Linux: Podstawowe informacje o systemie
  Autor: Michael K. Johnson, <johnsonm@redhat.com>
  v4.14, 1 wrze¶nia 1998
  WWeerrssjjaa ppoollsskkaa:: TToommaasszz ''ttssccaa'' SSiieenniicckkii,, <<ttssccaa@@eeddbb..ddkk>>
  v1.02, 10 grudnia 2001


  Dokument niniejszy zawiera podstawowe wiadomo¶ci o systemie opera­
  cyjnym Linux, opis jego mo¿liwo¶ci i wymagañ, oraz odno¶niki do
  odpowiednich zasobów.
  ______________________________________________________________________

  Spis tre¶ci


  1. Wprowadzenie do Linuksa

  2. Mo¿liwo¶ci Linuksa

  3. Zagadnienia sprzêtowe

     3.1 Minimalne wymagania sprzêtowe
     3.2 Zalecana konfiguracja sprzêtowa
     3.3 Wspierany sprzêt

  4. Niekompletny spis sportowanego i innego oprogramowania

  5. Kto u¿ywa Linuksa?

  6. Sk±d wzi±æ Linuksa?

     6.1 Anonimowy serwer FTP
     6.2 P³ytki CD
     6.3 Inne ¼ród³a

  7. Status prawny Linuksa

  8. Bie¿±ce informacje o Linuksie

  9. Przysz³o¶æ

  10. O tym dokumencie

     10.1 Formalno¶ci

  11. Od t³umacza



  ______________________________________________________________________

  11..  WWpprroowwaaddzzeenniiee ddoo LLiinnuukkssaa

  Linux jest ca³kowicie darmowym systemem operacyjnym zgodnym ze
  standardem POSIX, z rozszerzeniami SYSV i BSD (to znaczy, ¿e wygl±da
  jak Unix, ale nie jest oparty o jego kod). Dostêpna jest zarówno jego
  skompilowana wersja, jak i kod ¼ród³owy. Prawa autorskie do Linuksa
  nale¿± do Linusa Torvaldsa (<torvalds@transmeta.com>) oraz osób
  wspó³tworz±cych kod.  Linux jest rozpowszechniany za darmo na
  warunkach okre¶lonych w licencji GNU. Tre¶æ tej licencji do³±czana
  jest do pakietu ze ¼ród³ami systemu, mo¿na siê z ni± równie¿ zapoznaæ
  pod adresem <ftp://prep.ai.mit.edu/pub/gnu/COPYING>.  (Od t³umacza:
  t³umaczenie licencji GPL na jêzyk polski znajduje siê pod adresem
  <http://www.linux.org.pl/gpl.php>.)


  LLiinnuuxx jako taki to tylko j±dro systemu operacyjnego, czê¶æ
  odpowiedzialna za obs³ugê sprzêtu, zarz±dzanie plikami, procesami,
  itd. Dopiero odpowiednie zestawienie j±dra ze zbiorem programów
  u¿ytkowych i aplikacji tworzy ca³o¶æ systemu operacyjnego. Takie
  zestawienie nazywa siê ddyyssttrryybbuuccjj±±.  S³owo LLiinnuuxx, chocia¿ tak naprawdê
  oznacza tylko j±dro, u¿ywane jest powszechnie -- i poprawnie! -- w
  znaczeniu ,,system operacyjny oparty na j±drze Linuksa''.  Zwiêz³y
  opis poszczególnych dystrybucji znajduje siê w Distributions-HOWTO
  <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Distributions-HOWTO/>. ¯¯aaddnnaa z tych
  dystrybucji nie jest ,,oficjalnym Linuksem''.

  Linux nniiee jest oprogramowaniem ,,public domain'' ani ,,shareware''.
  Jest to system darmowy, a powszechnie u¿ywanymi terminami s± ffrreeeewwaarree
  lub oopprrooggrraammoowwaanniiee wwoollnnooddoossttêêppnnee (Open Source Software[tm], zob.
  <http://www.opensource.org> (od t³umacza: informacje nt. Open Source
  po polsku znajduj± siê pod adresem <http://www.opensourcepl.org>)).
  Rozdawnictwo i sprzeda¿ kopii Linuksa dozwolone s± pod warunkiem
  jednoczesnego udostêpnienia kodu ¼ród³owego. W przypadku wprowadzenia
  w³asnych modyfikacji do kodu prawnie wymagane jest udostêpnienie
  równie¿ ¼róde³ owych modyfikacji. Szczegó³y zawarte s± w licencji GNU.

  Linux jest wolnodostêpny i takim pozostanie. Ze wzglêdu na naturê
  licencji GPL, o któr± ten system jest oparty, nielegalne by³oby
  tworzenie go w inny sposób. Zwróæ uwagê, ¿e ,,wolnodostêpny'' oznacza
  dostêpno¶æ kodu ¼ród³owego, a nie po prostu darmowo¶æ; dozwolone jest
  bowiem rozpowszechnianie Linuksa za pieni±dze. Jedynym warunkiem jest
  udostêpnianie z nim jego kodu ¼ród³owego.  To oczywi¶cie uogólnienie;
  je¶li interesuj± Ciê szczegó³y, zapoznaj siê z tre¶ci± licencji GPL.

  Linux dzia³a na komputerach 386/486/Pentium wyposa¿onych w szyny ISA,
  EISA, PCI i VLB. IBM-owska magistrala MCA nie jest najlepiej
  obs³ugiwana przez j±dra 2.0.x i wcze¶niejsze, sytuacja zmieni³a siê
  jednak w wersji 2.1.x i kolejnych, zob.
  <http://glycerine.itsmm.uni.edu/mca>.

  Istnieje wersja dla procesorów Motorola 680x0 (chodzi o komputery
  takie jak Amigi, Atari i VME), która dzia³a ju¿ ca³kiem dobrze. Wersja
  ta pracuje na Motoroli 68020 z MMU, na 68030, 68040, 68050, wymaga te¿
  FPU. Dzia³a ju¿ X Window System i sieæ. Zob.
  <news:comp.os.linux.m68k>.

  Linux dzia³a dobrze równie¿ na procesorach Alpha DECa. Obecnie
  wspierane s± takie platformy, jak "Jensen", "NoName", "Cabriolet",
  "Universal Desktop Box" (Multia) i inne. Zob.
  <http://www.azstarnet.com/~axplinux/FAQ.html>.

  Wspierane s± te¿ SPARCi Suna (wiêkszo¶æ maszyn sun4c, sun4m i sun4u;
  rozwijane wsparcie dla sun4). Obecnie jedyn± dostêpn± na SPARC
  dystrybucj± jest Red Hat. Zob.
  <http://www.redhat.com/support/docs/rhl-sparc/>.

  Aktywnie tworzona jest wersja na PowerPC (w tym PowerMac (Nubus i
  PCI), Motorola, IBM i Be). Zob.  <http://www.cs.nmt.edu/~linuxppc/> i
  <http://www.linuxppc.org/>.

  Wersje na inne maszyny (równie¿ MIPS (zob.
  <http://linus.linux.sgi.com> i  <http://lena.fnet.fr/>) i ARM) s± na
  ró¿nych etapach rozwoju; nie oczekuj zbyt wiele. Je¶li mo¿esz
  zaanga¿owaæ siê w rozwój tych wersji, z pewno¶ci± znajdziesz
  wspó³pracowników.

  Rozwój Linuksa przekroczy³ ju¿ etap testowania; wersja 1.0 ukaza³a siê
  14 marca 1994. System nie jest wolny od b³êdów, a w trakcie pracy na
  nim na pewno pojawi± siê w nim i zostan± usuniête kolejne
  niedoskona³o¶ci. Linux rozwijany jest w sposób ,,otwarty'' --
  wszystkie kolejne wersje, niezale¿nie od tego, czy mo¿na je uznaæ za
  ,,gotowe'', czy nie, s± udostêpniane u¿ytkownikom.  IInnffoorrmmaaccjjaa oo
  ssttaabbiillnnoo¶¶ccii kkoolleejjnnyycchh wweerrssjjii zzaawwaarrttaa jjeesstt ww iicchh nnuummeerrzzee:: wersje n.x.y
  gdzie x jest liczb± parzyst± s± wersjami stabilnymi, a zwiêkszanie siê
  liczby y oznaka kolejne poprawki (np. wersje 1.2.2 i 1.2.3 ró¿ni± siê
  od siebie tylko ilo¶ci± wprowadzonych poprawek, a nie mo¿liwo¶ciami).
  Wersje n.x.y gdzie x jest liczb± nieparzyst± s± wersjami testowymi
  wypuszczanymi dla osób pracuj±cych nad ich rozwojem; mog± byæ
  niestabilne i wieszaæ siê, stale te¿ zwiêkszaj± siê ich mo¿liwo¶ci.
  Gdy bie¿±ca wersja rozwojowa j±dra zostaje uznana za stabiln±, zostaje
  ona ,,zamra¿ana'' jako kolejna wersja stabilna, a rozwijana wersja
  otrzymuje nowy numer.

  Wiêkszo¶æ wersji j±dra, i stabilnych i rozwojowych, jest raczej godna
  zaufania;  ,,stabilna'' oznacza w tym kontek¶cie dodatkowo ,,powoli
  zmieniaj±ca siê''. Mo¿na u¿ywaæ którejkolwiek z tych wersji, je¶li
  dzia³a ona zgodnie z oczekiwaniami (chyba, ¿e koniecznie chcesz mieæ
  wersjê najnowsz±).  Na przyk³ad pochodz±ca z 1992 roku wersja 0.97p1
  bezproblemowo u¿ywana by³a na pewnym serwerze przez 136 dni bez
  przerwy (a dzia³a³aby pewnie d³u¿ej, gdyby operator koparki
  przypadkowo nie uszkodzi³ transformatora). Znane s± przypadki ci±g³ego
  u¿ywania Linuksa przez ponad rok, wiadomo te¿ o komputerze, na którym
  wg ostatnich wiadomo¶ci wersja 0.99p15s chodzi³a nieprzerwanie od 600
  dni.

  Obecn± stabiln± wersj± j±dra jest 2.0.35 (numer bêdzie siê zmienia³ w
  miarê dodawania nowych sterowników i wprowadzania poprawek),
  rozpoczêto te¿ prace nad wersj± 2.1.x. Pakiet z kodem ¼ród³owym j±dra
  Linuksa zawiera plik Documentation/Changes opisuj±cy zmiany, o których
  nale¿y wiedzieæ przy zmienianiu u¿ywanej wersji na nowsz±. Wiêkszo¶æ
  u¿ytkowników Linuksa po prostu aktualizuje od czasu do czasu ca³±
  dystrybucjê, a tym samym i j±dro.

  Jak ju¿ wspomniano, model rozwoju j±dra Linuksa jest modelem otwartym
  i zdecentralizowanym (w przeciwieñstwie do modelu stosowanego w
  przypadku rozwoju wielu innych rodzajów oprogramowania); oznacza to,
  ¿e najnowsze wersje s± zawsze udostêpniane u¿ytkownikom. Co za tym
  idzie, ka¿da wersja posiadaj±ca jak±¶ now± funkcjonalno¶æ zawiera
  b³êdy -- ale dziêki jej upublicznieniu b³êdy te s± bardzo szybko
  (czêsto w przeci±gu godzin) wy³apywane i usuwane.

  Natomiast zamkniêty i scentralizowany model rozwoju oprogramowania
  oznacza, ¿e tylko jedna osoba lub grupa pracuje nad projektem, a nowe
  wersje oprogramowania publikowane s± tylko wtedy, gdy autorzy uznadz±
  je za wolne od b³êdów. Powoduje to czêsto znaczne wyd³u¿enie siê czasu
  oczekiwania na now± wersjê i na poprawki b³êdów oraz generalnie
  wolniejszy rozwój. Najnowsze wersje takiego oprogramowania s± czasem
  wy¿szej jako¶ci ni¿ wersje oprogramowania tworzonego w sposób otwarty,
  cen± jednak jest znaczne spowolnienie rozwoju.

  Oba w/w modele rozwoju oprogramowania omówione i zanalizowane zosta³y
  w  _T_h_e _C_a_t_h_e_d_r_a_l _a_n_d _t_h_e _B_a_z_a_a_r Erica Raymonda; zob.
  <http://sagan.earthspace.net/~esr/writings/cathedral-bazaar/>.

  1 wrze¶nia 1998 ostatni± stabiln± wersj± j±dra jest 2.0.35, a wersj±
  rozwojow± 2.1.119.

  22..  MMoo¿¿lliiwwoo¶¶ccii LLiinnuukkssaa


  ·  wielozadaniowo¶æ (mo¿na uruchamiaæ wiele programów naraz),

  ·  obs³uga wielu u¿ytkowników na tej samej maszynie w tym samym czasie
     (bez licencji wielostanowiskowych!),

  ·  wieloplatformowo¶æ (Linux dzia³a pod wieloma platformami, nie tylko
     pod Intelowsk±),
  ·  wieloprocesorowo¶æ (obs³uga SMP (wieloprzetwarzania symetrycznego)
     na platformach Intel i SPARC (prace nad wsparciem dla kolejnych
     platform trwaj±); Linux u¿ywany jest w wymagaj±cych
     wieloprzetwarzania zastosowaniach, np. w systemach Beowulf (zob.
     <http://cesdis.gsfc.nasa.gov/linux-web/beowulf/beowulf.html>) i
     opartym na SPARC superkomuterze Fujitsu AP1000+),

  ·  wielow±tkowo¶æ (j±dro obs³uguje wiele niezale¿nych w±tków w
     pojedynczej przestrzeni przydzielonej procesowi pamiêci),

  ·  dzia³anie w trybie chronionym 386,

  ·  miêdzyprocesowa ochrona pamiêci (dziêki czemu niemo¿liwa jest
     sytuacja, w której jeden program powoduje pad ca³ego systemu),

  ·  ³adowanie kodu wykonywalnego na ¿±danie (tzn. czytanie tylko tej
     czê¶ci programu, która jest rzeczywi¶cie wykorzystywana),

  ·  wspó³dzielenie pamiêci miêdzy procesami (tzn. ¿e wiele programów
     mo¿e korzystaæ z tego samego  obszaru pamiêci. Gdy dany program
     zapisuje co¶ w zape³nionej ju¿ stronie pamiêci, zawarto¶æ tej
     strony (4 KB) kopiowana jest przedtem gdzie indziej. Proces ten
     nazywa siê  _c_o_p_y_-_o_n_-_w_r_i_t_e i ma dwie zalety: zwiêksza szybko¶æ i
     zmniejsza zu¿ycie pamiêci),

  ·  pamiêæ wirtualna stronicuj±ca (a nie sk³adaj±ca ca³e procesy) na
     dysk (na osobn± partycjê, do pliku, lub i tu i tu, z mo¿liwo¶ci±
     dynamicznego dodawania kolejnych obszarów wymiany (tak siê to nadal
     nazywa).  Jednocze¶nie w u¿yciu mo¿e byæ ogó³em 16
     128-megabajtowych (a w nowszych j±drach dwugigabajtowych) obszarów
     wymiany; w ten sposób teoretycznie mo¿na utworzyæ funkcjonalny
     obszar wymiany do wielko¶ci 2GB. Zwiêkszenie tego limitu jest
     proste -- sprowadza siê do zmiany kilku linijek w kodzie
     ¼ród³owym),

  ·  zgrupowanie puli pamiêci przydzielonej programom i dyskowej pamiêci
     podrêcznej (cache); dziêki czemu ca³a wolna pamiêæ mo¿e byæ u¿yta
     jako pamiêæ podrêczna. Ilo¶æ pamiêci podrêcznej zmniejsza siê
     podczas wykonywania du¿ych programów,

  ·  dynamicznie zlinkowane biblioteki dzielone (DLL) oraz, oczywi¶cie,
     biblioteki zlinkowane statycznie

  ·  zrzuty pamiêci (core dumps) umo¿liwiaj±ce ,,po¶miertn±'' analizê
     programów za pomoc± debuggera,

  ·  wysoka zgodno¶æ z POSIX, SYSV, BSD na poziomie ¼róde³,

  ·  poprzez zgodny z iBCS2 modu³ emulacji wysoka zgodno¶æ na poziomie
     binarnym z SCO, SVR3 i SVR4,

  ·  dostêpno¶æ ca³ego kodu ¼ród³owego, w tym ca³ego j±dra i wszystkich
     sterowników, narzêdzi i programów; wszystko to wolno bez ograniczeñ
     rozpowszechniaæ. Wiele komercyjnych programów dostêpnych dla
     Linuksa dostarczanych jest bez kodu ¼ród³owego, ale wszystko, co
     by³o wolnodostêpne (w tym ca³y system operacyjny) wolnodostêpne
     pozosta³o,

  ·  zgodna z POSIX kontrola procesów,

  ·  pseudoterminale (pty),

  ·  emulacja numerycznego koprocesora 387 w j±drze, co odci±¿a programy
     z konieczno¶ci wykonywania tej emulacji. W ten sposób wszystkie
     komputery pracuj±ce pod kontrol± systemu Linux ,,maj±'' koprocesor.
     Oczywi¶cie je¶li komputer naprawdê posiada koprocesor, to bêdzie on
     u¿yty; w takim przypadku mo¿na skompilowaæ j±dro wy³±czaj±c obs³ugê
     387: zaowocuje to niewielkim zyskiem pamiêci.

  ·  wsparcie dla wielu narodowych i zindywidualizowanych klawiatur,
     ³atwo dodawaæ nowe definicje klawiatury dynamicznie,

  ·  do 64 dynamicznie tworzonych wirtualnych konsol, co oznacza wiele
     niezale¿nych sesji obs³ugiwanych jednocze¶nie przy tej samej
     fizycznej konsoli. Miêdzy sesjami mo¿na prze³±czaæ siê za pomoc±
     dowolnie zdefiniowanej kombinacji klawiszy (niezale¿nej od karty
     graficznej),

  ·  wsparcie dla powszechnie u¿ywanych systemów plików, takich jak np.
     minix, Henix, wszystkie systemy V. W³asny zaawansowany system
     plików (do 4 TB, nazwy plików do 255 znaków),

  ·  bezproblemowy dostêp do partycji MS-DOS i OS/2. Dziêki specjalnemu
     systemowi plików u¿ycie partycji MS-DOS nie wymaga ¿adnych
     dodatkowych sztuczek, dostêp doñ nie ró¿ni siê oprócz ograniczeñ w
     nazwach i prawach plików od dostêpu do normalnego uniksowego
     systemu plików. Aktualnie nie s± obs³ugiwane kompresowane partycje
     MS-DOS 6 (ale jest na to ³ata).  System VFAT (tj. Windows 9x/NT)
     obs³ugiwany jest od j±dra 2.0 wzwy¿.

  ·  specjalny system plików (UMSDOS) umo¿liwiaj±cy instalacjê Linuksa
     na partycji DOS,

  ·  wsparcie (tylko odczyt) systemu plików HPFS-2 z OS/2 2.1,

  ·  obs³uga HFS (systemu plików Macintosha) jako modu³,

  ·  mo¿liwo¶æ czytania wszystkich standardowych formatów CD-ROM-ów,

  ·  wsparcie protoko³u sieciowego TCP/IP, w tym ftp, telnet, NFS, itd.,

  ·  serwer Appletalk,

  ·  klient i serwer Netware,

  ·  klient i serwer Lan Manager/Windows Native (SMB),

  ·  wiele protoko³ów sieciowych: podstawowe protoko³y dostêpne w
     najnowszych rozwojowych wersjach j±dra to: TCP, IPv4, IPv6, AX.25,
     X.25, IPX, DDP (Appletalk), Netrom i inne. Stabilne wersje j±dra
     zawieraj± m.in.  protoko³y TCP, IPv4, IPX, DDP i AX.25.

  33..  ZZaaggaaddnniieenniiaa sspprrzzêêttoowwee

  33..11..  MMiinniimmaallnnee wwyymmaaggaanniiaa sspprrzzêêttoowwee

  Prawdopodobnie najubo¿sz± konfiguracj± sprzêtow± umo¿liwiaj±c±
  uruchomienie Linuksa jest 386SX/16, 1 MB RAM, stacja dysków 1.44 lub
  1.2 MB, którakolwiek ze wspieranych kart graficznych (+ oczywi¶cie
  klawiatura, monitor, itd). Taki sprzêt pozwoli na uruchomienie systemu
  i sprawdzenie, czy w ogóle dzia³a on na tym komputerze; nie da siê
  jednak na czym¶ takim wykonywaæ ¿adnej sensownej pracy. Omówienie
  minimalnych konfiguracji znajdziesz pod adresem
  <http://rsphy1.anu.edu.au/~gpg109/mem.html>.

  ¯eby móc cokolwiek zrobiæ potrzeba trochê miejsca na dysku twardym. 5
  do 10 MB powinno wystarczyæ na bardzo prost± instalacjê (zawieraj±c±
  tylko podstawowe polecenia systemowe i mo¿e jedn± lub dwie proste
  aplikacje -- np. program terminala). Taki system jest jednak bardzo
  ograniczony i niewygodny, zajmuje bowiem prawie ca³e dostêpne miejsce
  -- chyba, ¿e zainstalowane aplikacje s± naprawdê ma³e. Generalnie
  nadaje siê tylko do celów testowych, i przechwa³ek na temat
  niewielkich wymagañ sprzêtowych.

  33..22..  ZZaalleeccaannaa kkoonnffiigguurraaccjjaa sspprrzzêêttoowwaa

  Je¶li zamierzasz uruchamiaæ wymagaj±ce du¿ej mocy obliczeniowej
  programy takie jak gcc, X, czy TeX, potrzebujesz procesora szybszego
  ni¿ 386SX/16 -- chocia¿ cierpliwym i taki wystarczy.

  W praktyce system bez X wymaga 4 MB, a z X 8 MB. Wiêcej ni¿ 4 MB
  zalecane jest równie¿ w przypadku systemu obs³uguj±cego wielu
  u¿ytkowników równocze¶nie, oraz systemu, pod którym jednocze¶nie
  bêdzie pracowaæ kilka du¿ych programów (jak chocia¿by kompilacji).
  Oczywi¶cie wszystko to bêdzie dzia³aæ równie¿ przy mniejszej ilo¶ci
  pamiêci; Linux wykorzysta w takim przypadku pamiêæ podrêczn± (ppoowwoollnn±±
  pamiêæ dyskow±); jest to jednak tak wolne, ¿e prawie nie da siê tego
  u¿ywaæ.  16 MB znacz±co ogranicza wykorzystanie pamiêci dyskowej przy
  uruchomieniu wielu programów, a 32 MB przy normalnej pracy jednego
  u¿ytkownika zazwyczaj ca³kowicie eliminuje problem. 64 i wiêcej MB
  zalecane jest przy jednoczesnym uruchamianiu wielu bardzo
  pamiêcio¿ernych aplikacji.

  Wielko¶æ wymaganej przestrzeni dyskowej zale¿y naturalnie od rodzaju
  instalowanego oprogramowania. Zwyk³y zestaw uniksowych narzêdzi,
  pow³ok i programów do administrowania systemem swobodnie zmie¶ci siê
  na 10 MB -- zostanie nawet trochê miejsca na pliki u¿ytkownika. System
  bardziej kompletny (np. Red Hat, Debian, czy inna dystrybucja) wymaga
  do 60 do 600 MB w zale¿no¶ci od instalowanych komponentów. Do tego
  dodaæ nale¿y miejsce przeznaczone na pliki u¿ytkowników. Przy
  dzisiejszych cenach twardych dysków nie ma sensu ryzykowanie, ¿e nagle
  zabraknie miejsca. Warto wiêc nabyæ dysk o pojemno¶ci co najmniej 2
  GB, a lepiej 4 GB lub nawet wiêcej -- nie zmarnuje siê, to pewne.
  Linux bezproblemowo obs³uguje du¿e dyski twarde, np. popularne
  ostatnio dyski 11 GB na IDE i 18 GB na SCSI.

  Je¶li chcesz/potrzebujesz/staæ Ciê na konfiguracjê lepsz± od
  minimalnej, mo¿esz rozszerzyæ swój komputer o wiêcej pamiêci, wiêkszy
  dysk twardy, szybszy procesor i inne urz±dzenia. Linux ró¿ni siê tu
  bardzo od DOS-a, w którym rozszerzanie pamiêci dawa³o umiarkowane
  zaledwie efekty -- w Linuksie ró¿nica jest ogromna. Powodem jest
  oczywi¶cie ograniczenie DOS-a do 640 Kb, ograniczenie, od którego
  Linux jest wolny.

  33..33..  WWssppiieerraannyy sspprrzzêêtt


     CCPPUU ((pprroocceessoorr))::
        Wszystko, co mo¿e uruchomiæ programy w trybie chronionym 386.
        Wszystkie modele 386, 486, Pentium, Pentium Pro, Pentium II i
        ich klony powinny dzia³aæ (286 i starsze byæ mo¿e bêd± którego¶
        dnia obs³ugiwane przez mniejsze j±dro zwane ELKS, nie nale¿y od
        niego jednak oczekiwaæ tych samych mo¿liwo¶ci). Wersje dla
        procesorów 680x0 (dla x=2+zewnêtrzna jednostka zarz±dzania
        pamiêci± (MMU), 3, 4 lub 6) obs³uguj±cych komputery Amiga i
        Atari dostêpne s± na serwerze tsx-11.mit.edu w katalogu 680x0.
        Wspierane jest równie¿ wiele maszyn DEC Alpha, SPARC i PowerPC.
        Trwaj± prace nad wersjami dla architektur ARM, StrongARM i MIPS.


     MMaaggiissttrraallee::
        PCI, ISA, EISA i VLB. Obs³uga MCA (g³ównie PS/2) jest jeszcze
        niekompletna (prace trwaj±, patrz wy¿ej). Linux wymaga od
        sprzêtu wiêcej ni¿ DOS, Windows, czy wiêkszo¶æ pozosta³ych
        systemów operacyjnych. Oznacza to, ¿e pod kontrol± tych mniej
        wymagaj±cych systemów sprzêt mo¿e dzia³aæ bezb³êdnie, a pod
        Linuksem zawiedzie. Linux jest doskona³ym testerem pamiêci...

     RRAAMM ((ppaammiiêêææ))::
        Na platformach intelowskich do 1 GB; na platformach 64-bitowych
        wiêcej.  Niektórzy (w tym Linus) zauwa¿yli, ¿e dodanie pamiêci
        bez powiêkszenia bufora (cache) bardzo spowalnia ich komputer.
        Je¶li po rozszerzeniu pamiêci zaobserwujesz podobne objawy,
        zwiêksz cache. Niektóre komputery nie s± w stanie zbuforowaæ
        wiêcej ni¿ okre¶lon± ilo¶æ pamiêci (najczê¶ciej jest to 64 MB),
        niezale¿nie od tego, ile fizycznie pamiêci jest zainstalowane.
        Jest to spowodowane tym, ¿e BIOS oryginalnie nie by³
        przeznaczony do wykrywania pamiêci ponad 64 MB. J±dra 2.1.x i
        nowsze automatycznie radz± sobie z takimi sytuacjami, natomiast
        j±dra 2.0.35 i wcze¶niejsze wymagaj± podania im specjalnego
        parametru podczas inicjalizacji systemu.


     PPaammiiêêccii mmaassoowwee::
        Obs³ugiwane s± typowe dyski AT (EIDE, IDE, 16-bitowe kontrolery
        z MFM, RDD lub ESDI), jak równie¿ dyski SCSI, CD-ROMy na
        obs³ugiwanej karcie SCSI i typowe kontrolery XT (8-bitowe
        kontrolery z MFM lub RLL). Wspierane karty SCSI to: Advansys,
        seria Adaptec 1542, 1522, 1740, 27xx, i 29xx (z kilkoma
        wyj±tkami), Buslogic MultiMaster i Flashpoint, kontrolery oparte
        o NCR53c8xx, kontrolery DPT, Qlogic ISP i FAS, Seagate ST-01 i
        ST-02, seria Future Domain TMC-88x (lub inne karty z ko¶ci±
        TMC950), TMC1660/1680, Ultrastor 14F, 24F i34F, Western Digital
        wd7000, i inne. Obs³ugiwane s± równie¿ pamiêci ta¶mowe SCSI,
        QIC-02, i niektóre QIC-80. Obok CD-ROMów IDE i SCSI wspierany
        jest te¿ szereg CD-ROMów o zastrze¿onej architekturze (s± to
        m.in. Matsushita/Panasonic, Mitsumi, Sony, Soundblaster,
        Toshiba, ATAPI (EIDE), SCSI i inne). Informacje o konkretnych
        modelach znajduj± siê w HHaarrddwwaarree CCoommppaattiibbiilliittyy HHOOWWTTOO.  WWyykkaazzyy ttee
        ss±± ii zzaawwsszzee bbêêdd±± nniieekkoommpplleettnnee.. BBaarrddzziieejj aakkttuuaallnnyycchh iinnffoorrmmaaccjjii
        ddoossttaarrcczzaajj±± pprroodduucceennccii ddyyssttrryybbuuccjjii..


     KKaarrttyy ggrraaffiicczznnee::
        Pracê w trybie tekstowym umo¿liwiaj± karty VGA, EGA, CGA,
        Hercules (i zgodne).  Wy¶wietlaæ grafikê i pracowaæ z X-Window
        mo¿na za pomoc± (co najmniej) zwyk³ych kart VGA, niektórych
        Super-VGA (wiêkszo¶æ z kart bazuj±cych na ko¶ci Tseng, Paradise
        i niektórych Tridentach), S3, 8514/A, ATI, Matrox, i Herculesa
        (u¿ywanym przez Linuksa serwerem X jest XFree86, co determinuje,
        które karty s± obs³ugiwane. Pe³na lista samych wspieranych ko¶ci
        zajmuje ponad stronê.  Patrz  <http://www.XFree86.org/>).


     SSiieeææ::
        Zbiór obs³ugiwanych kart sieciowych zawiera: 3COM
        503/509/579/589/595/905 (501/505/507 s± wspierane, ale nie
        polecane), AT&T GIS (neé NCR) WaveLAN, wiêkszo¶æ kart opartych o
        WD8390 lub WD80x3, NE1000/2000 i wiêkszo¶æ ich klonów, AC3200,
        Apricot 82596, AT1700, ATP, DE425/434/435/500, D-Link
        DE-600/620, DEPCA, DE100/101, DE200/201/202 Turbo, DE210, DE422,
        Cabletron E2100 (nie polecana), Intel EtherExpress (nie
        polecana), EtherExpress Pro, EtherExpress 100, DEC EtherWORKS 3,
        HP LAN, HP PCLAN/plus, wiêkszo¶æ kart opartych o AMD LANCE,
        NI5210, ni6510, SMC Ultra, DEC 21040 (tulip), Zenith Z-Note
        ethernet. ¯adna z kart Zircom i Cabletron (oprócz E2100) nie
        jest obs³ugiwana, poniewa¿ producent odmówi³ udzielenia
        programistom odpowiednich informacji. Obs³uga sieci
        ¶wiat³owodowych: karty DEF_x_x DEC-a. Obs³uga protoko³u sieciowego
        Point-to-Point: PPP (zarówno dla urz±dzeñ asynchronicznych
        (modemy), jak i po³±czeñ synchronicznych (ISDN)), SLIP, CSLIP,
        PLIP. Ograniczona obs³uga Token Ring.


     PPoorrtt sszzeerreeggoowwyy::
        Wiêkszo¶æ kart opartych o 16450 i 16550 UART, w tym AST
        Fourport, Usenet Serial Card II i inne. Wspierane inteligentne
        karty to: seria Cyclades Cyclom (wsparcie od producenta), seria
        Comtrol Rocketport (wsparcie od producenta), Stallion (wiêkszo¶æ
        kart: wsparcie od producenta), i Digi (niektóre karty: wsparcie
        od producenta). Obs³uga ISDN, frame relay (tranzytu ramki) i
        ³±cza dzier¿awionego.


     IInnnnyy sspprrzzêêtt::
        SoundBlaster, ProAudio Spectrum 16, Gravis Ultrasound, wiêkszo¶æ
        pozosta³ych kart d¼wiêkowych, wiêkszo¶æ (wszystkie?) rodzajów
        myszy (Microsoft, Logitech, PS/2), itd.

  44..  NNiieekkoommpplleettnnyy ssppiiss ssppoorrttoowwaanneeggoo ii iinnnneeggoo oopprrooggrraammoowwaanniiaa

  Pod Linuksem dostêpne s± wersje wiêkszo¶ci podstawowych narzêdzi i
  programów znanych z systemów uniksowych, w tym prawie ca³o¶æ
  oprogramowania opartego na licencji GNU i wiele pochodz±cych z ró¿nych
  ¼róde³ klientów X. S³owo `wersje' jest byæ mo¿e zbyt mocne, czêsto
  bowiem dziêki zgodno¶ci Linuksa z norm± POSIX programy te nie wymagaj±
  ¿adnych (lub prawie ¿adnych) modyfikacji do kompilacji pod tym
  systemem. Aplikacji nigdy za wiele; dla u¿ytkowników i administratorów
  Linuksa pojawia siê ich coraz wiêcej. Zapytaj producenta swojego
  ulubionego komercyjnego programu dla Unixa, czy wypu¶ci³ ju¿ jego
  wersjê na Linuksa!

  Poni¿ej znajduje siê niekompletna lista oprogramowania dzia³aj±cego
  pod Linuksem:


     PPooddssttaawwoowwee kkoommeennddyy UUnniixx--aa::
        ls, tr, sed, awk itp, itd, (wymieñ któr±¶ -- i zapewne bêdzie w
        Linuksie).


     NNaarrzzêêddzziiaa pprrooggrraammiissttyycczznnee::
        gcc, gdb, make, bison, flex, perl, rcs, cvs, prof.


     JJêêzzyykkii pprrooggrraammoowwaanniiaa ii ¶¶rrooddoowwiisskkaa::
        C, C++, Objective C, Java, Modula-3, Modula-2, Oberon, Ada95,
        Pascal, Fortran, ML, scheme, Tcl/tk, Perl, Python, Common Lisp i
        wiele innych.


     ¦¦rrooddoowwiisskkaa ggrraaffiicczznnee::
        GNOME i KDE (desktopy), X11R6 (XFree86 3.x), X11R5 (XFree86
        2.x), MGR.


     EEddyyttoorryy::
        GNU Emacs, XEmacs, MicroEmacs, jove, ez, epoch, elvis (GNU vi),
        vim, vile, joe, pico, jed i inne.


     PPooww³³ookkii ((sszzeellee))::
        bash (zgodny z POSIX sh), zsh (zawiera tryb zgodno¶ci z ksh,
        pdksh, tcsh, csh, rc, es, ash (prawie ca³kowicie zgodna z sh
        pow³oka u¿ywana jako /bin/sh w BSD), i wiele wiêcej.


     TTeelleekkoommuunniikkaaccjjaa::
        PPP, UUCP, SLIP, CSLIP, pe³en zestaw narzêdzi TCP/IP, kermit,
        szrz, minicom, pcomm, xcomm, term (pozwala na uruchamianie wielu
        pow³ok, przekierowywanie ruchu sieciowego i zdaln± pracê pod X,
        a wszystko to na jednej linii telefonicznej), Seyon (popularny
        program komunikacyjny dla X), wiele pakietów do obs³ugi faksów i
        poczty g³osowej (przy u¿yciu ZyXELa i innych modemów). Zdalna
        praca przez port szeregowy lub sieæ te¿ oczywi¶cie jest mo¿liwa.


     NNeewwssyy ii ppoocczzttaa::
        C-news, innd, trn, nn, tin, smail, elm, mh, exmh, pine, mutt,
        itd.


     PPrroocceessoorryy tteekkssttuu::
        TeX, groff, doc, ez, LyX, Lout, Linuxdoc-SGML, i inne.


     GGrryy::
        Nethack, wiele Mud-ów, gier dla X-ów i mnóstwo innych. Jedn± z
        gier jest przegl±danie gier dostêpnych na tsx-11 i sunsite. :-)

  Wszystkie te programy (a nie jest to nawet setna czê¶æ dostêpnego
  oprogramowania) s± darmowe. Zwiêksza siê te¿ dostêpno¶æ oprogramowania
  komercyjnego; spytaj producenta swojego ulubionego komercyjnego
  programu o wersjê dla Linuksa!

  55..  KKttoo uu¿¿yywwaa LLiinnuukkssaa??

  Linux jest dostêpny za darmo, nie trzeba nigdzie rejestrowaæ
  posiadanych i u¿ywanych kopii -- trudno jest wiêc stwierdziæ, ilu
  ludzi u¿ywa tego systemu.  Jednak faktem jest, ¿e kilka firm utrzymuje
  siê wy³±cznie ze jego sprzeda¿y, a linuksowe grupy s± jednym z
  najbardziej obleganych zak±tków Usenetu -- u¿ytkowników musi wiêc byæ
  miliony; trudno jednak o konkretne dane.  Najlepsze badania rynku
  szacuj± obecnie tê liczbê na 7,5 do 11 milionów.


  Odwa¿ny cz³owiek, Harald T. Alvestrand
  (<Harald.T.Alvestrand@uninett.no>), podj±³ ambitn± próbê policzenia
  u¿ytkowników Linuksa ,,sztuka po sztuce''.  Je¶li chcesz zostaæ
  policzony, u¿yj formularzy dostêpnych na stronach
  <http://counter.li.org/> lub wy¶lij e-mail o jednym z dwóch tematów: I
  use Linux at home (,,u¿ywam Linuksa w domu'') lub I use Linux at home
  and at work (,,u¿ywam Linuksa w domu i w pracy'') na adres linux-
  counter@uninett.no.  Honorowane s± równie¿ zg³oszenia nieosobiste, o
  szczegó³y pytaj autora projektu.


  Harald wysy³a co miesi±c aktualne statystyki na grupê
  comp.os.linux.misc.  Informacje te s± równie¿ dostêpne na WWW:
  <http://counter.li.org/>.

  66..  SSkk±±dd wwzzii±±ææ LLiinnuukkssaa??

  66..11..  AAnnoonniimmoowwyy sseerrwweerr FFTTPP

  Woln± od ograniczeñ w dystrybucji dokumentacjê Linuksa znajdziesz na
  serwerze _t_h_e _L_i_n_u_x _D_o_c_u_m_e_n_t_a_t_i_o_n _P_r_o_j_e_c_t:
  <ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/LDP/> i
  <http://sunsite.unc.edu/LDP/>. (Od t³umacza: polskie wersje du¿ej
  czê¶ci umieszczonych tam dokumentów znajduj± siê na stronach _J_T_Z:
  <http://www.jtz.org.pl/>.)


  Po naj¶wie¿sze wiadomo¶ci zajrzyj na grupê comp.os.linux.announce.


  Linuksa ¶ci±gn±æ mo¿na z (m.in.) nastêpuj±cych anonimowych serwerów
  ftp:



       Nazwa                          Adres IP         Katalog
       =============================  ===============  ===============
       tsx-11.mit.edu                 18.172.1.2       /pub/linux
       sunsite.unc.edu                152.2.22.81      /pub/Linux
       ftp.funet.fi                   128.214.248.6    /pub/Linux
       net.tamu.edu                   128.194.177.1    /pub/linux
       ftp.mcc.ac.uk                  130.88.203.12    /pub/linux
       src.doc.ic.ac.uk               146.169.2.1      /packages/linux
       fgb1.fgb.mw.tu-muenchen.de     129.187.200.1    /pub/linux
       ftp.informatik.tu-muenchen.de  131.159.0.110    /pub/comp/os/linux
       ftp.dfv.rwth-aachen.de         137.226.4.111    /pub/linux
       ftp.informatik.rwth-aachen.de  137.226.225.3    /pub/Linux
       ftp.Germany.EU.net             192.76.144.75    /pub/os/Linux
       ftp.lip6.fr                    132.227.77.2     /pub/linux
       ftp.uu.net                     137.39.1.9       /systems/unix/linux
       wuarchive.wustl.edu            128.252.135.4    mirrors/linux
       ftp.win.tue.nl                 131.155.70.100   /pub/linux
       ftp.stack.urc.tue.nl           131.155.2.71     /pub/linux
       srawgw.sra.co.jp               133.137.4.3      /pub/os/linux
       cair.kaist.ac.kr                                /pub/Linux
       ftp.denet.dk                   129.142.6.74     /pub/OS/linux
       NCTUCCCA.edu.tw                140.111.1.10     /Operating-Systems/Linux
       nic.switch.ch                  130.59.1.40      /mirror/linux
       sunsite.cnlab-switch.ch        193.5.24.1       /mirror/linux
       cnuce_arch.cnr.it              131.114.1.10     /pub/Linux
       ftp.monash.edu.au              130.194.11.8     /pub/linux
       ftp.dstc.edu.au                130.102.181.31   /pub/linux
       ftp.sydutech.usyd.edu.au       129.78.192.2     /pub/linux





  tsx-11.mit.edu oraz fgb1.fgb.mw.tu-muenchen.de s± oficjalnymi
  serwerami GCC.

  Niektóre serwery s± kopiami innych -- je¶li mo¿esz, u¿yj najbli¿szego
  (sieciowo) sobie.

  Co najmniej sunsite.unc.edu i ftp.informatik.tu-muenchen.de
  udostêpniaj± us³ugê ftp przez e-mail. Wiêcej informacji pod adresami
  ftpmail@sunsite.unc.edu i ftp@informatik.tu-muenchen.de.

  Je¶li czujesz siê zagubiony, zajrzyj do Distribution-HOWTO
  <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Distributions-HOWTO>, gdzie
  wymieniona jest czê¶æ dystrybucji. W chwili obecnej, przynajmniej w
  USA, najpopularniejsze s± _R_e_d _H_a_t i _D_e_b_i_a_n.

  66..22..  PP³³yyttkkii CCDD

  Wiêkszo¶æ ludzi instaluje Linuksa z kompaktów. Dystrybucje rozros³y
  siê do setek megabajtów oprogramowania; ¶ci±ganie tego przez modem
  28.8 lub ISDN trwa dd³³uuuuuuggoo.


  Linuksa na p³ytce mo¿na nabyæ na dwa sposoby: jako czê¶æ archiwów FTP,
  albo bezpo¶rednio od producenta. Nabycie archiwów czêsto umo¿liwia
  wybór dystrybucji, oznacza jednak równie¿ rezygnacjê ze wsparcia
  technicznego.  Przy zakupie od producenta dystrybucji zazwyczaj wybraæ
  nie mo¿na, oferowana jest za to jaka¶ forma wsparcia (najczê¶ciej
  pomoc w instalacji).
  66..33..  IInnnnee ¼¼rróódd³³aa

  Istnieje wiêcej BBSów ni¿ jest plików w dystrybucji Linuksa. Od czasu
  do czasu lista tych BBSów og³aszana jest na grupie
  comp.os.linux.announce. Popytaj w¶ród przyjació³ i w LUGach (Grupach
  U¿ytkowników Linuksa), albo zamów któr±¶ z komercyjnych dystrybucji
  (ich lista znajduje siê w _L_i_n_u_x _d_i_s_t_r_i_b_u_t_i_o_n _H_O_W_T_O dostêpnym pod
  adresem  <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Distributions-HOWTO> oraz w
  grupie comp.os.linux.announce).

  (Od t³um.: w Polsce naj³atwiejsz± i najtañsz± form± uzyskania Linuksa
  jest zakup jednego z czasopism komputerowych do³±czaj±cych p³ytki z
  któr±¶ z dystrybucji. O konkrety pytaj na grupie pl.comp.os.linux.)

  77..  SSttaattuuss pprraawwnnyy LLiinnuukkssaa

  Chocia¿ Linux dostarczany jest z kompletnym kodem ¼ród³owym, system
  ten nie jest w³asno¶ci± publiczn± -- jest oprogramowaniem chronionym
  prawami autorskimi, dostêpnym jednak¿e za darmo na warunkach licencji
  GPL -- tam te¿ znajdziesz wiêcej informacji na ten temat. Dzia³aj±ce
  pod Linuksem programy równie¿ chronione s± odpowiednimi prawami
  autorskimi, chocia¿ wiele z nich tak¿e dostêpnych jest na licencji
  GPL. X Window rozpowszechniany jest na licencji MIT X, a niektóre
  programy u¿ytkowe na licencji BSD. W ka¿dym razie dozwolone jest
  rozpowszechnianie oprogramowania dostêpnego na serwerze FTP (inaczej
  nie by³oby go tam).

  88..  BBiiee¿¿±±ccee iinnffoorrmmaaccjjee oo LLiinnuukkssiiee


  Ponad cztery lata temu powsta³ miesiêcznik _L_i_n_u_x _J_o_u_r_n_a_l.  Skierowany
  jest do wszystkich u¿ytkowników Linuksa, zawiera artyku³y o ró¿nym
  stopniu trudno¶ci. Prenumerata jednoroczna kosztuje 22 dolary w USA,
  27 dolarów w Kanadzie i Meksyku, 32 dolary w pozosta³ych miejscach,
  p³atne w dolarach USA. Prenumeratê zamawia siê poczt± elektroniczn±
  (subs@ssc.com), faksem (+1-206-782-7191), telefonicznie
  (+1-206-782-7733), lub poczt± tradycyjn± (_L_i_n_u_x _J_o_u_r_n_a_l, PO Box 85867,
  Seattle, WA 98145-1867, USA).  SSC udostêpnia swój publiczny klucz
  PGP, koduj±c nim e-maila z zamówieniem prenumeraty bez strachu mo¿na
  podaæ numer swojej karty kredytowej. W/w klucz PGP uzyskuje siê
  poleceniem finger info@ssc.com .

  Istnieje szereg po¶wiêconych Linuksowi grup oraz list dyskusyjnych.
  _L_i_n_u_x _F_A_Q zawiera wiêcej informacji o tych ostatnich (FAQ to znajduje
  siê na wspomnianych serwerach FTP i w grupach dyskusyjnych).

  Na moderowan± grupê comp.os.linux.announce wysy³ane s± og³oszenia n/t
  Linuksa (nowe programy, poprawki, itd).

  Na moderowan± grupê comp.os.linux.answers wysy³ane s± dokumenty FAQ
  (,,Najczê¶ciej Zadawane Pytania''), HOWTO (,,Jak To Zrobiæ''), itp.

  Niemoderowana grupa comp.os.linux.admin jest miejscem dyskusji o
  administrowaniu systemami linuksowymi.

  Niemoderowana grupa comp.os.linux.development.system po¶wiêcona jest
  rozwojowi jj±±ddrraa.  Pytania dotycz±ce programów mo¿na tu zadawaæ
  wy³±cznie, je¶li s± one blisko powi±zane z j±drem. Inne
  programistyczne zapytania kierowaæ nale¿y na grupê comp.unix, chyba,
  ¿e dotycz± one konkretnych aplikacji. W takim przypadku w³a¶ciw± grup±
  jest comp.os.linux.development.apps.

  Niemoderowana grupa comp.os.linux.development.apps przeznaczona jest
  na dyskusje o rozwoju aplikacji dla Linuksa. Nie nale¿y pytaæ tam,
  sk±d takie aplikacje ¶ci±gn±æ, nie jest to równie¿ miejsce na rozmowy
  o aplikacjach jeszcze nieistniej±cych.
  Na grupê comp.os.linux.hardware wysy³aæ mo¿na pytania dot. dzia³ania
  sprzêtu pod Linuksem.

  Grupa comp.os.linux.networking po¶wiêcona jest zagadnieniu rozwoju,
  dzia³ania i konfiguracji oprogramowania sieciowego pod Linuksem.

  comp.os.linux.x zajmuje siê systemem X Window.

  Nastêpczyni comp.os.linux, grupa comp.os.linux.misc, przeznaczona jest
  dla dyskusji na tematy niewymienione powy¿ej.

  Powodem rozbicia comp.os.linux na podgrupy by³o zmniejszenie ruchu na
  grupie macierzystej, dlatego nniiee kkrroossppoossttuujj mmiiêêddzzyy ggrruuppaammii
  ccoommpp..ooss..lliinnuuxx..**!! JJeeddyynnyymm wyj±tkiem jest wys³anie og³oszenia do
  <news:comp.os.linux.announce> i której¶ z niemoderowaych grup. Nie
  przestrzegaj±c tej zasady nara¿asz siê na niemi³e potraktowanie...

  ¬ród³em wiadomo¶ci o Linuksie na WWW jest http://sunsite.unc.edu/LDP/.

  99..  PPrrzzyysszz³³oo¶¶ææ

  Od czasu j±dra 1.0 wprowadzono do systemu istotne ulepszenia. Linux
  1.2 mia³ krótszy czas dostêpu do dysków, udoskonalone terminale,
  ulepszone zarz±dzanie pamiêci± wirtualn±, wsparcie dla wielu platform,
  quoty i inne.  Linux 2.0 (obecna stabilna wersja) zawiera jeszcze
  wiêcej poprawek, w³±czaj±c w to poprawki w szybko¶ci dzia³ania, nowe
  protoko³y sieciowe, jedn± z najszybszych na ¶wiecie wersjê TCP/IP i
  znacznie wiêcej. Linux 2.2 bêdzie jeszcze szybszy i bêdzie obs³ugiwa³
  wiêksz± ilo¶æ protoko³ów sieciowych oraz urz±dzeñ ni¿ obecnie.

  Jednak, mimo ¿e kod ¼ród³owy j±dra to ju¿ ponad 3/4 miliona linii,
  wiele jeszcze zosta³o do napisania, w tym równie¿ dokumentacji. Je¶li
  chcia³by¶ pomóc w jej tworzeniu, zasubskrybuj listê dyskusyjn± linux-
  doc@vger.rutgers.edu; wy¶lij na adres majordomo@vger.rutgers.edu list
  zawieraj±cy s³owo ,,help'' w tre¶ci (NNIIEE w temacie).


  1100..  OO ttyymm ddookkuummeenncciiee

  Autor niniejszego dokumentu, Michael K. Johnson, <johnsonm@redhat.com>
  prosi o wszelkie, nawet drobne, uwagi; trudno bowiem stworzyæ dobr±
  dokumentacjê ca³kowicie samemu.

  Mniej-wiêcej bie¿±c± wersjê tego tekstu znajdziesz zawsze pod adresem
  <http://sunsite.unc.edu/LDP/>.

  1100..11..  FFoorrmmaallnnoo¶¶ccii

  Znaki handlowe s± w³asno¶ci± ich posiadaczy. Nie udziela siê ¿adnych
  gwarancji co do informacji zawartych w niniejszym dokumencie. U¿ycie i
  rozpowszechnianie na w³asne ryzyko. Zawarto¶æ tego dokumentu jest
  w³asno¶ci± publiczn± (public domain), b±d¼ jednak uprzejmy i przy
  cytowaniu zaznacz autorstwo.

  1111..  OOdd tt³³uummaacczzaa

  Przet³umaczy³em najnowsz± dostêpn± wersjê dokumentu. Niestety, w
  momencie, w którym to piszê, tekst oryginalny nie by³ uaktualniany od
  dwóch lat; bior±c pod uwagê szybki rozwój Linuksa, liczyæ siê nale¿y z
  mo¿liwo¶ci±, ¿e czê¶æ informacji jest przestarza³a. Na pewno jednak
  wszystkie zmiany w stanie faktycznym, które nast±pi³y w przeci±gu tych
  dwóch lat, s± zmianami na lepsze. :-)

  Wersja oryginalna dokumentu ("INFO-SHEET") znajduje siê pod adresem
  <http://sunsite.unc.edu/LDP/>. Z polskimi t³umaczeniami pozosta³ych
  dokumentów HOWTO zapoznaæ siê mo¿esz pod adresem
  <http://www.jtz.org.pl/>.

  Copyright for the translation:
  (c) 2000, 2001 by Tomasz 'tsca' Sienicki, <tsca@edb.dk>