êÜíáôå build ìå ôçí áêüëïõèç åíôïëÞ:
gcc -o foo foo.c -ldl
_________________________________________________________
5. ÄéÜöïñá
5.1. Ç åíôïëÞ nm
Ç åíôïëÞ nm(1) ìðïñåß íá ðáñáèÝóåé ôç ëßóôá óõìâüëùí óå ìéá
äåäïìÝíç âéâëéïèÞêç. Ëåéôïõñãåß ôüóï ãéá ôéò óôáôéêÝò üóï êáé
ãéá ôéò äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò. Ãéá ìéá äåäïìÝíç
âéâëéïèÞêç ç nm(1) ìðïñåß íá åìöáíßóåé ìéá ëßóôá ìå ôá ïíüìáôá
ôùí óõìâüëùí ðïõ Ý÷ïõí ïñéóôåß, ôçí ôéìÞ êÜèå óõìâüëïõ, êáé
ôïí ôýðï ôïõ. Ìðïñåß åðßóçò íá ðñïóäéïñßóåé ôï óçìåßï óôïí
ðçãáßï êþäéêá ôçò âéâëéïèÞêçò üðïõ ôï óýìâïëï ïñßóôçêå(ìå âÜóç
üíïìá áñ÷åßïõ êáé áñéèìü ãñáììÞò), åÜí ïé áíôßóôïé÷åò
ðëçñïöïñßåò Ý÷ïõí åíóùìáôùèåß óôç âéâëéïèÞêç (âë. -
ðñïáéñåôéêÞ ðáñÜìåôñïò -l).
Ç ðëçñïöïñßá ôçò nm ðïõ áöïñÜ ôùí ôýðï ôùí óõìâüëùí (symbol
type) áðáéôåß ëßãï ðåñéóóüôåñç åðåîÞãçóç. Ï ôýðïò
ðáñïõóéÜæåôáé ùò Ýíá ãñÜììá : ìéêñÜ ãñÜììáôá óçìáßíïõí üôé ôï
óýìâïëï åßíáé ôïðéêü (local), åíþ êåöáëáßá üôé ôï óýìâïëï
åßíáé êáèïëéêü (åîùôåñéêü - global,external). Ïé
÷áñáêôçñéóôéêïß ôýðïé óõìâüëùí ðåñéëáìâÜíïõí ôï T (ôï óýìâïëï
Ý÷åé áðëÜ ïñéóôåß óå áíôßóôïé÷ï óçìåßï óôïí êþäéêá), ôï
D(áíÞêåé óôï ôìÞìá ìå ôá áñ÷éêïðïéçìÝíá äåäïìÝíá), ôï  (ôï
óýìâïëï áíÞêåé óôï ôìÞìá ìå ôá ìç áñ÷éêïðïéçìÝíá óýìâïëá), ôï
U(áðñïóäéüñéóôï - ôï óýìâïëï ÷ñçóéìïðïéåßôáé áðü ôç âéâëéïèÞêç
áëëÜ äåí ïñßæåôáé óå áõôÞ), êáé ôï W("áäýíáìï -weak- óýìâïëï":
åÜí ìéá Üëëç âéâëéïèÞêç êáèïñßæåé åðßóçò áõôü ôï óýìâïëï,
åêåßíïò ï êáèïñéóìüò õðåñéó÷ýåé áõôïý).
ÅÜí îÝñåôå ôï üíïìá ìéáò óõíÜñôçóçò, áëëÜ äåí ìðïñåßôå íá
èõìçèåßôå óå ðïéá âéâëéïèÞêç êáèïñßóôçêå, ìðïñåßôå íá
÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôçí ðñïáéñåôéêÞ ðáñÜìåôñï "-ï" ôçò nm (ðïõ
ðñïôÜóóåé ôï üíïìá áñ÷åßïõ óå êÜèå ãñáììÞ) ìáæß ìå ôç grep ãéá
íá âñåßôå ôï üíïìá ôçò âéâëéïèÞêçò. Áðü Ýíá Bourne shell,
ìðïñåßôå íá øÜîåôå üëåò ôéò âéâëéïèÞêåò óôïõò êáôáëüãïõò /lib,
/usr/lib, óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí ôùí (direct) õðïêáôáëüãùí ôïõ
/usr/lib, êáé óôïí /usr/local/lib ãéá ôï "cos" ùò åîÞò:
nm -o /lib/* /usr/lib/* /usr/lib/*/* \
/usr/local/lib/* 2> /dev/null | grep 'cos$'
Ðïëý ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí nm ìðïñïýí íá âñåèïýí
óôçí áíôßóôïé÷ç ôåêìçñßùóç ðïõ åãêáèßóôáôáé ôïðéêÜ óôï
info:binutils#nm.
_________________________________________________________
5.2. ÓõíáñôÞóåéò êáôáóêåõáóôþí (constructor) êáé êáôáóôñïöÝùí
(destructor) âéâëéïèÞêçò
Ïé âéâëéïèÞêåò ðñÝðåé íá åîáãÜãïõí ôéò ñïõôßíåò áñ÷éêïðïßçóçò
(initialization) êáé "êáèáñéóìïý" (cleanup) ÷ñçóéìïðïéþíôáò
ôéò gcc__attribute__((constructor)) êáé
gcc__attribute__((destructor)). Äåßôå ôéò info pages ôïõ gcc
ãéá ó÷åôéêÝò ðëçñïöïñßåò. Ïé ñïõôßíåò ôùí constructors
åêôåëïýíôáé ðñéí åðéóôÝøåé ç dlopen() (Þ ðñïôïý áñ÷ßóåé ç
main(), åÜí ç âéâëéïèÞêç öïñôþíåôáé êáôÜ ôï load time). Ïé
ñïõôßíåò ôùí destructors åêôåëïýíôáé ðñéí åðéóôñÝøåé ç dlclose
(Þ ìåôÜ áðü ôçí exit() Þ ôçí ïëïêëÞñùóç ôçò main(), åÜí ç
âéâëéïèÞêç öïñôþíåôáé êáôÜ ôï load time). Ôá ðñùôüôõðá ôçò C
(C prototypes) ãéá áõôÝò ôéò ëåéôïõñãßåò åßíáé:
void __attribute__ ((constructor)) my_init(void);
void __attribute__ ((destructor)) my_fini(void);
Ïé êïéíÝò âéâëéïèÞêåò äåí ðñÝðåé íá ìåôáãëùôôéóôïýí ìå ôá
ïñßóìáôá ôïõ gcc "- nostartfiles" Þ "-nostdlib". ÅÜí
÷ñçóéìïðïéçèïýí áõôÜ ôá ïñßóìáôá, ïé ñïõôßíåò
êáôáóêåõáóôþí/êáôáóôñïöÝùí äåí èá åêôåëåóèïýí (åêôüò áí
ëåéöèïýí åéäéêÜ ìÝôñá).
_________________________________________________________
5.2.1. ÅéäéêÝò óõíáñôÞóåéò _init êáé _fini (ÐÁÑÙ×ÇÌÅÍÏ/ÅÐÉÊÉÍÄÕÍÏ)
ÉóôïñéêÜ Ý÷ïõí õðÜñîåé äýï åéäéêÜ óõíáñôÞóåéò, ïé _init êáé
_fini, ðïõ ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí ãéá íá åëÝãîïõí ôïõò
êáôáóêåõáóôÝò êáé ôïõò êáôáóôñïöåßò. Åíôïýôïéò, åßíáé
îåðåñáóìÝíåò, êáé ç ÷ñÞóç ôïõò ìðïñåß íá ïäçãÞóåé óå
áðñüâëåðôá áðïôåëÝóìáôá. Ïé âéâëéïèÞêåò óáò äåí ðñÝðåé íá ôéò
÷ñçóéìïðïéÞóïõí - ÷ñçóéìïðïéÞóôå ôïí êáôáóêåõáóôÞ êáé ôïí
êáôáóôñïöÝá éäéïôÞôùí óõíáñôÞóåùí (function attributes
constructor/destructor) ðïõ ðáñïõóéÜóèçêáí áíùôÝñù áíô' áõôïý.
ÅÜí ðñÝðåé ïðùóäÞðïôå íá åñãáóôåßôå ìå ðáëéÜ óõóôÞìáôá Þ
êþäéêá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýóå _init Þ _fini, áêïëïõèåß ìéá
ðåñéãñáöÞ ãéá ôïí ôñüðï ëåéôïõñãßáò ôïõò. Äýï åéäéêÝò
ëåéôïõñãßåò êáèïñßóôçêáí ãéá ôçí áñ÷éêïðïßçóç êáé ôçí ðåñÜôùóç
åíüò module: ïé _init êáé _fini. ÅÜí ìéá ëåéôïõñãßá ``_init ''
åîÜãåôáé (is exported) óå ìéá âéâëéïèÞêç, ôüôå êáëåßôáé üôáí
ðñùôïáíïßãåôáé ç âéâëéïèÞêç (ìÝóù ôçò dlopen() Þ áðëÜ ùò
äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç). Óå Ýíá ðñüãñáììá C, áõôü áðëÜ
óçìáßíåé ðùò ïñßóáôå (defined) êÜðïéá ëåéôïõñãßá ðïõ
ïíïìÜóôçêå _init. ÕðÜñ÷åé ìéá áíôßóôïé÷ç ëåéôïõñãßá
áðïêáëïýìåíç _fini, ðïõ êáëåßôáé üðïôå Ýíáò ÷ñÞóôçò ôåëåéþíåé
ìå ôç ÷ñÞóç ôçò âéâëéïèÞêçò (ìÝóù ìéáò êëÞóçò óôçí dlclose()
ðïõ öÝñíåé ôïí áñéèìü óõíäÝóåùí ôçò óôï ìçäÝí -âë. dlclose(),
Þ ìå ôçí êáíïíéêÞ Ýîïäï ôïõ ðñïãñÜììáôïò). Ôá ðñùôüôõðá ôçò C
ãéá áõôÝò ôéò óõíáñôÞóåéò åßíáé:
void _init(void);
void _fini(void);
Óå áõôÞí ôçí ðåñßðôùóç, êáôÜ ôç ìåôáãëþôôéóç ôïõ áñ÷åßïõ óå
Ýíá ".o" áñ÷åßï óôï gcc, óéãïõñåõôåßôå ðùò ðñïóèÝóáôå ôçí
ðñïáéñåôéêÞ ðáñÜìåôñï ôïõ gcc "- nostartfiles". Áõôü åìðïäßæåé
ôï ìåôáãëùôôéóôÞ ôçò C íá óõíäÝóåé (linking) ôéò âéâëéïèÞêåò
åêêßíçóçò ôïõ óõóôÞìáôïò óôï áñ÷åßï. ÄéáöïñåôéêÜ, èá ðÜñåôå
Ýíá óöÜëìá "multiple-definition" ("ðïëëáðëüò-ïñéóìüò").
Óçìåéþóôå ðùò ôá ðáñáðÜíù åßíáé êÜôé åíôåëþò äéáöïñåôéêü áðü
ôï íá ìåôáãëùôôßæåôå modules ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí ôéò
óõíéóôþìåíåò éäéüôçôåò óõíáñôÞóåùí. Ïé åõ÷áñéóôßåò ìïõ óôïí
Jim Mischel êáé ôïí Tim Gentry ãéá ôçí ðñüôáóÞ ôïõò íá
ðñïóôåèåß áõôÞ ç êïõâÝíôá ãýñù áðü ôéò óõíáñôÞóåéò _init êáé
_fini, êáèþò åðßóçò êáé ãéá ôç âïÞèåéá ôïõò óôç äçìéïõñãßá
ôçò.
_________________________________________________________
5.3. Ïé äéáìïéñáæüìåíåò âéâëéïèÞêåò ìðïñåß íá åßíáé áñ÷åßá åíôïëþí
(scripts )
Áîßæåé íá óçìåéùèåß üôé ï GNU loader åðéôñÝðåé ïé êïéíÝò
âéâëéïèÞêåò íá åßíáé áñ÷åßá åíôïëþí (script files) ðïõ
÷ñçóéìïðïéïýí ìéá åîåéäéêåõìÝíç scripting ãëþóóá, áíôß ôçò
óõíçèéóìÝíçò ìïñöÞò âéâëéïèçêþí. Áõôü åßíáé ÷ñÞóéìï ãéá ôçí
Ýììåóç óýíäåóç ìå Üëëåò âéâëéïèÞêåò. Ðáñáäåßãìáôïò ÷Üñéí,
ïñßóôå ç ëßóôá /usr/lib/libc.so óå Ýíá áðü ôá óõóôÞìáôÜ ìïõ:
/* GNU ld script
Use the shared library, but some functions are only in
the static library, so try that secondarily. */
GROUP ( /lib/libc.so.6 /usr/lib/libc_nonshared.a )
Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ó÷åôéêÜ, äåßôå ôçí ôåêìçñßùóç
texinfo óôá scripts ôïõ ld linker (ld ãëþóóá åíôïëþí). Ïé
ãåíéêÝò ðëçñïöïñßåò åßíáé óôç èÝóç info:ld#Options êáé
info:ld#Commands, ìå ôéò ðéèáíÝò åíôïëÝò íá óõæçôïýíôáé óôï
info:ld#Option Commands.
_________________________________________________________
5.4. Åêäüóåéò óõìâüëùí (Symbol versioning) êáé Áñ÷åßùí åíôïëþí
Ýêäïóçò (Version scripts)
ÔõðéêÜ, áíáöïñÝò óå åîùôåñéêÝò óõíáñôÞóåéò (external
functions) åßíáé äåí åßíáé "ðñïóäåìÝíåò" (bound) êáôÜ ôçí
åêêßíçóç ìéáò åöáñìïãÞò, áëëÜ ãßíïíôáé üôáí ÷ñåéáóôåß. ÅÜí ìéá
êïéíÞ âéâëéïèÞêç äåí åßíáé ðñüóöáôá áíáíåùìÝíç (out of date),
ìðïñåß íá ëåßðåé Ýíá áðáñáßôçôï interface- üôáí ç åöáñìïãÞ
ðñïóðáèÞóåß íá ôï ÷ñçóéìïðïéÞóåé, ìðïñåß îáöíéêÜ êáé
áðñïóäüêçôá íá áðïôý÷åé.
Ìéá ëýóç óå áõôü ôï ðñüâëçìá åßíáé ç ÷ñÞóç symbol versioning
(åêäüóåéò óõìâüëùí) ìáæß ìå ôá version scripts (áñ÷åßá åíôïëþí
Ýêäïóçò). Ìå ôï symbol versioning, ï ÷ñÞóôçò ìðïñåß íá äå÷èåß
ìéá ðñïåéäïðïßçóç üôáí áñ÷ßæåé ôï ðñüãñáììá ôïõ åÜí ïé
âéâëéïèÞêåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ìå ôçí åöáñìïãÞ åßíáé ðÜñá
ðïëý ðáëéÝò. Ìðïñåßôå íá ìÜèåôå ðåñéóóüôåñá ó÷åôéêÜ áðü ìéá
óõæÞôçóç óôï åã÷åéñéäßïõ ôïõ ld (man) ãéá ôá vesrion scripts
óôï http://www.gnu.org/manual/ld-2.9.1/html_node/ld_25.html.
_________________________________________________________
5.5. GNU libtool
ÅÜí ÷ôßæåôå ìéá åöáñìïãÞ ðïõ èá èÝëáôå íá ìðïñåß íá ìåôáöåñèåß
êáé íá ëåéôïõñãÞóåé óå ðïëëÜ óõóôÞìáôá, ßóùò èåëÞóåôå íá
èåùñÞóåôå ôï GNU libtool ãéá íá ÷ôßóåôå êáé íá åãêáôáóôÞóåôå
ôéò âéâëéïèÞêåò. Ôï GNU libtool åßíáé Ýíá ãåíéêü áñ÷åßï
åíôïëþí õðïóôÞñéîçò âéâëéïèçêþí (generic library support
script). Ôï libtool êñýâåé ôçí ðïëõðëïêüôçôá ôçò
÷ñçóéìïðïßçóçò ôùí äéáìïéñáæüìåíùí âéâëéïèçêþí ðßóù áðü ìéá
óõíåðÞ, öïñçôÞ äéåðáöÞ. ÅðéðëÝïí ðáñÝ÷åé öïñçôÜ interfaces ãéá
ôç äçìéïõñãßá object files, óôáôéêÝò êáé äéáìïéñáæüìåíåò
âéâëéïèÞêåò óõíäÝóåùí (link libraries), óýíäåóç åêôåëÝóéìùí
(link executables), áðïóöáëìÜôùóç åêôåëÝóéìùí (debug
executables), åãêáôÜóôáóç âéâëéïèçêþí êáé åãêáôÜóôáóç
åêôåëÝóéìùí. ÐåñéëáìâÜíåé åðßóçò ôï libltdl, Ýíá ðåñéôýëéãìá
öïñçôüôçôáò (portability wrapper) ãéá ôá äõíáìéêÜ ðñïãñÜììáôá
öüñôùóçò (dynamic loading programs). Ãéá ðåñéóóüôåñåò
ðëçñïöïñßåò, äåßôå ôçí ôåêìçñßùóÞ ôïõ óôï
http://www.gnu.org/software/libtool/manual.html
_________________________________________________________
5.6. Áöáßñåóç óõìâüëùí ãéá åîïéêïíüìçóç ÷þñïõ
¼ëá ôá óýìâïëá ðïõ óõìðåñéëáìâÜíïíôáé óôá ðáñáãüìåíá áñ÷åßá
åßíáé ÷ñÞóéìá ãéá ôï debugging, áëëÜ ðéÜíïõí ÷þñï. ÅÜí
÷ñåéÜæåóôå ÷þñï, ìðïñåßôå íá áðïìáêñýíåôå ìåñéêÜ.
Ç êáëýôåñç ðñïóÝããéóç åßíáé ðáñá÷èïýí áñ÷éêÜ ôá object files
êáíïíéêÜ, êáé êÜíåôå üëï ôï debugging êáé ôéò äïêéìÝò ðñþôá (ç
áðïóöáëìÜôùóç êáé ïé äïêéìÝò ãßíïíôáé ðïëý ðéï åýêïëá ìå ôç
âïÞèåéá ôïõò). Êáôüðéí, ìüëéò åîåôÜóåôå ôï ðñüãñáììá
ëåðôïìåñþò, ÷ñçóéìïðïéåßôå ôçí strip(1) ãéá íá áöáéñÝóåôå ôá
óýìâïëá. Ç åíôïëÞ strip(1) óáò äßíåé ðëÞñç Ýëåã÷ï óôçí
áðïìÜêñõíóç ôùí óõìâüëùí ðïõ èÝëåôå - äåßôå ôçí ôåêìçñßùóÞ ôçò
ãéá ëåðôïìÝñåéåò.
Ìéá Üëëç ðñïóÝããéóç åßíáé íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí ïé ðñïáéñåôéêÝò
ðáñÜìåôñïé "-s" êáé "-s" ôïõ GNU ld - ç "-S" ðáñáëåßðåé ôéò
ðëçñïöïñßåò óõìâüëùí ãéá ôïí debugger (áëëÜ ü÷é ãá üëá ôá
óýìâïëá) áðü ôï áñ÷åßï åîüäïõ, åíþ ç "-s" ðáñáëåßðåé üëåò ôéò
ðëçñïöïñßåò óõìâüëùí áðü ôï áñ÷åßï åîüäïõ. Ìðïñåßôå íá
êáëÝóåôå áõôÝò ôéò ðñïáéñåôéêÝò äõíáôüôçôåò ìÝóù ôïõ gcc ùò
"-Wl,-S" êáé "-Wl,-s". ÅÜí ðÜíôá áðïìáêñýíåôå ôá óýìâïëá êáé
áõôÝò ïé åðéëïãÝò óáò êáëýðôïõí, áéóèáíèåßôå åëåýèåñïò íá ôéò
÷ñçóéìïðïéåßôå, áí êáé ðáñáìÝíåé ìéá ëéãüôåñï "åëáóôéêÞ"
ðñïóÝããéóç.
_________________________________________________________
5.7. ÅîáéñåôéêÜ ìéêñÜ åêôåëÝóéìá
ºóùò âñåßôå ôï paper Whirlwind Tutorial on Creating Really
Teensy ELF Executables for Linux ðïëý ÷ñÞóéìï. ÐåñéãñÜöåé ðþò
íá öôéÜîåôå Ýíá ðñáãìáôéêÜ ìéêñïóêïðéêü åêôåëÝóéìï
ðñïãñÜììáôïò . Åäþ ðïõ ôá ëÝìå, äåí ðñÝðåé íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå
ôá ðåñéóóüôåñá áðü ôá ôå÷íÜóìáôá ðïõ ðåñéãñÜöåé êÜôù áðü
ðñáãìáôéêÝò óõíèÞêåò, áëëÜ åßíáé áñêåôÜ áíáëõôéêÜ óôçí
åðßäåéîç ôïõ ðñáãìáôéêïý ôñüðïõ ëåéôïõñãßáò ôùí ELF.
_________________________________________________________
5.8. C++ åíáíôßïí C
Áîßæåé íá óçìåéùèåß ðùò åÜí ãñÜöåôå Ýíá ðñüãñáììá óå C++, êáé
êáëåßôå ìéá óõíÜñôçóç áðü ìéá âéâëéïèÞêç óå C, óôïí C++ êþäéêá
óáò èá ðñÝðåé íá êáèïñßóåôå ôç ëåéôïõñãßá C ùò "extern C".
ÄéáöïñåôéêÜ, ï linker äåí èá åßíáé óå èÝóç íá åíôïðßóåé ôç
óõíÜñôçóç C. ÅóùôåñéêÜ, ïé compilers ôçò C++ "êáôáêñåïõñãïýí"
("mangle") ôá ïíüìáôá ôùí óõíáñôÞóåùí óôçí C++ (ð.÷., ãéá
ëüãïõò ôõðïðïßçóçò), êáé ðñÝðåé íá ôïõò åéðùèåß ñçôÜ üôé ìéá
äåäïìÝíç ëåéôïõñãßá ðñÝðåé íá êëçèåß ùò ëåéôïõñãßá ôçò C (þóôå
íá ìçí êÜíïõí êÜôé ôÝôïéï).
ÅÜí ãñÜöåôå ìéá âéâëéïèÞêç ðñïãñÜììáôïò ðïõ èá ìðïñïýóå íá
êëçèåß áðü C Þ C ++, óõíéóôÜôáé íá ðåñéëáìâÜíåôå ôéò åíôïëÝò
"extern C" áêñéâþò óôá áñ÷åßá åðéêåöáëßäùí óáò, Ýôóé þóôå íá
ôï êÜíåôå áõôüìáôá ãéá ôïõò ÷ñÞóôåò óáò. ¼ôáí óõíäõÜæåôáé ìå
ôï óõíçèéóìÝíï # ifndef (ðïõ ìðáßíåé óôçí êïñõöÞ åíüò áñ÷åßïõ
ãéá íá áðïöåõ÷èåß ç åðáí-åêôÝëåóç ôùí áñ÷åßùí åðéêåöáëßäùí),
Ýíá ôõðéêü áñ÷åßï åðéêåöáëßäùí, Ýóôù ôï foobar.h, ðïõ ìðïñåß
íá ÷ñçóéìïðïéçèåß åßôå áðü C åßôå áðü C++, èá Ýìïéáæå ìå ôï
ðáñáêÜôù:
/* Explain here what foobar does */
#ifndef FOOBAR_H
#define FOOBAR_H
#ifdef __cplusplus
extern "C" {
#endif
... header code for foobar goes here ...
#ifdef __cplusplus
}
#endif
#endif
_________________________________________________________
5.9. ÊÜíïíôáò ôá÷ýôåñç ôçí áñ÷éêïðïßçóç óôç C++
Ïé developers ôïõ KDE Ý÷ïõí ðáñáôçñÞóåé üôé ïé ìåãÜëåò
åöáñìïãÝò GUI óå åöáñìïãÝò C++ ìðïñåß íá ðÜñïõí êÜðïéï ÷ñüíï
íá îåêéíÞóïõí, åí ìÝñåé ëüãù ôïõ üôé ðñÝðåé íá êÜíïõí ðïëëÝò
åðáíáìåôáèÝóåéò (relocations). ÕðÜñ÷ïõí äéÜöïñåò ëýóåéò óå
áõôü ôï ðñüâëçìá. Äåßôå ôï Making C++ ready for the desktop
(by Waldo Bastian) ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò.
_________________________________________________________
5.10. Linux Standard Base (LSB - ÂÜóç Ðñüôõðùí ôïõ Linux)
Ï óôü÷ïò ôïõ LSB project åßíáé íá áíáðôõ÷èåß êáé íá ðñïùèçèåß
Ýíá óýíïëï ðñïôýðùí (standards) ðïõ èá áõîÞóåé ôç óõìâáôüôçôá
ìåôáîý ôùí äéáöüñùí äéáíïìþí Linux êáé èá åðéôñÝøåé óôéò
åöáñìïãÝò ëïãéóìéêïý íá ôñÝîïõí óå ïðïéïäÞðïôå óýóôçìá óõìâáôü
ìå ôï Linux. Ç áñ÷éêÞ óåëßäá ôïõ ðñïãñÜììáôïò åßíáé óôï
http://www.linuxbase.org.
¸íá óõìðáèçôéêü Üñèñï ðïõ óõíïøßæåé ðþò íá áíáðôýîåôå
LSB-óõìâáôÝò åöáñìïãÝò äçìïóéåýèçêå ôïí Ïêôþâñéï ôïõ 2002, ôï
Developing LSB-certified applications: Five steps to
binary-compatible Linux applications áð' ôïí George Kraft IV
(Senior software engineer, IBM's Linux Technology Center).
ÖõóéêÜ, ðñÝðåé íá ãñÜøåôå êþäéêá ðïõ Ý÷åé ðñüóâáóç ìüíï óôï
ôõðïðïéçìÝíï óôñþìá öïñçôüôçôáò (standardized compatibility
layer) åÜí èÝëåôå ï êþäéêÜ óáò íá åßíáé öïñçôüò. ÅðéðëÝïí, ôï
LSB ðáñÝ÷åé ìåñéêÜ åñãáëåßá Ýôóé þóôå ïé óõããñáöåßò êþäéêá óå
C Þ C++ íá ìðïñïýí íá åëÝãîïõí ïé åöáñìïãÝò ðïõ ãñÜöïõí åßíáé
LSB- compliant - ôá áõôÜ åñãáëåßá ÷ñçóéìïðïéïýí êÜðïéåò
äõíáôüôçôåò ôïõ linker êáé åéäéêÝò âéâëéïèÞêåò ãéá íá êÜíïõí
ôÝôïéïõò åëÝã÷ïõò. Ðñïöáíþò, èá ðñÝðåé íá åãêáôáóôÞóåôå ôá
åñãáëåßá ãéá íá êÜíåôå áõôïýò ôïõò åëÝã÷ïõò - ìðïñåßôå íá ôá
êáôåâÜóåôå áðü ôç óåëßäá ôïõ LSB óôï äéáäßêôõï. Êáôüðéí, áðëÜ
÷ñçóéìïðïéÞóôå ôï ìåôáãëùôôéóôÞ "lsbcc" ùò ôïí C/C++
ìåôáãëùôôéóôÞ óáò (ï lsbcc åóùôåñéêÜ äçìéïõñãåß Ýíá ðåñéâÜëëïí
óýíäåóçò - linking environment- ðïõ èá ðáñáðïíåèåß åÜí
ïñéóìÝíïé êáíüíåò LSB äåí áêïëïõèïýíôáé):
$ CC=lsbcc make myapplication
(or)
$ CC=lsbcc ./configure; make myapplication
Ìðïñåßôå Ýðåéôá íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôï ðñüãñáììá lsbappchk ãéá
íá åðéâåâáéþóåôå üôé ôï ðñüãñáììá ÷ñçóéìïðïéåß ìüíï
óõíáñôÞóåéò ðïõ ôõðïðïéïýíôáé áðü ôï LSB:
$ lsbappchk myapplication
ÐñÝðåé åðßóçò íá áêïëïõèÞóåôå ôéò ïäçãßåò ãéá äçìéïõñãßá
ðáêÝôùí ôïõ LSB (ð.÷. ÷ñçóéìïðïéÞóôå RPM v3. ïíüìáôá ðáêÝôùí
êáôÜ LSB, åãêáôÜóôáóç add-on software óôïí êáôÜëïãï /opt by
default). Äåßôå ôï Üñèñï êáé ôï website ôïõ LSB ãéá
ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò.
_________________________________________________________
5.11. Óõã÷ùíåýïíôáò âéâëéïèÞêåò óå ìåãáëýôåñåò äéáìïéñáæüìåíåò
(shared) âéâëéïèÞêåò
Êé áí èåëÞóåôå íá äçìéïõñãÞóåôå ðñþôá ìéêñüôåñåò âéâëéïèÞêåò
êáé óôç óõíÝ÷åéá íá ôéò óõãøùíÝõóåôå óå ìåãáëýôåñåò; Óå áõôÞ
ôçí ðåñßðôùóç, ßóùò âñåßôå ôçí ðáñÜìåôñï ôïõ ld
"--whole-archive" éäéáßôåñá ÷ñÞóéìç, áöïý ìðïñåß íá
÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá íá ôç ìåôáöïñÜ êáé óýíäåóç áñ÷Ýéùí .a files
óå Ýíá .so áñ÷åßï.
Áêïëïõèåß Ýíá ðáñÜäåéãìá ó÷åôéêü ìå ôç ÷ñÞóç ôçò
--whole-archive:
gcc -shared -Wl,-soname,libmylib.$(VER) -o libmylib.so $(OBJECTS) \
-Wl,--whole-archive $(LIBS_TO_LINK) -Wl,--no-whole-archive \
$(REGULAR_LIBS)
¼ðùò óçìåéþíåôáé êáé óôçí ôåêìçñßùóç ôïõ ld, óéãïõñåõôåßôáé
ðùò üôáí ÷ñçóéìïðïéåßôå ôçí ðáñÜìåôñï --no-whole-archive, ôç
èÝôåôå óôï ôÝëïò, äéáöïñåôéêÜ ï gcc èá ðñïóðáèÞóåé íá
óõã÷ùíåýóåé áêüìá êáé ôéò standard âéâëéïèÞêåò. Ïé åõ÷ñéóôßåò
ìïõ óôïí Kendall Bennett ôüóï ãéá ôçí ðñüôáóç üóï êáé ôçí
ðáñï÷Þ ôçò ðáñáðÜíù "óõíôáãÞò".
_________________________________________________________
6. Ðåñéóóüôåñá ðáñáäåßãìáôá
Ôá ðáñáêÜôù åßíáé åðéðëÝïí ðáñáäåßãìáôá êáé ãéá ôéò ôñåéò
åíáëëáêôéêÝò ðñïóåããßóåéò (static, shared, dynamically
loaded). Ôï áñ÷åßï libhello.c åßíáé ìéá áðëïýóôáôç âéâëéïèÞêç,
êáé ôï libhello.h ôï áñ÷åßï åðéêåöáëßäáò ôçò. Ôï demo_use.c
åßíáé Ýíáò áðëïýóôáôïò caller ôçò âéâëéïèÞêçò. Ôá ðáñáðÜíù
óõíïäåýïíôáé áðü scripts ó÷üëéá (script_static êáé
script_dynamic), ðïõ õðïäåéêíýïõí ðùò íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôç
âéâëéïèÞêç óáí óôáôéêÞ Þ äéáìïéñáæüìåíç âéâëéïèÞêç. ÔÝëïò,
áêïëïõèïýí ôá demo_dynamic.c êáé script_dynamic, ðïõ
õðïäåéêíýïõí ðùò íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ôç âéâëéïèÞêç óáí äõíáìéêÞ
âéâëéïèÞêç.
_________________________________________________________
6.1. Áñ÷åßï libhello.c
/* libhello.c - demonstrate library use. */
#include <stdio.h>
void hello(void) {
printf("Hello, library world.\n");
}
_________________________________________________________
6.2. Áñ÷åßï libhello.h
/* libhello.h - demonstrate library use. */
void hello(void);
_________________________________________________________
6.3. Áñ÷åßï demo_use.c
/* demo_use.c -- demonstrate direct use of the "hello" routine */
#include "libhello.h"
int main(void) {
hello();
return 0;
}
_________________________________________________________
6.4. Áñ÷åßï script_static
#!/bin/sh
# Static library demo
# Create static library's object file, libhello-static.o.
# I'm using the name libhello-static to clearly
# differentiate the static library from the
# dynamic library examples, but you don't need to use
# "-static" in the names of your
# object files or static libraries.
gcc -Wall -g -c -o libhello-static.o libhello.c
# Create static library.
ar rcs libhello-static.a libhello-static.o
# At this point we could just copy libhello-static.a
# somewhere else to use it.
# For demo purposes, we'll just keep the library
# in the current directory.
# Compile demo_use program file.
gcc -Wall -g -c demo_use.c -o demo_use.o
# Create demo_use program; -L. causes "." to be searched during
# creation of the program. Note that this command causes
# the relevant object file in libhello-static.a to be
# incorporated into file demo_use_static.
gcc -g -o demo_use_static demo_use.o -L. -lhello-static
# Execute the program.
./demo_use_static
_________________________________________________________
6.5. Áñ÷åßï script_shared
#!/bin/sh
# Shared library demo
# Create shared library's object file, libhello.o.
gcc -fPIC -Wall -g -c libhello.c
# Create shared library.
# Use -lc to link it against C library, since libhello
# depends on the C library.
gcc -g -shared -Wl,-soname,libhello.so.0 \
-o libhello.so.0.0 libhello.o -lc
# At this point we could just copy libhello.so.0.0 into
# some directory, say /usr/local/lib.
# Now we need to call ldconfig to fix up the symbolic links.
# Set up the soname. We could just execute:
# ln -sf libhello.so.0.0 libhello.so.0
# but let's let ldconfig figure it out.
/sbin/ldconfig -n .
# Set up the linker name.
# In a more sophisticated setting, we'd need to make
# sure that if there was an existing linker name,
# and if so, check if it should stay or not.
ln -sf libhello.so.0 libhello.so
# Compile demo_use program file.
gcc -Wall -g -c demo_use.c -o demo_use.o
# Create program demo_use.
# The -L. causes "." to be searched during creation
# of the program; note that this does NOT mean that "."
# will be searched when the program is executed.
gcc -g -o demo_use demo_use.o -L. -lhello
# Execute the program. Note that we need to tell the program
# where the shared library is, using LD_LIBRARY_PATH.
LD_LIBRARY_PATH="." ./demo_use
_________________________________________________________
6.6. Áñ÷åßï demo_dynamic.c
/* demo_dynamic.c -- demonstrate dynamic loading and
use of the "hello" routine */
/* Need dlfcn.h for the routines to
dynamically load libraries */
#include <dlfcn.h>
#include <stdlib.h>
#include <stdio.h>
/* Note that we don't have to include "libhello.h".
However, we do need to specify something related;
we need to specify a type that will hold the value
we're going to get from dlsym(). */
/* The type "simple_demo_function" describes a function that
takes no arguments, and returns no value: */
typedef void (*simple_demo_function)(void);
int main(void) {
const char *error;
void *module;
simple_demo_function demo_function;
/* Load dynamically loaded library */
module = dlopen("libhello.so", RTLD_LAZY);
if (!module) {
fprintf(stderr, "Couldn't open libhello.so: %s\n",
dlerror());
exit(1);
}
/* Get symbol */
dlerror();
demo_function = dlsym(module, "hello");
if ((error = dlerror())) {
fprintf(stderr, "Couldn't find hello: %s\n", error);
exit(1);
}
/* Now call the function in the DL library */
(*demo_function)();
/* All done, close things cleanly */
dlclose(module);
return 0;
}
_________________________________________________________
6.7. Áñ÷åßï script_dynamic
#!/bin/sh
# Dynamically loaded library demo
# Presume that libhello.so and friends have
# been created (see dynamic example).
# Compile demo_dynamic program file into an object file.
gcc -Wall -g -c demo_dynamic.c
# Create program demo_use.
# Note that we don't have to tell it where to search for DL libraries,
# since the only special library this program uses won't be
# loaded until after the program starts up.
# However, we DO need the option -ldl to include the library
# that loads the DL libraries.
gcc -g -o demo_dynamic demo_dynamic.o -ldl
# Execute the program. Note that we need to tell the
# program where get the dynamically loaded library,
# using LD_LIBRARY_PATH.
LD_LIBRARY_PATH="." ./demo_dynamic
_________________________________________________________
7. Áëëåò ðçãÝò ðëçñïöïñéþí
Éäéáßôåñá ÷ñÞóéìåò ðçãÝò ðëçñïöïñéþí ãéá ôéò âéâëéïèÞêåò åßíáé
ïé áêüëïõèåò:
* "The GCC HOWTO" áðü ôïí Daniel Barlow. Åéäéêüôåñá, áõôü ôï
HOWTO óõæçôÜ ôéò ðñïáéñåôéêÝò ðáñáìÝôñïõò ôùí
ìåôáãëùôôéóôþí ãéá ôéò âéâëéïèÞêåò êáé ðþò íá êÜíåôå
queries óôéò âéâëéïèÞêåò. Êáëýðôåé ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ äåí
êáëýðôïíôáé åäþ, êáé áíôßóôñïöá. Áõôü ôï HOWTO åßíáé
äéáèÝóéìï ìÝóù ôïõ ðñïãñÜììáôïò ôåêìçñßùóçò ôïõ Linux óôï
http://www.tldp.org.
* "Executable and Linkable Format", áðü ôçí åðéôñïðÞ TIS
(Tool Interface Standards) (áõôü åßíáé óôçí ðñáãìáôéêÜ Ýíá
êåöÜëáéï áðü ôï "Portable Formats Specification" áðü ôçí
ßäéá åðéôñïðÞ). ÐáñÝ÷åé ðëçñïöïñßåò ãéá ôç ìïñöÞ ELF (äåí
åßíáé óõãêåêñéìÝíï ãéá Linux Þ GNU gcc), êáé ðáñÝ÷åé ìå
ðïëëÝò ëåðôïìÝñåéåò. Äåßôå ôï
ftp://tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages/GCC/ELF.doc.tar.gz
ÅÜí ðÜñåôå ôï áñ÷åßï áðü ôï MIT, óçìåéþóôå üôé ç
ìïñöïðïßçóç ôïõ åßíáé áóõíÞèéóôç - èá ðÜñåôå Ýíá áñ÷åßï
"hps" - áðëÜ áöáéñÝóôå ôéò ðñþôåò êáé ôéò ôåëéêÝò ãñáììÝò
ôïõ áñ÷åßïõ êáé ìåôïíïìÜóôå ôï óå "ps", êáé èá ðÜñåôå Ýíá
åêôõðþóéìï áñ÷åßï Postscript ìå ôï óõíçèéóìÝíï üíïìá
áñ÷åßïõ.
* "ELF: Áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ ðñïãñáììáôéóôÞ", áðü ôïí Hongjui
Lu. Áõôü äßíåé ðëçñïöïñßåò ãéá ôï ELF ðñïóáíáôïëéóìÝíåò
óôï Linux êáé ôï GNU gcc, êáé åßíáé äéáèÝóéìï óôï
ftp://tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages/GCC/elf.ps.gz.
* Óôçí ôåêìçñßùóç ôïõ ld "Using LD, the GNU Linker",
ðåñéãñÜöåôáé ï ld ìå ðïëý ðåñéóóüôåñåò ëåðôïìÝñåéåò. Åßíáé
äéáèÝóéìï óôï http://www.gnu.org/manual/ld-2.9.1.
* Èá ðñÝðåé íá ñßîåôå ïðùóäÞðïôå ìéá ìáôßá êáé óôç óõíÞèç
ôåêìçñßùóç ðïõ ðáñÝ÷åôáé ìÝóù ôïõ "info", åéäéêÜ ãéá ôá ld
êáé gcc.
_________________________________________________________
8. ¢äåéá êáé ÐíåõìáôéêÜ Äéêáéþìáôá
Ôï ðáñüí Ýããñáöï åßíáé Copyright (C) 2000 ôïõ David Á.
Wheeler. Êáëýðôåôáé áðü ôçí GNU General Public License (GPL).
Ìðïñåßôå íá ôï áíáäéáíåßìåôå ÷ùñßò êüóôïò. Áíáöåñüìåíïé
áêïëïýèùò óôï "ðñüãñáììá", áíáöåñüìáóôå óôïí ðçãáßï êþäéêá ðïõ
ðáñïõóéÜóôçêå áðü áõôü ôï Ýããñáöï, êáé ãéá áõôü éó÷ýåé:
Áõôü ôï ðñüãñáììá åßíáé åëåýèåñï ëïãéóìéêü - ìðïñåßôå íá
ôïí áíáäéáíåßìåôå Þ/êáé íá ôïí ôñïðïðïéÞóåôå õðü ôïõò üñïõò
ôçò General Public License ôïõ GNU üðùò äçìïóéåýåôáé áðü ôï
Free Software Foundation - åßôå ç Ýêäïóç 2 ôçò Üäåéáò, åßôå
(áöÞíåôå óôçí åõ÷Ýñåéá óáò) ïðïéáäÞðïôå ðéï ðñüóöáôç
Ýêäïóç.
Áõôü ôï ðñüãñáììá äéáíÝìåôáé ìå ôçí åëðßäá üôé èá åßíáé
÷ñÞóéìï, áëëÜ ×ÙÑÉÓ ÏÐÏÉÁÄÇÐÏÔÅ ÅÃÃÕÇÓÇ - ÷ùñßò êáí ôçí
õðïíïïýìåíç åîïõóéïäüôçóç ÅÌÐÏÑÅÕÓÉÌÏÔÇÔÁ Þ ôçò
ÊÁÔÁËËÇËÏÔÇÔÁÓ ÃÉÁ ÅÍÁÍ ÉÄÉÁÉÔÅÑÏ ÓÊÏÐÏ. Äåßôå ôçí GNU GPL
ãéá ðåñéóóüôåñåò ëåðôïìÝñåéåò.
Èá ðñÝðåé íá Ý÷åôå ëÜâåé Ýíá áíôßãñáöï ôçò GNU GPL ìáæß ìå
áõôü ôï ðñüãñáììá - åÜí ü÷é, ãñÜøôå óôï Free Software
Foundation, Inc., 59 Temple Place, Suite 330, Boston, MA
02111-1307 USA
Áõôïß ïé üñïé åðéôñÝðïõí ôï mirroring áðü Üëëá sites, áëëÜ
ðáñáêáëþ:
* óéãïõñåõôåßôå ïé mirrors óáò ðáßñíïõí áõôüìáôá ôéò
âåëôéþóåéò áðü ôo master site,
* åìöáíßóôå óáöþò ôo url ôïõ master site,
http://www.dwheeler.com/program-library, ìå Ýíá hypertext
link óå áõôü, êáé
* áíáöÝñáôå ìå (David A. Wheeler) ùò óõíôÜêôç.
Ôá ðñþôá äýï óçìåßá ìå áðáëëÜóóïõí áðü ôï íá áêïýù
åðáíåéëçììÝíá ãéá bugs ðïõ äéïñèþèçêáí. Äåí èÝëù íá ìÜèù ãéá
bugs ðïõ äéüñèùóá ðñéí áðü Ýíá ÷ñüíï, áêñéâþò åðåéäÞ äåí
êÜíåôå óùóôÜ mirroring. Ìå ôo link óôï master site, ïé ÷ñÞóôåò
ìðïñïýí íá åëÝãîïõí êáé íá äïõí åÜí ï mirror óáò åßíáé
åíçìåñùìÝíïò. Äåß÷íù éäéáßôåñç åõáéóèçóßá óôá ðñïâëÞìáôá ôùí
sites ìå ðïëý ðåñéïñéóôéêÝò áðáéôÞóåéò áóöÜëåéáò êáé åðïìÝíùò
äåí ìðïñïýí íá äéáêéíäõíåýóïõí links óôï Äéáäßêôõï - åÜí êÜôé
ôÝôïéï ðåñéãñÜöåé ôçí êáôÜóôáóÞ óáò, ðñïóðáèÞóôå ôïõëÜ÷éóôïí
íá áêïëïõèÞóåôå ôéò õðüëïéðåò ðáñáôçñÞóåéò êáé íá äïêéìÜóåôå
íá ðåñíÜôå ôá updates óôï ðåñéâÜëëïí óáò áðü ìüíïé,
ðåñéóôáóéáêÜ .
Ìå áõôÞí ôçí Üäåéá, ìðïñåßôå íá ôñïðïðïéÞóåôå ôï Ýããñáöï, áëëÜ
äåí ìðïñåßôå íá õðïóôçñßîåôå ðþò ï,ôé ãñÜøáôå åßíáé äéêüò óáò
(ëïãïêëïðÞ) ïýôå íá ðáñïõóéÜóôå ìéá ôñïðïðïéçìÝíç Ýêäïóç óáí
ßäéá ìå ôï áñ÷éêÞ Üñèñï. Ç ôñïðïðïßçóç ôïõ äåí ìåôáöÝñåé ôá
ðíåõìáôéêÜ äéêáéþìáôá ïëüêëçñçò ôçò åñãáóßáò óå óáò - äåí
ðñüêåéôáé ãéá "äçìüóéï Ýñãï" (public domain work) áðü ôçí
Üðïøç ôïõ íüìïõ ðíåõìáôéêþí äéêáéùìÜôùí. Äåßôå ôçí Üäåéá ãéá
ðåñéóóüôåñåò ëåðôïìÝñåéåò, óçìåéþíïíôáò åéäéêüôåñá ôçí åîÞò
áíáöïñÜ: "You must cause the modified files to carry prominent
notices stating that you changed the files and the date of any
change". ÅÜí Ý÷åôå åñùôÞóåéò ãéá áõôÜ ðïõ ç Üäåéá åðéôñÝðåé,
ðáñáêáëþ åëÜôå óå åðáöÞ ìáæß ìïõ. Óôéò ðåñéóóüôåñåò
ðåñéðôþóåéò, åßíáé êáëýôåñï íá óôÝëíåôå ôéò áëëáãÝò óáò óôïí
âáóéêü õðåýèõíï (ìÝ÷ñé óÞìåñá ôïí David A. Wheeler), Ýôóé þóôå
ïé áëëáãÝò óáò íá åíóùìáôùèïýí, ìáæß ìå üóåò áêüìá ãßíïõí, óôï
ðñùôüôõðï.
distrib
>
Mandriva
>
2010.0
>
i586
>
media
>
contrib-release
>
by-pkgid
>
b64a0ed9abef7306f12de680983610ea
>
files
>
36
