Sophie: howto-text-pl-2006-5mdv2010.0 noarch

howto-text-pl-2006-5mdv2010.0.noarch.rpm

Instalacja Linuxa
na podstawie The Linux Installation HOWTO by EErriicc SS.. RRaayymmoonndd
v4.3, 10 December 1996
wersja polska piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl
<mailto:piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl>
w1.0 Luty 1997

Niniejszy dokument obja¶nia w jaki sposób zdobyæ i zainstalowaæ Lin
uxa. Wszyscy rozpoczynaj±cy przygodê z Linuxem powinni rozpocz±æ czy
tanie dokumentacji Jak To Zrobiæ (HOWTO) od tego w³a¶nie dokumentu.
______________________________________________________________________

Table of Contents:

1. Wprowadzenie

1.1. Dlaczego powsta³ ten dokument

1.2. Inne ¼rod³a informacji

1.3. Nowe wersje tego dokumentu

1.4. Uwagi i poprawki

2. Ostatnie zmiany

3. Zanim zaczniesz

3.1. Wymagania sprzêtowe

3.2. Wymagane zasoby dyskowe i wspó³istnienie z innymi systemami

3.3. Wybór dystrybucji Linuxa

4. Krótki opis instalacji

4.1. Basic Installation Steps

4.2. Podstawowe elementy zestawu instalacyjnego.

5. Szczegó³owy opis procesu instalacji

5.1. Przygotowanie siê do instalacji

5.2. Tworzenie dyskietek startowych

5.3. Zmiana partycji na dyskach z zainstalowanym DOSem/Windowsami

5.4. Tworzenie partycji dla Linuxa

5.4.1. Podstawowe inforamacje o partycjach

5.4.2. Rozmiary partycji

5.5. £adowanie dysku startowego (boot disk)

5.6. Korzystanie z dyskietk± z g³ównym systeme plików (root disk)

5.6.1. Instalacja w trybie tekstowym lub graficznym (X)

5.6.2. Korzystanie z

5.6.3. Czynno¶ci po przydzieleniu partycji

5.7. Instalacja pakietów z oprogramowaniem

5.8. Po zinstalowaniu pakietów z oprogramowaniem

5.8.1. LILO, LInux LOader czyli ³adowacz Linuxa

5.8.2. Tworzenie dyskietki startowej (opcjonalnie)

5.8.3. Dodatkowa konfiguracja systemu

6. £adowanie nowo zainstalowanego systemu

7. Po pierwszym uruchomieniu Linuxa

7.1. Bycie administratorem systemu

7.2. Wybrane konsiguracje LILO

8. Uwagi administracyjne

8.1. Warunki korzystania

8.2. Podziêkowania

9. Od t³umacza
______________________________________________________________________

11.. WWpprroowwaaddzzeenniiee

11..11.. DDllaacczzeeggoo ppoowwssttaa³³ tteenn ddookkuummeenntt

Linux jest darmow± implementacj± systemu UNIX, zdoln± pracowaæ na
niedrogich komputerach osobistych (powsta³ na koputerach PC386, w
chwili obecnej mo¿na go uruchomiæ na 486, 586, Pentium PowerPC,
SunSparc i DEC Alpha). Obs³uguje szeroki zbiór róznego rodzaju
oprogramowania w³±czaj±c w to X Window, Emacs, sieæ TCP/IP (SLIP/PPP)
i wiele innych aplikacji.

Zak³adamy, ¿e wiesz ju¿ co nieco o Linuxie, przynajmniej tyle, ¿e
istnieje, a teraz chcesz siê dowiedzieæ jak najwiêcej o samej
instalacji. Skoncentrujemy siê na wersji dla komputerów PC, która jest
najbardziej popularna, lecz wiele z zamieszczonych poni¿ej informacji
dotyczy równie¿ komputerów PowerPC, Alpha i Sparc.

11..22.. IInnnnee ¼¼rroodd³³aa iinnffoorrmmaaccjjii

Je¶li nigdy nie s³ysza³e¶ o Linuxie, jest kilka miejsc, gdzie mo¿na
znale¼æ podstawowe informacje o systemie. Poszukiwania nale¿y
rozpocz±æ od strony domowej Projektu LDP, któr± mo¿na znale¼æ pod
adresem <http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html>. Najnowsz± wersjê
niniejszego dokumnetu mo¿na znale¼æ pod adresem
<http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/linux/JTZ/html/Install-
HOWTO.pl.html>

Najnowsz± wersjê angielsk± zanjdziesz
tutajhttp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/Install-HOWTO
<http://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/Install-HOWTO>.

Czytanie powiniene¶ rozpocz±æ od przejrzenia informacji zawartej w
takich dokumnetach jak: Linux INFO-SHEET i Linux META-FAQ. Dokument
`Linux Frequently Asked Questions' zawiera wiele popularnych pytañ (i
odpowiedzi!) na temat Linuxa -- nowi u¿ytkownicy _m_u_s_z_± go przeczytaæ.

Pomoc mo¿esz równie¿ znale¼æ w grupie Usenet News pl.comp.os.linux
<news://pl.comp.os.linux>.

Projekt Dokumentacji Linuxa (LDP), przygotowuje zestaw podrêczników i
ksi±¿ek o Linuxie, wszystkie z nich s± swobodnie rozpowszechniane w
sieci i dostêpne na stronie domowej projektu LDP.

Ksi±¿ka _`_`_L_i_n_u_x _I_n_s_t_a_l_l_a_t_i_o_n _a_n_d _G_e_t_t_i_n_g _S_t_a_r_t_e_d_'_' jest kompletnym
przewodnikiem opisuj±cyn jak zdobyæ, zainstalowaæ i korzystaæ z
Linuxa. Zawiera kompletne wprowadzenie do u¿ytkowania i prowadzenia
systemu oraz o wiele wiêcej inforamcji ni¿ przedstawiono tutaj. Mo¿esz
j± przegl±daæ lub pobraæ kopiê ze strony domowej projektu LDP.

11..33.. NNoowwee wweerrssjjee tteeggoo ddookkuummeennttuu

Nowe wersje "Instalacja Linuxa - jak to zrobiæ" bêd± okresowe wysy³ane
na listê pl.comp.os.linux.odpowiedzi
<news:pl.comp.os.linux.odpowiedzi>. Bêdzie równie¿ umieszczana w
ró¿nych archiwach WWW i FTP dotycz±cych Linuxa, w³±czaj±c stronê
domow± LDP.

Ostatni± wersjê tego dokumentu mo¿na zawsze znale¼æ pod adresem
<http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/Linux/JTZ/html/Install-
HOWTO.pl.html>.

11..44.. UUwwaaggii ii ppoopprraawwkkii

Je¶li masz jakiekolwiek uwagi lub poprawki do tego dokumnetu, proszê
nie wahaj siê napisaæ do piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl
<mailto:piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl>. Jestem otwarty na wszelkie
uwagi, równie¿ te krytyczne. Je¶li znajdziesz jaki¶ b³±d w tym
dokumencie, proszê powiadom mnie o tym, abym móg³ go poprawiæ w
nastêpnej wersji. Dziêkujê.

Proszê _n_i_e przysy³ajcie mi pytañ, jak sobie poradziæ z k³opotami ze
sprzêtem jakie napotkali¶cie w czsie instalacji. Zapoznajcie siê z
_`_`_L_i_n_u_x _I_n_s_t_a_l_l_a_t_i_o_n _a_n_d _G_e_t_t_i_n_g _S_t_a_r_t_e_d_'_', informujcie producenta lub
szukajcie pomocy w grupie pl.comp.os.linux <news:pl.comp.os.linux>.
Ten dokument ma byæ zwiêz³ym ¼ród³em informacji o _z_w_y_k_³_e_j instalacji
-- w przygotowaniu jest dokument po¶wiêcony problemom, jakie
napotykacie w czasie instalacji.

22.. OOssttaattnniiee zzmmiiaannyy

· Dodana lista czynno¶ci do wykonania przed instalacj±

· W czêsci dotycz±cej podzia³u na partycje dodano uwagi o problemach
z LILO i BIOSem

· Wprowadzono wiele odno¶ników do inych dokumentów

33.. ZZaanniimm zzaacczznniieesszz

Zanim zaczniesz instalowaæ Linuxa muszisz byæ absolutnie pewien, ¿e
komputer na którym chcesz to zrobiæ jest do tego odpowiedni, oraz
zdecydowaæ siê, któr± dystrybucjê chcesz zainstalowaæ.

33..11.. WWyymmaaggaanniiaa sspprrzzêêttoowwee

Jakiego rodzaju komputer jest potrzebny do urchomienia Linuxa? Dobre
pytanie. Wymagania sprzêtowe zmieniaj± sie okresowo, Listê sprzêtu,
który pracuje pod Linuxem mo¿na znale¼æ w Linux Hardware-HOWTO
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Hardware-HOWTO.html>. Inny spis
mo¿na znale¿æ w Linux INFO-SHEET,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/INFO-SHEET.html>.

W przypadku komputera, wydaje siê, ¿e przyk³adowa konfiguracja mo¿e
wygl±daæ nastêpuj±co:

Jakakolwiek p³yta ISA, EISA, VESA Local Bus lub PCI, 80386, 80486,
Pentium lub P-6. Aktualnie architektura MicroChannel (MCA) jak± mo¿na
znale¼æ w komputerach IBM PS/2 nie jest obs³ugiwana. Dowolny procesor
od 386SX do P-6 bedziê dzia³a³. Koprocesor nie jest potrzebny, choc
warto go mieæ.

Potrzebne jest co najmniej 4MB RAM. Linux potrafi pracowaæ nawet z 2MB
RAM, lecz wiekszo¶æ instalacji i oprogramowania wymaga 4MB (RedHat do
instalacji potrzebuje 8MB, potem dzia³a na 4MB). Je¶li planujesz
pracê pod X Window, proponujê 8, lub 16MB RAM.

Oczywi¶cie niezbêdny jest twardy dysk, oraz standardowy kontroler
dyskowy AT. Wszystkie dyski i sterowniki typu MFM, RLL i IDE bêd±
pracowaæ poprawnie. Linux potrafi pracowaæ z wieloma dyskami i
sterownikami standardu SCSI. Wiêcej informacji na ten temat oraz na
temat samego SCSI mo¿na znale¼æ w Linux SCSI-HOWTO. Je¶li budujesz
komputer od zera, specjalnie dla Linuxa, dodatkowy koszt przeznaczony
na zakup urz±dzeñ SCSI jest warty zwiêkszenia osi±gów systemu i jego
niezawodno¶ci.

Bedzie niezbêdny napêd 3.5". Choæ napêdy 5.25" sa obs³ugiwane przez
Linuxa, s± one coraz mniej popularne i nie mo¿na liczyæ, ¿e uda siê
znale¼æ dystrybucje przeznaczone na takie dyskietki. (Bardzo okrojony
Linux mo¿e byæ uruchomiony na jednej dyskietce, lecz jego przydatno¶æ
sprowadza siê jedynie do sytuacji awaryjnych lub w³a¶nie do samej
instalacji nowego systemu.)

Potrzebna jest równie¿ karta grafiki snadardu MDA, Hercules, CGA, EGA,
VGA, lub Super VGA oraz odpowiedni monitor. Ogólnie rzecz bior±c je¶li
karta grafiki i monitor pracuj± pod MS-DOSem to powinny równie¿
pracowaæ pod Linuxêm. Je¶li jednak planujesz uruchamiaæ X Window,
istniej± dodatkowe ograniczenia dotycz±ce obs³ugiwanych kart
graficznych. Wiêcej na ten temat mo¿na znale¼æ w dokumencie Linux
XFree86-HOWTO,
<http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/Linux/JTZ/html/XFree86-HOWTO.pl.html>
, który zawiera inforamcje nt uruchamiania i wymagañ X Window.

Przydatny jest równie¿ CD-ROM. Je¶li jest to CD-ROM typu ATAPI, SCSI
lub "prawdziwy" IDE to nie powinno byæ ¿adnych k³opotów.(Uwa¿aj na
tanie napêdy reklamowane jako IDE, które nie s± do koñca prawdziwymi
napêdami IDE). Je¶li twój CD-ROM wykorzystuje firmow± kartê
rozszerzenia, mo¿e siê zdarzyæ, ¿e j±dro, które znajduje siê na
dyskietce instalcyjnej nie bêdzie w stanie go rozpoznaæ, co
uniemo¿liwi instalacjê z plytki CD. Rownie¿ napêdy CD przy³±czone do
portu równoleg³ego nie bêd± pracowaæ. Je¶li masz w±tpliwo¶ci zaj¿yj
do Linux CD-ROM HOWTO, <http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/CD-ROM-
HOWTO.html>, gdzie znajdziesz dok³adn± listê obs³ugiwanego sprzêtu.

Tak zwane urz±dzenia "Plug'n'Play" mog± stanowiæ problem. Obs³uga
tych urz±dzeñ jest aktywnie rozwijana, lecz nie ma jej jescze w j±drze
2.0.25. Na sczê¶cie zwykle jest to problem z kartami d¼wiêkowymi lub
sieciowymi kartami Ethernet.

33..22.. WWyymmaaggaannee zzaassoobbyy ddyysskkoowwee ii wwssppóó³³iissttnniieenniiee zz iinnnnyymmii ssyysstteemmaammii

Potrzebne jest wolne miejsce na twardym dysku. W zale¿no¶ci od tego
jakie i ile oprogramowania planujesz zainstalowaæ mo¿e to byæ od 40 do
500 MB. Wiêkszo¶æ instalacji wymaga od 40 do 80 MB. Obejmuje to
miejsce na oprogramowanie, swap (pamiêæ wirtualn±) i trochê wolnej
przestrzeni dyskowej dla u¿ytkowników.

Mo¿na uruchomiæ Linuxa równie¿ na 10 MB lub mniej, lecz równie dobrze
pe³na instalacja mo¿e zaj±c ponad 500 MB. Ta wielko¶æ zale¿y g³ównie
od ilo¶ci oprogramowania, które zainstalujesz i ile przestrzeni
dyskowej zostanie przeznaczone dla u¿ytkowników.

Linux mo¿e wspó³istnieæ na tym samym dysku z innymi systemami
operacyjnymi, takimi jak MS-DOS, Microsoft Windows czy OS/2. (W
rzeczywisto¶ci mo¿esz mieæ nawet dostêp do plików DOSu, a nawet
wykonywaæ niektóre niektóre programy DOSu po Linuxem). Innymi s³owy
podczas podzia³u dysku na partycje, Linux, MS-DOS i OS/2 zyj± na
w³asnych partycjach. Wiêcej inforamcji o takich mieszanych
konfiguracjach pó¼niej.

Nie musisz uruchamiaæ MS-DOSu czy OS/2 aby móc u¿ywaæ Linuxa. Linux
jest zupe³nie innym, niezale¿nym systemem operacyjnym i jego
instalacja i u¿ytkowanie nie zale¿y od innych systemów.

Podsumowuj±c, minimalny zestaw dla Linuxa nie jest znacz±co wiêkszy od
tego wymaganego przez sprzedawane dzisiaj sytemy MS-DOS lub Windows
3.1 ( i jest du¿o mniejszy od minimalnego zestawu potrzebnego do
uruchomienia Windows 95!). Je¶li posiadasz 386 lub 486 z co najmniej
4MB RAM, to bêdziesz szczê¶liwy pracuj±c pod Linuxem. Linux nie wymaga
du¿ej ilo¶ci przestrzeni dyskowej, pamiêci czy mocy procesora. Matt
Welsh, cz³owiek, który zapocz±tkowa³ ten dokument u¿ywa³ Linuxa na
komputerze 386/16 MHz. (najwolniejszy komputer jaki mo¿na zdobyæ) z 4
MB RAM i byæ ca³kiem z tego zadowolony. Im wiêcej chcesz robiæ tym
wiêcej potrzebujesz pamiêci, lepszego procesora. Z naszego
do¶wiadczenia wynika, ¿e 486 z 16 MB RAM pracuj±ca pod Linuxem jest
lepsza od kilkunastu modeli drogich stacji roboczych.

33..33.. WWyybbóórr ddyyssttrryybbuuccjjii LLiinnuuxxaa

Zanim bêdziesz móg³ rozpocz±æ instalacjê Linuxa, musisz siê zdecydowaæ
na jedn± z dostêpnych ``dystrybucji'' Linuxa. Nie ma jednej,
standardowej dystrybucji Linuxa -- istnieje ich wiele. Ka¿da z nich
ma w³asn± dokumentacjê i instrukcjê instalacji.

Dystrybucje Linuxa s± dostêpne na kr±zkach CD, FTP, ta¶mie,
dyskietkach. Linux Distribution HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Distribution-HOWTO.html>, zawiera
opisy wielu dystrybucji Linuxa dostêpnych przez FTP lub za zaliczeniem
pocztowym (g³ównie w USA, ju¿ nied³ugo równie¿ w Polsce).

W zamierzch³ych czasach, kiedy po raz pierwszy powsta³ ten dokument
(1992-1993), wiêkszo¶æ zdobywa³a Linuxa wpierw sci±gaj±c go przez ftp
(lub przez modem z ró¿nych BBSów) na lokalny dysk, nastêpnie kopiuj±c
je na niezliczone ilo¶ci dyskietek. Jedna z tych dyskietek s³u¿y³±
nastêpnie do wystartownia systemu i zainstalowania ca³ej reszty. Maj±c
szczêscie (i dobry no¶nik na dyskietkach) koñczy³o siê instalacjê po
kilku godzinach, lub powtarza³o j± na nowo.

Choæ nadal mo¿na wybraæ tê drogê, istniej± teraz mniej stresuj±ce
metody. Najpro¶ciej jest kupiæ jedn± z wysokiej jako¶ci dystrybucji
komercyjnych, rozprowadzanych na kr±zkach CD takich, jak RedHat,
Craftworks, LinuxPro lub WGS. S± one dostêpne zwykle poni¿ej $50 w
twojej ksiêgarni lub sklepie komputerowym. Zaoszczêdzsz wiele
niepotrzebnie zmarnowanego czasu.

Mo¿na równie¿ kupiæ zestawy CD takie jak InfoMagic Linux Developer's
Resource. Zawieraj± zwykle kilka dystrybucji Linuxa oraz ¶wierz± kopiê
takich archiwów jak sunsite lub tsx-11.

Pod koniec tego dokumentu skoncentrujemy siê jak zainstalowaæ Linuxa z
takiego w³a¶nie zestawu, który nie posiada wydrukowanej instrukcji
instalacji. Je¶li twój Linux jest zaopatrzony w w drukowan± instrukcjê
to ten dokument mo¿e stanowiæ dobre wprowadzenie lecz ostatecznie
nale¿y siê kierowaæ informacjami zawartymi w tej instrukcji.

44.. KKrróóttkkii ooppiiss iinnssttaallaaccjjii

44..11.. BBaassiicc IInnssttaallllaattiioonn SStteeppss

Szkic instalacji Linuxa jest prosty:

1. Zbierz informacje o konfiguracji twojego sprzêtu

2. Zrób dyskietki instalacyjne.

3. Je¶li pragniesz zainstalowaæ Linuxa na tym samym komputerze razem z
innym systemem operacyjnym (Linux i DOS, Linux i Windows, albo
wszystkie 3) zmieñ ustawienie partycji na dysku (wolne miejsce dla
Linuxa).

4. Wystartuje komputer z dyskietki Instalacyjnej, otrzymasz dostêp do
Napêdu CD.

5. Przygotuj system plików dla Linuxa. (Je¶li do tej pory nie
zmieni³e¶ uk³adu partycji, zrobisz to teraz.)

6. Zainstaluj czê¶æ podstawow± z kr±¿ka CD.

7. Wystartuj Linuxa z CD.

8. (Opcjonalnie) Zainstaluj wiêcej pakietów z CD-ROMu.

44..22.. PPooddssttaawwoowwee eelleemmeennttyy zzeessttaawwuu iinnssttaallaaccyyjjnneeggoo..

Tak wygl±daj± podstawowe czê¶ci dystrybucji instalacyjnej:

1. Pliki README i FAQ. Zwykle umieszczone w katalogu g³ównym kr±zka
CD. Dostêpne tu¿ po zamontowaniu CD. (W zale¿no¶ci od tego jak
zosta³y zrobione mog± byæ nawet dostêpne pod MS-DOS lub MS
Windows). Radzimy przeczytaæ te pliki, jak tylko bed± dostêpne.
Mog± zawieraæ wa¿ne informacje o zmianach i poprawkach.

2. Kilka(na¶cie) obrazów dyskietek instalacyjnych. (czêstko w
oddzielnym podkatalogu) Jeden z nich zsotanie przez ciebie zapisany
na dyskietce tworz±c w ten sposób dyskietkê startow±. Musisz wybraæ
jjeeddeenn obraz dyskietki instalacyjnej taki, który najlepiej pasuje do
twojego sprzêtu. W chwili obecnej, jest to juz jeden plik. Obs³uga
urz±dzeñ jest kompilowana w postaci niezale¿nych modu³ów, które sa
³adowane na ¿yczenie).A number of bootdisk images (often in a
subdirectory. (w chili obecnej to sie zmienilo i jest juz zwykle
tylo jeden plik z obrazem dyskietki instalacyjnej (pp)).

· Plik zawieraj±cy obraz system plików i katalog g³ówny (czasami
nawet dwa pliki). Po zapisaniu go na dysk stworzysz kolejn±
dyskietkê instalacyjn±. Dysk z systemem plików jest niezale¿ny od
sprzêtu.

· Obraz dyskietki ratunkowej. Jest o dyskietka zawieraj±ca j±dro i
kilka niezbêdnych programów do ratowania systemu w przypadkach
krytycznych.

· RAWRITE.EXE. Jest to program pracuj±cy w ¶rodowsiku MS-DOS, który
zapisze zawarto¶æ opisaych wcze¶niej plików (zawieraj±cych obraz
dyskiet startowej, lub g³ówny system plików) bezpo¶rednio na
dyskietkê, bez wzglêdu na jej format.

RAWRITE.EXE jest niezbêdny, je¶li planujesz tworzenie dykietek
instalacyjnych w ¶rodowisku MSDOS. Jêsli nasz dostêp do UNIXowej
stacji robozcej, która posiada stacjê dsykietek, mo¿esz zrobic
dyskietki instalacyjne na niej, korzystaj±c z programu `dd'. Czasami
mo¿na znale¼æ przygotowny skrypt do tworzenia dyskietek
instalacyjnych,

· Sam kr±¿ek CD-ROM. Celem dyskietki startowej jest za³adowanie
j±dra i umo¿liwienie pod³±czenia dyskietki z g³ównym systeme plików
(lub dyskietek instalacyjnych), która sama jest z kolei narzêdziem
do odpowiedniego spreparowania twardego dysku i skopiowania na
niego czê¶ci zawarto¶ci kr±¿ka CD.

55.. SSzzcczzeeggóó³³oowwyy ooppiiss pprroocceessuu iinnssttaallaaccjjii

55..11.. PPrrzzyyggoottoowwaanniiee ssiiêê ddoo iinnssttaallaaccjjii

Linux efektywniej wykorzystuje elementy twojego komputera ni¿ MS-DOS,
Windows czy Windows NT, ale w konsekwencji jest mniej tolerancyjny na
¼le skonfiguraowany sprzêt. Jest kilka rzeczy, które mo¿esz zrobiæ,
które zmiejsz± prawdopodobieñstwo, ¿e instalacja zostanie przerwana
przez tego typu problem.

Po pierwsze zgromad¼ wszelk± dokumentacjê na temat posiadanego sprzêtu
-- plyty g³ównej, karty graficznej, monitora, modemu itp -- i umie¶æ
je gdzie¶ pod rêk±.

Po drugie, zgromad¼ dostêpn± informacje o aktualnych ustawieniach
podzespo³ów twojego komputera. Je¶li masz na komputerze zainstalowany
MS-DOS (co najmniej v5.0) zrób wydruk informacji jakie udziela
narzêdzie msd.exe. Zagwarantuje to pe³n± i poprawn± informacje na
temat karty graficznej i myszy co bêdzie pomocne przy konfiguracji X
Window.

Po trzecie sprawd¼ czy komputer nie ma k³opotów sprzêtowych, które
mog± spowodowaæ nieodwracalne blokady (zawieszenia) podczas samej
instalacji.

· Uzytkownicy DOS/Windows korzystaj±cy z dysków IDE i CDROMów IDE,
mog± siê znale¼æ w takiej sytuacji, ¿e pomimo b³êdnego ustawienia
prze³±czników master/slave na tych urz±dzeniach pracuj± one
poprawnie pod DOSem, lecz pod Linuxem bedzie to absolutnie
niemo¿liwe. Je¶li masz jakie¶ podej¿enia, sprawd¿ prze³±czniki!

· Czy jakie¶ twoje urz±dzenie nie posiada ani prze³±czników ani
podtrzymywanej pamiêci przechowuj±cej aktualn± onfiguracjê
(nonvolatile memeory)? Je¶li tak, mo¿e wymagaæ sprcjalnego
inicjowanai podczas startu sytemu poprzez odpowiednie programy dla
MS-DOSu i mo¿e nie byæ ³atwo uruchomiæ je pod Linuxem. Napêdy CD,
karty d¼wiêkowe, karty sieciowe i tanie napêdy steamerów mog± byæ
przyczyn± takich problemów. Byæ mo¿e uda ci siê przezwyciê¿yæ ten
problem podaj±c odpowiednie parametry w wierszu zachêty startowej
(boot prompt); po szczególy siêgnij do Linux BOOT Prompt HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/BootPrompt-HOWTO.html>

· Inne systemy operacyjne pozwalaj± myszce standardu Bus Mouse
dzieliæ przerwanie IRQ z innym urz±dzeniem. Linux tego nie
obs³uguje, w rzeczywistow¶ci próba zrealizowania tego pod Linuxem
mo¿e zablokowaæ twój komputer. Je¶li korzystasz z myszki standardu
Bus Mouse zapozna siê z dokumentem Linux Bus Mouse HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Busmouse-HOWTO.html>.

Je¶li to mo¿liwe zdob±d¼ telefon bardziej zaawansowanego u¿ytkownika
Linuxa. W dziewiêciu na dziesiêc przypadków nie bêdziesz go
potrzebowa³, lecz jaki to komfort mieæ go podczas instalacji.

Ile czasu to mo¿e potrwaæ? Na podstawowy system, trzeba liczyæ oko³o
godziny. Jesli na komputerze ma byæ wiêcej ni¿ jeden sytem spodziewaj
siê trzech godzin (w takim przypadku jest wiêksze prawdopodobieñstwo
wyst±pienia b³êdów).

55..22.. TTwwoorrzzeenniiee ddyysskkiieetteekk ssttaarrttoowwyycchh

Twój kr±¿ek CD mo¿e zawieraæ materia³y lub narzêdzia pomocne przy
instalacji, które przeprowadz± ciê przez proces tworzenia dyskietek
instalacyjnych przy pomocy prostych interacyjnych programów. Mog± to
byæ równie dobrze programy instalacyjne pracuj±ce pod MS-DOSem (patrz
program redhat.exe w dystrybcji RedHat), pod UNIXem lub pod jednym i
drugim.

Je¶li w twojej dystrybucji znalaz³e¶ taki program, powiniene¶ go u¿yæ
i potraktowaæ resztê tego rozdzia³u jako materia³ pogl±dowy.
Skorzystaj z tego programu, jego autorzy na pewno lepiej wiedzieli o
specyficznych cechach dystrybucji ni¿ my. Zaoszczêdzisz sobie wielu
k³opotów.

Wiêcej dok³adnych informacji na temat tworzenia dystkietek startowych
(boot disk i root disk) znajdziesz w Linux Bootdisk HOWTO
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Bootdisk-HOWTO.html>.

Wpierw musisz wybraæ plik dsyku startowego (disk boot image), który
jest najleszy dla sprzêtu, który posiadasz. Je¶li musisz to zrobiæ
rêcznie, zwykle spostrze¿esz, ze (a) albo pliki maj± nazwy, które
u³ataiwaj± wybranie odpowiedniego, lub (b) istnieje plik zawieraj±cy
opis cech ka¿dego z dostêpnych plików dyskietki startowej.

Nastêpnie nale¿y przygotowaæ dwie lub trzy dyskietki _h_i_g_h_-_d_e_n_s_i_t_y
sformatowane pod MS-DOSem. Musz± byæ tego samego rodzaju, to znaczy
je¶li napêd startowy jest 3.5" obie dyskietki musz± byæ 3.5"-we.
Nastêpnie nale¿y u¿yæ RAWRITE.EXE do zapisania plików z obrazem
dyskietek startowych na dyskietki.

Uruchom go bez ¿adnych prametrów, po postu tak:

C:> RAWRITE

Odpowiedz na pytanie o nazwê pliku, który nale¿y zapisaæ na dyskietce
nazwê napêdu do którego pisaæ (np. A:). RAWRITE skopiuje plik blok po
bloku bezpo¶rednio na dyskietkê. U¿yj RAWRITE do zrobienia kolejnych
dyskietek instalacyjnych (np COLOR144). Jak skoñczysz staniesz siê
posiadaczem dwóch dyskietek: jednej startowej i drugiej zawieraj±cej
system plików z katalogiem g³ównym. Pamiêtaj, ¿e tych dyskietek nie
mo¿na ju¿ odczytaæ pod MS-DOSem ( wpewnym sensie s± w formaci
``Linuxa'').

Pod Unixem to samo mo¿na zrobiæ wykorzystuj±c program dd(1).
(Potrzebna jest oczywi¶cie stacja robocza z napêdem dyskietek) Na
przyk³ad na komputerach Sun, na których dyskietkê reprezentuje plik
specjalny _/_d_e_v_/_r_f_d_0, mo¿na zastosowaæ nastêpuj±ce polecenie:

$ dd if=bare of=/dev/rfd0 obs=18k

Na niektórych stacjach roboczych nale¿y koniecznie podaæ rozmiar bloku
wyj¶ciowego (np Sun) w przeciwnym wypadku kopiowanie siê nie uda.
Jesli napotksz na klópoty, podrêcznik dd(1) powinien byæ pomocny.

Upewnij siê, ¿e u¿ywasz dobrej jako¶ci dydkietek. Wykorzystywane
dydkietki nie mog± mieæ z³ych bloków.

Pamietaj, ze nie musisz mieæ dzia³aj±cego Linuxa lub MS-DOS, aby móc
zainstalowaæ Linuxa. Posiadanie Linuxa lub dosu u³atwia zrobienie
dyskietek instslscyjnych z plików znajduj±cyh siê na CD.

Je¶li nie masz na swoim komputerze ¿adnego systemu skorzystaj z
komputera kolegi. Przygotuj na nim dyskietki instalacyjne i pos³u¿ siê
nimi na swoim komputerze.

55..33.. ZZmmiiaannaa ppaarrttyyccjjii nnaa ddyysskkaacchh zz zzaaiinnssttaalloowwaannyymm DDOOSSeemm//WWiinnddoowwssaammii

W wiêkszo¶ci pracujacych systemów, twardy dysk jest ju¿ podzielony na
partycje dla DOSu, OS/2 itd. Konieczna bêdzie zmiana rozmiaru tych
partycji, tak aby zwolniæ odpowiedni± ilo¶æ miejsca dla Linuxa. Jesli
planujesz instalacjê, gdzie na jednym dysku bêd± wspó³istnieæ ró¿ne
systemy, mocno plecamy zapoznanie siê z jednym lub wiêcej
nastêpuj±cych mini-HOWTO, które opisuj± dok³adniej ró¿ne konfiguracje
instalacji wielosystemowych.

· The Linux+DOS+Win95 mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+DOS+Win95>.

· The Linux+OS2+DOS mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+OS2+DOS>.

· The DOS-Win95-OS2-Linux mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+DOS+Win95+OS2>.

· The Linux+Win95 mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+Win95>

· The Linux+WinNT mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Linux+WinNT>

Nawet jêsli nie maj± bezpo¶redniego zastosowania dla twojej sytuacji,
na pewno pomog± w g³êbszym zrozumieniu idei i wyagañ.

UUWWGGAA:: Czê¶æ dystrybucji mo¿e byæ zainstalowana na partycji MS-DOS w
oddzielnym katalogu (to jest zupe³nie cos innego ni¿ instalowanie Z
partycji MS-DOS). Linux wykorzystuje w tym celu system plików o nazwie
UMSDOS, który pozwala na traktowanie podkatalogu na partycji MS-DOS
jako systemu plików Linuxa. W ten sposób zmiana rozmiaru partycji nie
jest konieczna.

Mo¿emy zasugerowaæ tê metodê w przypadkach, gdy dysk jest ju¿
podzielony na 4 partycje i zmiana partycji bêdzie bardziej k³opotliwa
ni¿ jest to warte. Lub w przypadku, gdy chesz sprawdziæ jak wygl±da
Linux, przed podzia³em dysku na partycje, wtedy jest to dobra metoda.
Jednak w wiêkszo¶i wypadków sugerujemy zmianê rozmiarów partycji, tak
jak jest to tutaj opisane. Je¶li zamierzasz korzystaæ z UMSDOS, robisz
to na w³asn± rêkê -- nie jest to udokumentowane w tym dokumencie. Od
tej chwili zak³adamy, ¿e NIE korzystasz z syztemu UMSDOS i, ¿e
przeprowadzisz operacjê zmiany partycji.

_P_a_r_t_y_c_j_a jest to czê¶æ twardego dysku, wydzielona dla konkretnego
systemu operacyjnego. Je¶li masz zainstalowany tylko MS-DOS, zatem
prawdopodobnie masz na twardym dysku tylko jedn± partycje przeznaczon±
w ca³o¶ci na MSDOS. Aby korzystaæ z Linuxa muszisz jednak zmieniæ
uk³ad partycji, tak aby by³a jedna partycja dla MS-DOS i jedna (lub)
wiêcej dla Linuxa.

Partycje dziel± siê generalnie na 3 rodzaje : _p_o_d_s_t_a_w_o_w_e (primary),
_r_o_z_s_z_e_r_z_o_n_e (extended) i _l_o_g_i_c_z_n_e. W skrócie, partycje podstawowe s±
jednymi z czterech g³ównych partcji. Jednak¿e je¶li potrzebujesz
wiêcej ni¿ cztery partycje na jednym dysku, musisz utworzyæ partycjê
rozszerzon±, która mo¿e zawieraæ wiele partycji logicznych. Dane s±
przchowywane wy³±cznie na partycji podstawowej lub logicznej.

Inaczej mówi±c wiêkszo¶æ ludzi korzystaj± z partycji podstawowych.
Je¶li potrzeba jest wiêcej ni¿ 4 partycje nale¿y utworzyæ partycjê
rozszerzon±. Partycje logiczne s± tworzone na partycji rozszerzonej,
no i proszê mamy wiêcej ni¿ 4 partycje na dysku.

Mo¿esz zainstalowaæ Linuxa równie¿ na drugim fizycznym dysku.
Wystarczy podaæ nazwê odpowiedniego urz±dzenia podczas tworzenia
partycji Linuxowej. Wiecej szczegó³ow na ten temat pó¼nizej.

Wróæmy do zmiany rozk³adu partycji na dysku. Problem polega na tym, ¿e
nie istnieje sposób, aby zrobiæ to (w ³atwy sposób) bez zniszczenia
danych znajduj±cych siê na partycji, której rozmiar zmieniamy. Datego
muszisz zrobiæ pe³n± kopiê wszelkich danych na dysku, zanim zaczniesz
zmieniaæ rozmiary partycji. Ziana rozmiaru partycji bêdzie polega³a na
jej usuniêciu i odtworzeniu, lecz o mniejszym rozmiarze.

UUWWAAGGAA:: Istnieje program pod MSDOS s³u¿±cy do zmiany rozmiaru partycji
bez konieczno¶ci jej uprzedniego usuniêcia. Nazywa siê FIPS. Patrz
<http://sunsite.unc.edu/Linux/system/Install>. Korzystaj±c z FIPSa,
programu porz±dkuj±cego dysk (takiego jak Norton Speed Disk) i maj±c
trochê szczê¶cia powiniene¶ móc odpowiednio zmieniæ rozmiary partycji
bez niszcenia znajduj±cyhc siê na nich danych. Mimo wszystko nadal
sugerujemy wykonanie pe³nej kopii dysku, przed korzystaniem z programu
FIPS.

Jednak¿e je¶li nie korzystasz zprogramu FIPS, klasyczna metoda polega
n skorzystaniu z programu FDISK. Powiedzm, ¿e masz dysk o pojemno¶ci
80MB i chcia³by¶ go podzieliæ na dwie czê¶ci -- 40MB dla MS-DOS i 40
MB dla Linuxa. W tym celu musisz uruchomiæpod MS-DOSem program FDISK,
usun±c partycjê 80MB przeznaczon± na DOS, nastêpnie utworzyæ w jeje
miejscu now± partycjê o rozmiarze 40MB i zakoñczyæ program
pozostawiaj±c niezagospodarowane 40MB. Mo¿esz nastêpnie sformatowaæ
nowo utworzon± partycjê i zainstaowaæ swoje oprogramowanie z wykonanej
uprzednio kopii. (Prosze pamietac, aby do wykonywanai operacji
programem FDISK startowaæ system z dyskietki, na krórej powinny
znale¼æ sie przynajmniej programy FDSIK, FORMAT i SYS). Pó¿niej w
czasie instalacji Linuxa, pozostawione 40MB zostanie wykorzystane do
utworzrnia partycji Linuxa i zaistalowanie na niej systemu.

W skrócie, aby zmieniæ rozmiar partycji nale¿y wykonaæ nastêpujace
dzia³ania (za pomoc± programu FDISK):

1. Zrób pe³n± kopiê dysku

2. Zrób dyskietkê strtow± MS-DOS, np poleceniem

FORMAT /S A:

(uwaga, wszystkie dane na dyskietce zostana zniszczone).

3. Skopiuj na tê dyskietkê programy FDISK.EXE and FORMAT.COM, oraz
inne narzêdzia, których bêd± ci potrzebne. (Np. narzêdzia do
odtworzenia programów i systemu z wykonanej kopii.

4. Wystartuj MS-DOS z nowo utworzonej dyskietki..

5. Uruchom FDISK, podaj±c je¶li to mo¿liwe, który dysk chcesz
modyfikowaæ (C: lub D:).

6. Skorzystaj z menu programu i usuñ te partycje, których rozmiar
chcesz zmieniæ. TToo zznniisszzcczzyy wwsszzyyssttkkiiee ddaannee zznnaajjdduujj±±ccee ssiiêê nnaa ttyycchh
ppaarrttyyccjjaacchh..

7. Skorzystja z menu programu FDISK, aby utworzyæ nowe partycje,o
mniejszym rozmiarze.

8. Zakoñcz pracê z FDISKiem i sformatuj nowo utworzone partycje
programem FORMAT.

9. Odtwórz dane na nowo sformatowanych partycjach z wykonanych
wcze¶niej kopii.

Zwróæ uwagê, ¿e dosowy program FDISK da ci mo¿liwo¶æ utworzenia
``Logical DOS drive'' (logicznego dysku MSDOS). Logiczny dysk MSDOS to
po prostu partycja logiczna twojego dysku. Mo¿esz zainstalowac Linuxa
na partycji logicznej, lecz nie chcesz utworzenia taj partycji
logicznej DOSowym programem FDISK. Je¶li aktualnie korzystasz z
logicznego dysku MSDOS i chcesz w tym miejscu zainstalowaæ Linuxa,
powiniene¶ usun±æ logiczny dysk MSDOS za pomoc± DOSowego FDISK i
(pó¼niej) utworzyæ w tym miejscu now± logiczn± partycjê dla Linuxa.

Sposób zmiany rozmiaru partycji dla OS/2 lub innych systemów
operacyjnych jestpodobny. Szczegó³ów szukaj w dokumentacji tych
systemów.

55..44.. TTwwoorrzzeenniiee ppaarrttyyccjjii ddllaa LLiinnuuxxaa

Po zmianie rozmiaru partycji, potrzebujesz utworzyæ partycje dla
Linuxa. Zanim powiemy jak to zrobiæ opowiemy wpierw o partycjach i
systemach plików pod Linuxem.

55..44..11.. PPooddssttaawwoowwee iinnffoorraammaaccjjee oo ppaarrttyyccjjaacchh

Linux wymaga co najmniej jednej partycji dla g³ownego systemu plików
(_r_o_o_t _f_i_l_e_s_y_s_t_e_m), który bêdzie zaiera³ j±dro Linuxa i dodatkowe
oprogramowanie.

Mo¿esz my¶leæ o _s_y_s_t_e_m_i_e _p_l_i_k_ó_w jako o partycji sformatowanej dla
Linuxa. Systemy plików s³u¿± do przechowywania plików. Ka¿dy system
Linuxowy musi miec co najmniej g³ówny system plików. Jednak¿e wielu
u¿ytkowników preferuje korzystanie z wielu systemów plików -- jeden
dla ka¿dej wiêkszej czê¶ci poddrzewa katalogów. Na pryzk³ad mo¿esz
chieæ utworzyæ oddzielny system plików do przechowywania plików w
katalogach poni¿ej katalogu _/_u_s_r.(Zwróæ uwagê, ¿e na sytemach UNIX,
katalogi oznacza siê kresk± pochylon± wprzód, a nie w ty³ jak to robi
MSDOS.) W takim przypadku bêdziesz posada³ zarówno g³ówny system
plików, jak i system plików dla katalogu _/_u_s_r.

Ka¿dy system plików wymaga oddzielnej partycji. Dlatego je¶li chesz
korzystaæ z g³ównego sustemu plików i systemu plików _/_u_s_r muszisz
utworzyæ dwie partycje.

Dodatkowo, wiêkszo¶æ u¿ytkowników tworzy partycjê dla _p_a_m_i_ê_c_i _w_y_m_i_a_n_y
_(_s_w_a_p _p_a_r_t_i_t_i_o_n_). Jesli masz, powiedzmy 4MB RAM i 10 MB partycji
wymiany, tak d³ugo jak dotyczy to Linuxa, posiadasz 14MB pamiêci
virtualnej.

Korzystaj±c z obszaru wymiany, Linux przenosi na dysk
niewykorzystywane sptrony pamiêci, pozwalaj±c uruzhomiæ wiêcej
aplikacji w tym samym czasie. Poniewa¿ wymiana pamiêci jest powolna,
nie jest to sposób na zwiekszenie rozmairu pamiêci RAM. Jednak¿e
aplikacje, które wymagaj± du¿ej pamiêci (jak X Window System) czêsto
polegaj± na pamiêci wymiany, w przypadkach gdy jest niedostatecznie
du¿o pamiêci RAM.

Niemal wszysy u¿ytkwonicy Linuxa korzystaj± z partycji wymiany. Je¶li
posiadasz 4MB RAM , partycja wymiany jest konieczna aby mo¿na
zainstalowaæ Linuxa. Mocno zalecamy utowrzenie partycji wymiany na
sta³e chyba, ¿e posiadasz w swoim komputerze du¿± ilo¶æ pamiêci RAM.

Rozmaiar partycji wymiany zale¿y jak du¿o potrzebujesz pamiêci
wirtualnej. Czêsto zaleca siê aby mieæ minimum 16MB pamiêci wirtualnej
(RAM + pamiêæ wymiany). Czyli je¶li masz 8MB ram powiniene¶ utworzyæ
partycjê wymiany o rozmiarze 8MB. Pamiêtaj, ¿e partycja wymiany nie
mo¿e byæ wiêksza ni¿ 128 MB. Dlatego je¶li potrzebujesz pamiêci
wymiany wiêcej ni¿128 MB, musisz utworzyæ wiêksz± liczbê partycji
wymiany. Mozesz mieæ nie wiêcej ni¿ 16 partycji wymiany.

Wieæej inforamcji na temat teorii obszaru wymiany i partycji w
dokumencie Linux Partition mini-HOWTO (
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Partition>).

Uwaga: jest mo¿liwe (choæ jest to trochê sztuczka) wspó³dzielenie
partycji wymiany miêdzy linuxem i Windows 95 w konfiuracjach, gdzie
oba te systemy s± zainstalowane. Wiêcej inforamcj w tym temacie
zawiera dokument Linux Swap Space Mini-HOWTO,
<http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Swap-Space>.

Uwaga #1: Ie¶li posiadasz dysk EIDE z partycjk± wiêksz± ni¿ 504MB,
twOj BIOS mo¿e nie pozwoliæ na wystartowanie zainstalowanego na niej
Linuxa. Pamiêtaj aby utrzymywaæ swoj± partycjê g³ówn± poni¿ej granicy
504MB. To nie powinno byæ problemem w przypadku sterowników SCSII,
które maj± zwykle w³asny BIOS. Szczególy techniczne znajdziesz w
Large Disk Mini-HOWTO, <http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/mini/Large-
Disk>.

Uwaga #2: Uzywasz jednocze¶nie dysków IDE i SCSI? Jesli tak, to
uwa¿aj. BIOS mo¿e nie pozwalaæ na usuchamianie systemu z dysku SCSI.

55..44..22.. RRoozzmmiiaarryy ppaarrttyyccjjii

Poza partycj± wymiany i partycj± dla g³ównego systemu plików, bêdziesz
chcia³ dodatkowe na przechowywanie oprogramowania i katalogów
macierzystych u¿ytkowników.

Teoretycznie mo¿liwa jest konfiguracja z jedn± du¿a partycj± na
wszystko, lecz niemal nikt tego nie robi. Posiadanie wiêcej ni¿ jedna
partycji ma kilka zalet:

· Cze¶to zmiejsza czas potrzebny na za³adowanie systemu.

· Pliki nie mog± przekraczaæ granic partycji. Dlatego mo¿esz u¿ywaæ
partycji jako ograniczeñ na wykorzystanie przestrzeni dyskowej prze
takie programy (jak Usenet News), które potrzebuj± jej ogromnych
ilo¶ci dzieki czemu zabezpieczyæ odpowiedni± ilo¶æ miejsca dla
innych programów zapewniaj±c bezpieczne funkcjonowanie systemu i
pracê innych aplikacji.

· Je¶li kiedykolwiek znajdziesz na dysku z³e sektory, reformatowanie
i odtwarzanie pojedynczej partycji jest mniej bolesne niz
odtwarzanie wszystkiego od pocz±tku.

W dzisiejszych czasach ogromnych dysków, dobra konfiguracja podstawowa
u¿ywa ma³ej partycji g³ównej (poni¿ej 80MB), ¶redniego rozmiaru
partycji /usr (do 300MB) na oprogramowanie systemowe i partycjê /home
przeznaczon± dla pliku u¿ytkowników, która w zle¿no¶ci od twojej
decyzji mo¿e wykorzystywaæ pozosta³± czê¶æ dysku lub odpowiedni±
liczbê MB.

Je¶li przewidujesz uruchomoienie Usenet News, mo¿esz przydzieliæ
oddzieln± partycjê katalogowi /var przeznaczon± na pocztê, newsyi
pliki tymczasowe lub wydzieliæ specjaln± partyucjê tylko dla obs³ugi
Usenet News, kontroluj±c w ten sposób maksymalne mo¿liwe wykorzystanie
zasobów dyskowych przez Usenet News. Lecz w dzisiejszych czasach kiedy
ogrome dyski s± coraz tañsze wa¿niejsze jest aby to wszystko by³o dla
ciebie zrozumia³e, dlatego swoj± pierwsz± instalacjê Linuxa zrób po
prostu w najprostszy sposób.

55..55.. ££aaddoowwaanniiee ddyysskkuu ssttaarrttoowweeggoo ((bboooott ddiisskk))

Pierwszym krokiem jest uruchomienie systemu ze zrobionego przez ciebie
dysku startowego. Zwykle Linux Laduje siê bez jakiejkolwiek rêcznej
ingerencji. Zachêta startowa zniknie po 10 sekundach. Lecz podaj±c w
zachêcie startowej po nazwie j±dra ró¿ne parametry masz mo¿liwo¶æ
przekazaniu j±dru ró¿nych informacji o konfiguracji twojego sprzêtu,
np. adres i numer przerwania sterownika SCSI lub geometriê dysków.
Jest to konieczne, gdy Linux sam nie wykryje kontrolera SCSI lub
geometrii dysku.

W szczególno¶æi wiele sterowników SCSI bez BIOSu wymaga podania adresu
portu i przerwania IRQ podczas ³adowania systemu. Komputery IBM PS/1,
ThinkPad i ValuePoint nie przechowuj± geometrii dysku w pamiêci CMOS i
nale¿y je podaæ podczas uruchamiania systemu. (Pó¼niej bêdziesz mia³
mo¿liwo¶æ takiego skonfigurowania systemu aby sam móg³ przekazywac
niezbêdne parametry).

Uwa¿aj na komunikaty wy¶wietlane podczas ³adowania systemu. Znajdziesz
tam informacje o sprzêcie jaki zosta³ wykryty przez j±dro. W
sczególno¶ci je¶li masz sterownik SCSI powiniene¶ zobaczyæ listê
wykrytych urz±dzeñ SCSI. Je¶li zobaczysz komunikat:

SCSI: 0 hosts

to znaczy, ¿ê sterownik SCSI nie zosta³ wykryty i muszisz powiadomiæ
j±dro gdzie go szukaæ.

System bêdzie wy¶wietla³ informacje o znalezionych partycjach i
wykrytych urz±dzeniach. Je¶li która¶ z tych informacji nie jest
poprawna lu brakuje innej, której siê spodziewa³e¶ bêdziesz musia³
wymusiæ wykrycie sprzêdu prze podanie odpowienich parametrów na
zachêcie startowej.

Z drugiej strony, gdy wszysko idzie jak po ma¶le i wygl±da, zê
wszystkie urz±dzenia zosta³y rozpoznane prawid³owo, przejd¼ do
nastêpnego rozdzia³u ``£adowanie dysku z g³ównym systemem plików (root
disk)''.

Wymuszenie wykracia urz±dzenia polega na wprowadzeniu w wierszu
zachêty startowej ospowiednich parametrów wg. nastêpuj±cej sk³adni:

linux <parameters...>

Dostêpnych jest kila/nascie róznych parametrów. Przedstawimy kilka
najbardziej popularnych. Nowoczesne instalacje konstruuj± dysk
startowy w ten sposób, aby¶ móg³ uzyskaæ dodatkow± pomoc w czasie
wpisywania danych w wierszu zachêty startowej. Bed± tam opisane
parametry j±dra które mozêsz wykorzystaæ.

· _h_d_=_c_y_l_i_n_d_r_y_,_g_l_o_w_i_c_e_,_s_e_k_t_o_r_y Okre¶l geometriê dysku. Wymagane w
systemach takich, jak IBM PS/1, ValuePoint i ThinkPad. Np. je¶li
twój dysk ma 683 cyindry,16 g³owic i 32 sektory wprowad¼:

linux hd=683,16,32

· _t_m_c_8_x_x_=_a_d_r_e_s_,_p_r_z_e_r_w_a_n_i_e___i_r_q Okre¶l adres iprzerwanie IRQ dla
kotrolerów SCSI Future Domain TMC-8xx nie posiadaj±cego BIOSu. Np.:

linux tmc8xx=0xca000,5

Pamiêtaj o u¿ywaniu prefiksu _0_x dla wszytkich warto¶ci podawanych
szesnastkowo (hex). Dotyczy to wszystkich anstêpuj±cych opcji:

· _s_t_0_x_=_m_e_m_a_d_d_r_,_i_r_q Okre¶l adres i przerwanie IRQ sterownika Seagate
ST02.

· _t_1_2_8_=_m_e_m_a_d_d_r_,_i_r_qOkre¶l adres i przerwanie IRQ sterownika Trantor
T128B.

· _n_c_r_5_3_8_0_=_p_o_r_t_,_i_r_q_,_d_m_a Okre¶l port, IRQ i numer kana³u DMA dla
sterownika NCR5380.
· _a_h_a_1_5_2_x_=_p_o_r_t_,_i_r_q_,_s_c_s_i___i_d_,_1 Okre¶³ port, IRQ i SCSI ID dla
sterownika AIC-6260. Dotyczy to równie¿ sterowników Adaptec 1510,
152x, i kontrolerów Soundblaster-SCSI.

Je¶li masz pytania dotycz±ce opcji startowych, proszê przeczytaj Linux
_S_C_S_I _H_O_W_T_O, które powinno byæ dostêpne w ka¿dym archimuwm FTP (lub
tam sk±d otrzyma³ke¶ ten dokument). _S_C_S_I _H_O_W_T_O dok³adniej obja¶nia
sprawy zwi±zane z SCSI i Linuxem.

55..66.. KKoorrzzyyssttaanniiee zz ddyysskkiieettkk±± zz gg³³óówwnnyymm ssyysstteemmee pplliikkóóww ((rroooott ddiisskk))

Po wystartowaniu systemu z dyskietki startowej zostaniesz poproszony o
w³o¿enie dyskietki(ek) z systemem plików. W tym momencie powiniene¶
wyj±æ z napêdu dyskietkê startow± i w³o¿yæ w jej miejsce dyskietkê z
systemem plików (root disk). Nastêpnie wci¶nij _e_n_t_e_r. Byæ mo¿e za
chwilê bêdziesz musia³ w³o¿yæ kolejn± dyskietkê z systemem plików.

Co siê w tej chili dzieje? Dyskietka z systemem plików zapewnia
minimalne oprogramowanie tworz±c miniaturowy system operacyjny
wykorzystuj±c do tego dysk w pamiêci RAM (poniewa¿ twardy dysk nie
jest jescze przygotowany) tzw. ramdysk.

Dysk z systemem plików ³aduje do ramdysku ma³y zestaw niezbêdnych
plików i programów instalacyjnych, z których bêdziesz korzysta³ do
przygotowania twardego dysku i zainstalowania pó¼niej na nim (z kr±¿ka
æd lub innego no¶nika) pe³nego systemu.

55..66..11.. IInnssttaallaaccjjaa ww ttrryybbiiee tteekkssttoowwyymm lluubb ggrraaffiicczznnyymm ((XX))

Starsze dystrybucje (w³±czaj±c Sackware) udostêpnia³y w tym momencie
interperter poleceñ (shell) i wymaga³y wprowadzenia rêcznie poleceñ
instalacyjnych do tego w odpowiedniej kolejno¶ci. Jest to nadal
mo¿liwe, lecz nowsze dystrybucje uruchamiaj± programy instalacyjne
(wybór z menu za pomoca klawiszy kursora), które staraj± siê w sposób
interaktywny poprowadziæ ciê przez procedurê instalacyjn±, daj±c po
drodze mnóstwo wskazówek.

Prawdopodobnie bêdziesz mai³ równie¿ mo¿liwo¶æ skonfigurowania X, tak
aby dalsza czêsæ instalacji mog³a zostaæ przeprowadzona w trybie
graficznym. Je¶li wybierzesz tê drogê, program instalcyjny przepyta
ciê jak± myszkê posiadasz, jaka karta graficzna jest zinstalowana w
twoim komputerze, jakiego monitora u¿ywasz. Po zainstalowaniu Linuxa
podane tutaj przez ciebie informacje zostan± zachowane dla ciebie.
Bêdziesz móg³ je pó¼niej dostroiæ tak., aby lepiej wykorzystaæ
posiadany sprzêt, poniewa¿ na tym stopniu instalcji wystarczy ustawiæ
podstawow± rozdzielczo¶c 640x480 SVGA.

X nie sa konieczne do instalacji, lecz (zak³adaj±c, ¿e uda siê je
poprawnie skonfigurowaæ) wielu ludzi znajduje ten sposób instalcji
³atwiejszym w u¿yciu. Tak czy inaczej bêdziesz chcia³ uruchomiæ X,
wiêc zrobienie tego na samym pocz±tku te¿ ma trochê sensu.

Po prostu daj siê prowadziæ programowi. Przeprowadzi ciê przez
niezbêdne stopnie instalacji: przygotowanie twardego dysku, utworzenie
pocz±tkowych kont u¿ytkowników, istalacja dodatkowych pakietów
oprogramowania.

W kolejnych podrozdzia³ach opiszemy pewne obszary, które mog± sprawiaæ
trochê trudno¶ci, tak jak by¶ musia³ je wykonywaæ rêcznie. Powinno ci
to pozwoliæ zrozumieæ co tak na prawdê robi program instalacyjny i
dlaczego to robi.

55..66..22.. KKoorrzzyyssttaanniiee zz ffddiisskk i cfdisk

Twoim pierwszym zadanie mpo za³adowaniu j±dra Linux abêdzie utworzenie
lub zmiana tabel partycji na dyskach. Nawet je¶li ju¿ zrobi³e¶ co¶ za
pomoæ± DOSowgo programu FDISK, musisz teraz powróciæ do tego tematu i
wprowadziæ dodatkowe, specyficzne dla Linuxa informacje.

To tworzenia lub zmiany partycji Linuxa korzystamy z programu fdsik w
wersji dla Linuxa, lub jego okienkowej wersji cfdisk.

Zwykle program instalacyjny sprawdza czy istniej± ju¿ odpowiednie
tabele partycji i proponuje uruchonienie dla nich fdisk lub cfdisk.
cfdisk jest z pewno¶cia ³atwiejszy w u¿yciu, lecz jego aktualne wersje
s± równie¿ bardziej wra¿liwe na nieprawid³owe lub uszkodzone
informacje jakie mog± znale¼æ w tabeli partycji.

Dlatego (szczególnie podczas instalacji na nowym sprzêcie) mo¿e siê
okazæ, ¿e musisz wpierw uruchomiæ fdisk aby nada³ tabelom partycji
stan, który jest ju¿ odpowiedni dla programu cfdisk. Spróbuj uruchomiæ
cfdisk, je¶li bêdzie siê na co¶ skar¿y³, uruchom fdisk. (Je¶li
budujesz system jedynie dla Linuxa, to dobra mo¿e siê okazaæ metoda
uruchomienia fdsik i usuniêcia wszystkich partycji, a nastêpnie
za³o¿enie ich na nowej, pustej tabeli partycji bardziej intuicyjnym
programem cfdisk.)

Kilka uwag, które maj± zastosowanie zarówno do fdisk, jak i cfdisk.
Oba rozumiej± podany im argument jako nazwa dysku na którym chcesz
wykonaæ operacjê. W Linuxie kolejne dyski nazwywane s± nastêpuj±co:

· _/_d_e_v_/_h_d_a Pierwszy dysk IDE

· _/_d_e_v_/_h_d_b Drugi dysk IDE

· _/_d_e_v_/_s_d_a Pierwszy dysk SCSI

· _/_d_e_v_/_s_d_b Drug dysk SCSI

Przyk³ad: aby utworzyæ partycjê Linuxa na pierwszym dysku SCSI,
powiniene¶ u¿yæ polecenia (twój program instalacyjny mo¿e j±
wygenerowaæ na podstawnie podanych przez ciebie informacji):

cfdisk /dev/sda

Je¶li uruchomisz fdisk lub cfdisk bez ¿adnych argumentów, dyskiem
domy¶lnym bêdzie w takiej systuacji _/_d_e_v_/_h_d_a.

Aby utworzyæ partycjê Linux na drugim dysku, po prostu podaj _/_d_e_v_/_h_d_b
w przypadku dysku IDE lub je¶li u¿ywasz dysków SCSI _/_d_e_v_/_s_d_b.

Partycje Linuxa nie musz± byæ na tym samym fizycznym dysku. Mog³by¶
utworzyæ partycjê dla g³ównego systemu plików na dysku _/_d_e_v_/_h_d_a i
partycjê wymiany na dysku _/_d_e_v_/_h_d_b. W takim przypadku uruchom fdisk
lub cfdisk dla ka¿dego dysku.

Pod Linuxem, partycje otrzymuj± nazwy w zale¿no¶ci od dysku do którego
nale¿±. Np. perwsza partycja na dsyku _/_d_e_v_/_h_d_a nazywa siê
_/_d_e_v_/_h_d_a_1,druga _/_d_e_v_/_h_d_a_2 itd. Je¶li masz jakie¶ partycje logiczne ich
nazwy rozpoczynaj± sê od _/_d_e_v_/_h_d_a_5 i kolejno _/_d_e_v_/_h_d_a_6 itd.

UUwwaaggaa:: Nie powiniene¶ Linuxowymi programami fdsik lub cfdisk tworzyæ
lub usuwaæ partycji dla systemów peracyjnych innych ni¿ Linux. To
znaczy nie twórz lub usuwaj partycji MS-DOS za pomoc± narzêdzi
Linuxa; wykorzystaj w tym celu programy jakie dostarcza MS-DOS
(FDSIK). Je¶li stworzysz partycjê MS-DOS za pomoc± programu fdsik lub
cfdisk istnieje mo¿liwo¶æ, ¿ê msdos jej nie rozpozna nie nie
wystartuje poprawnie.

Oto przyk³ad wykorzystania programu fdsik>. Mamy pojedyncz± partycjê
MS-DOS o rozmiarze 61693 bloków. Reszta dysku jest wolna dla Linuxa
(pod Linuxem jeden blok oznacz a1024 bajrty, czyli 61693 oznacza 61
MB). W tym przyk³adzie utworzymy dwie partycje, wymiany(swap) i
g³ównego systemu plików(root). Byæ mo¿e, po przeczytaniu dyskucji o
podziale dysku na partycje, powiniene¶ rozszerzyæ ten przyk³ad do
czterech partycji: wymiany, g³ownego systemu plików (), systemu plików
dla oprogramowania systemowego (/usr) i partycji dla plików
u¿ytkowników (/home).

Na pocz±tku wydajemy polecenie ``p'' aby wy¶wietliæ aktualny stan
tabeli partycji. Jak widaæ, _/_d_e_v_/_h_d_a_1 (pierwsza partycja dysku
_/_d_e_v_/_h_d_a) jest partycj± DOSow± o rozmiarze 61693 bloków.

Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes

Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M

Command (m for help):

Nastêpnie wydajemy polecenie ``n'' w celu utworzenia nowej partycji.
Partycja na g³ówny system plików bêdzie mia³a 80MB.

Command (m for help): n
Command action
e extended
p primary partition (1-4)
p

Tutaj program spyta³ siê , czy chcemy utworzyæ partycjê podstawow± czy
rozszerzon±. W wiêkszo¶ci przypadków chesz utworzyæ partycje
podstawow±, chyba, ze potrzebujesz podzieliæ dysk na wiêcej ni¿ 4
partycje. Patrz roznia³ ``Zmiana rozmiaru partycji'', tam ta sprawa
by³± dyskutowana dok³adniej.

Partition number (1-4): 2
First cylinder (204-683): 204
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (204-683): +80M

Pierwszy cylinder partycji powinien byæ pierwszym cylindrem za
poprzedni± partycj±. W tym przypadku _/_d_e_v_/_h_d_a_1 koñczy siê na cylindrze
203, wiêc rozpoczynamy now± partycjê od cylindra 204.

Jak widaæ korzystamy z notacji ``+80M'', definiuje partycjê o
rozmiarze 80MB. Podobnie notacja ``+80K'' okre¶la partycje o rozmiarze
80KB, a podanie ``+80'' stworzy³o by partycjê o rozmiarze 80 bajtów.

Warning: Linux cannot currently use 33090 sectors of this partition
Ostrze¿enie: Linux nie mo¿e wykorzystaæ 33090 sektorów tej partycji.

Je¶li zobaczycs takie ostrze¿enie, mo¿esz je zignorowaæ. Pozosta³o ze
starych czasów, kiedy system plików Linuxa nie móg³ przekraczaæ
rozmiaru 64MB. Jednak¿e nowe systemy plików prze³ama³y tê brierê. W
chwili obecnej partycje mog± mieæ maksymalny rozmiar 4 terabajtów.

Nastêpnie tworzymy partycjê wymiany o rozmiarze 10 MB, _/_d_e_v_/_h_d_a_3.

Command (m for help): n
Command action
e extended
p primary partition (1-4)
p

Partition number (1-4): 3
First cylinder (474-683): 474
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (474-683): +10M

Ponownie przegl±damy zawarto¶æ tabeli partycji. Pamiêtaj o zanotowniu
tych informacji, sczególnie rozmiarów poszcególnych partycji w
blokach. Bêdziesz potrzebowaæ tych informacji pó¼niej.

Command (m for help): p
Disk /dev/hda: 16 heads, 38 sectors, 683 cylinders
Units = cylinders of 608 * 512 bytes

Device Boot Begin Start End Blocks Id System
/dev/hda1 * 1 1 203 61693 6 DOS 16-bit >=32M
/dev/hda2 204 204 473 82080 83 Linux native
/dev/hda3 474 474 507 10336 83 Linux native

Zwróæ uwagê, ¿e partycja wymiany (tutaj _/_d_e_v_/_h_d_a_3) jest typu ``Linux
native''. Musimy zmieniæ jej typ na ``Linux swap'', tak aby program
instlacyjny mog³ j± rozpoznaæ. W tym celu wykonaj polecenie t programu
fdisk:

Command (m for help): t
Partition number (1-4): 3
Hex code (type L to list codes): 82

Je¶li skorzystasz z polecenia ``L'' to zobaczysz, ¿e 82 odpowiada
typowi Linux swap.

Aby zkoñczyæ prace programu fdisk i zachowaæ poczynione zmiany na
dysku, nale¿y wydaæ polecenie ``w''. Aby wyj¶æ BEZ zachowywania
jakichkolwiek zmian nale¿y wcisn±æ ``q''.

Po zakoñczeniu pracy z programem fdisk, system mo¿e zasugerowaæ
restart komputera, aby upewniæ siê, ¿e wprowadzone zmiany zostan±
zauwa¿one przez system. Zasadniczo nie ma powodu do restartu komputera
po zakoñczeniu pracy fdisk -- nowe wersje fdisk i cfdisk s± na tyle
sprytne, ¿e potrafi± uaktualniæ tabelê partycji bez restartowania
systemu.

55..66..33.. CCzzyynnnnoo¶¶ccii ppoo pprrzzyyddzziieelleenniiuu ppaarrttyyccjjii

Po edycji tabeli partycji, program instalacyjny powinien zajrzeæ do
nich i zaoferowaæ w³±czenie obszaru wymiany (swapa). Odpowiedz Tak.

(System pyta siê o w³±czenie partycji wymiany, aby zminimalizowaæ
mo¿liwo¶æ pope³nienia b³êdu w sytuacji, gdy na dysku istnij± partycje
innych systemów operacyjnych i jedna z partycji nie nale¿±cych do
Linuxa zostanie mylnie rozpoznana jako partycja wymiany.)

Nastêpnie program poprosi o przydzielenie nazw katalogów (takich jak
/, /usr, /var, /tmp, /home itp) ka¿dej partycji Linuxowej, któr±
pragniesz wykorzystaæ.

Istnieje tylko jedna prosta zasada. Musi istnieæ system plików o
nazwie / i musi umo¿liwiac za³adowanie systemu (bootable). Pozosta³e
partycje mog± zostaæ nazwane zupe³nie dowolnie. Lecz s± pewne
konwencje mowi±ce jak je nazwaæ ( w którym miejscu drzewa plików maj±
byæ zamontwane), które (je¶li siê do nich dostosujesz) w przysz³o¶ci
u³atwi± ci ¿ycie.

Wcze¶nej polecali¶my podstawow± konfiguracje sk³adaj±c± siez trzech
partycji, ma³ej partycji g³ównej, ¶redniego rozmiaru partycji
przeznaczonej an oprogramowanie systemowe i du¿ej partycji dla
katalogów macierzystych u¿ytkowników. Tradycyjne partycje te bêd±
montowane w katalogach /, /usr i /home. Nazwa /usr pochodzi z
zamierzch³ych czasów, gdy (znacznie mniejsze) systemy UNIX
przechowywa³y pliki systemowe i katalogi u¿ytkowników na jednej
partycji (innej ni¿ partycja g³ówna /). Czê¶æ oprogramowania nadal
polega na tej w³a¶ciwo¶ci.

Je¶li posiadasz wiêcej ni¿ jeden obszar katalogów domowych
u¿ytkowników, zwykle nazywa siê je /home1, /home2, /home3. Tak siê
mo¿e staæ gdy posisadasz dwa fizyczne dyski. Na naszym komputerze
uk³ad systemu plików wygl±da nastêpuj±co.

Filesystem 1024-blocks Used Available Capacity Mounted on
/dev/sda1 30719 22337 6796 77% /
/dev/sda3 595663 327608 237284 58% /usr
/dev/sda4 1371370 1174 1299336 0% /home
/dev/sdb1 1000949 643108 306130 68% /home2

Drugi dysk (sdb1) nie jest w ca³o¶ci przydzielony do /home2/ Partycja
wymiany znajduj±ca siê na tym dysku nie zosta³a ujêta w wykazie.
Mo¿esz zobaczyæ, ¿e partycja /home jest najwiêkszym obszarem na sda i
/home2 jest obszarem u¿ytkownika na dysku sdb.
Je¶li zamierzasz stworzyæ partycjê na pliki robocze (scratch), spool,
tymczasowa, pocztow± lub newsow± nazwij j± ./var. FIXME W przeciwnym
wypadku prawdopodobnie chcesz utowrzyæ katalog /usr/var i utworzyæ
dowi±zanie symbliczne /var wskazuj±ce w³a¶nie na ten katalog
(/usr/var). Program instalacyjny mo¿e zaoferowaæ zrobiebie tego za
ciebie.

55..77.. IInnssttaallaaccjjaa ppaakkiieettóóww zz oopprrooggrraammoowwaanniieemm

Po przygotowaniu partycji pozosta³a czê¶æ instalacji powinna byæ
automatyczna. Twój program instalacyjny poprowadzi ciê przez liczne
menu i pozwoli okre¶liæ sk±d bêd± instalowane pakiety, na kórych
partycjach bêdzeie instalowany Linux itd.

Nie zamierzamy tutaj dokumentowaæ wszystkich szegó³ow specyficznych
dla tej czê¶ci instalacji. Jes to czê¶æ, która ró¿ni siê najbardziej
miêdzy dystrybucjami (utorzy tradycyjnie wspó³zawodnicz± aby zyskaæ
tutaj jak najwiêcej), lecz jest to równie¿ jedna z najprostszych
czêsci instalacji. A programy instalacyjne s± intuicyjne, z ekranami
pomocy, które mo¿na wywo³aæ niema w dowolnym momencie instalowania
pakietów.

55..88.. PPoo zziinnssttaalloowwaanniiuu ppaakkiieettóóww zz oopprrooggrraammoowwaanniieemm

Po zinstalowaniu pakietów z oprogramowaniem, je¶li wszystko przebieg³o
bez k³opotów, program instalacyjny, zanim po raz pierwszy za³aduje
j±dro z twrdego dysku przeprowadzi ciê przez kilka procedur
konfiguracji poszczegórnych czê¶ci systemu.

55..88..11.. LLIILLOO,, LLIInnuuxx LLOOaaddeerr cczzyyllii ³³aaddoowwaacczz LLiinnuuxxaa

LILO (skrót od LInux LOader) jest programem, który pozwala za³adowaæ
Linuxa (jak równie¿ inne systemy operacyjne, np. MS-DOS) z twardego
dysku twojego komputera.

Program instalacyjny spyta siê, czy zainstalowaæ LILO na twoim dysku.
Je¶li nie posiadasz na tym dysku OS/2, odpowiedz `tak'. OS/2 ma
specjalne wymagania, patrz ``Wybrane konfiguracje LILO''

Zainstalowanie LILO jako podstawowego ³adowacza systemów powoduje, ¿e
dodatkowa dyskietka startowa staje siê niepotrzebna. Przy ka¿dym
starcie komputera, mo¿esz powiedzieæ LILO, który system ma za³adowaæ.

55..88..22.. TTwwoorrzzeenniiee ddyysskkiieettkkii ssttaarrttoowweejj ((ooppccjjoonnaallnniiee))

Program instalacyjny mo¿e ci równie¿ daæ szansê utworzenia
``standardowej dyskietki startowej'', której mo¿esz u¿yæ do
uruchomienia twojego nowo zinstalowanego Linuxa. (Jest to starsza i
mniej wygodan metoda, która zak³ada, ¿e zwykle bedziesz uruchamia³ MS-
DOS, lecz gdy bêdziesz chcia³ uruchomiæ Linuxa skorzystasz z tej
dyskietki startowej.)

Aby j± zrobiæ, potrzebujesz czystej, foramtowanej dyskietki wysokiej
gêsto¶ci (1.2, 1.44 takiej, jak naped A:) Po prostu kiedy ciê o to
poprosi program instalacyjny w³ó¿ dyskietkê do napêdu i dyskietka
startowa zostanie utworzona. (to nie jest to samo co instalacyjna
dyskietka startowa i nie mo¿esz ich wzajemnie zamieniaæ.)

55..88..33.. DDooddaattkkoowwaa kkoonnffiigguurraaccjjaa ssyysstteemmuu

Procedura poinstalacyjna mo¿e ciê równie¿ prowadziæ przez wiele menu,
pozwalaj±c skonfigurowaæ twój system. To znaczy okre¶lic rodzaj i
miejsce pod³±czenia myszy i modemu, strefê czasow± i inne parametry.
Po orostu staraj siê odpowiadaæ na pytania.

System mo¿e ci równie¿ zaproponowaæ utowrzenie kont u¿ytkowników, lub
za³o¿enie has³a na koto administratora (root). Nie jest to trudne i
zwykle polega na przeczytaniu instrukcji i wykonaniu prosrych
czynno¶ci.

66.. ££aaddoowwaanniiee nnoowwoo zzaaiinnssttaalloowwaanneeggoo ssyysstteemmuu

Je¶li wszystko posz³o zgodnie z planem, powiniene¶ mieæ teraz
mozliwo¶æ za³adowania z twardego dysku Linuxa, wykorzystuj±c do tego
LILO. Alternatyw± jest za³adowanie Linuxa z nowo utworzonej dyskietki
startowej (nie oryginalnej startowej dyskietki instalacyjnej). Po
za³adowaniu systemu zaloguj siê jako _r_o_o_t. Gratulacje! Masz swój
w³asny system Linux.

Je¶li ³adujesz system za pomoc± LILO, spróbuj podczas restartu
komputera przycisn±c (i trzymaæ przyci¶niêty) przycisj _s_h_i_f_t, _c_o_n_t_r_o_l,
lub _a_l_t. Pozwoli to na uzyskanie dostêpu do wiersza zachêty startowej
(boot prompt). Wci¶nij _t_a_b, a zobaczysz listê opcji. W ten sposób
mo¿esz za³adowaæ bezpo¶rednio przez LILO Linuxa, MS-DOS lub cokolwiek
innego.

77.. PPoo ppiieerrwwsszzyymm uurruucchhoommiieenniiuu LLiinnuuxxaa

Powiniene¶ w³a¶nie patrzeæ na zachête do wej¶cia do systemu.
Gratulacje!

77..11.. BByycciiee aaddmmiinniissttrraattoorreemm ssyysstteemmuu

W zale¿no¶ci od tego jak przebieg³a faza instalacji, mo¿esz chcieæ
utworzyæ konta u¿ytkowników, zmieniæ nazwê swojego komputera lub
skonfigurowaæ (na powrót) X. Jest znacznie wiêcej rzeczy, które
mog³byæ ustawiaæ i konfiguraowaæ, urz±denia do wykonywania kopii,
po³±czenie SLIP/PPP z dostawc± Internetu itp.

Powinna ci pomóc dobra ksi±¿ka o administrowaniu systemem UNIX.
(Sugerujemy _E_s_s_e_n_t_i_a_l _S_y_s_t_e_m_s _A_d_m_i_n_i_s_t_r_a_t_i_o_n, O'Reilly and
Associates.) Z czasem nabierzesz do¶wiadczenia. Powiniene¶ przeczytaæ
ró¿ne inne dokumenty Linux JTZ, takie jak _N_E_T_-_2_-_J_T_Z czy _P_r_i_n_t_i_n_g_-_J_T_Z.

77..22.. WWyybbrraannee kkoonnssiigguurraaccjjee LLIILLOO

LILO jest programem ³aduj±cym systemy operacyjne , który mo¿na
wykorzystaæ do wyboru w czasie uruchamiania komputera, który dok³adnie
system oeracyjny ma tym razem zostaæ za³adowany. Sa du¿e szanse, ¿e
program instalcyjny automatycznie skonfigurowa³ i zainstalowa³ LILO
podczas instalacji systemu (chyba, ¿e u¿ywasz OS/2, wedy powiniene¶
wykonaæ to o czym tutaj piszemy). Je¶li tak, to mo¿esz pomin±æ resztê
tego rozdzia³u.

Je¶³i zainstalowa³e¶ LILO jako _p_o_d_s_t_a_w_o_w_y (primary) ³adowacz systemu,
bêdzie obs³ugiwa³ pierwszy stopieñ procesu ³adowania systemu dla
wszystkich systemów operacyjnych zainstalowanych na twardym dysku.
Jednak¿e mo¿esz pracowaæz OS/2 który ma w³asnego ³adowacz, Boot
Manager. W takim przypadku chesz aby Bot Manager by³ podstawowoym
³adowaczem systemu i wykorzystywa³ lilo do za³adowania Linuxa (jako
drugorzêdny ³adowacz systemu).

Je¶li muszisz skonfigurowaæ LILO rêcznie, bedzie to wymaga³o edycji
pliku _/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f. Poni¿ej przedstawiamy przyk³ad pliku
konfiguracyjnego LILO, dla pryzpadku gdy g³ówn± partycj± Linuxa jest
_/_d_e_v_/_h_d_a_2, a MS-dOS jest zainstalowany na _/_d_e_v_/_h_d_b_1 (na drugim
fizycznym dysku).

# Powiedz LILO, aby siê zainstalwoa³ jako podstawowoy ³adowacz systemu na
# dysku /dev/hda.
boot = /dev/hda
# Plik z obrazem programu ³aduj±cego;prawdopodobnie nie powiniene¶ tego zmieniaæ
install = /boot/boot.b

# Schemat ³adowania Linuxa
image = /vmlinuz # plik zawieraj±cy j±dro
label = linux # nadajmy tej pozycji nazwê "linux"
root = /dev/hda2 # /dev/hda2 jako g³ówny (root) syste, plików
vga = ask # zapytaj siê o tryb VGA
append = "aha152x=0x340,11,7,1" # dodaj to do zachêty startowej
# (parametry przekazywane do j±dra)
# w cely wykrycia sterownika SCSI

# schemat ³adowania MS-DOSu
other = /dev/hdb1 # To jest partycja MS-DOS
label = msdos # nadajemy tej pozycji nazwê "msdos"
table = /dev/hdb # Tabela partycji drugiego dysku

Po zakoñczonej edycji pliku _/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f uruchom program _/_s_b_i_n_/_l_i_l_o
jako _r_o_o_t. W ten sposó zainstalujesz LILO na swoim dysku. Pamiêtaj, ze
muszisz uruchmiæ _/_s_b_i_n_/_l_i_l_o po ka¿dej kompilacji j±dra, aby ³adowacz
wskazywa³ na prawid³owy plik (co¶ czym siê teraz nie powiniene¶
zupe³nie przejmowaæ, lecz nale¿y pamiêtaæ).

Zwróæ uwagê na sposób wykorzystania opcji _a_p_p_e_n_d w pliku
_/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f w celu podania parametrów startowych, jak to robili¶my
uruchamiaj±c system z instalacyjnej dyskietki startowej.

Mo¿esz teraz zrestartowaæ komputer i za³adowaæ system z twardego
dysku. LILO za³aduje domy¶lnie system który jest opisany w pliku
konfiguracyjnym jako pierwszy. Aby uzyskaæ dostêp do wiersza zachêty
starowej i menu dostêpnych systemów, trzymaj w czasie startu komputera
przyci¶niêty klawisz _s_h_i_f_t, _c_o_n_t_r_o_l lub _a_l_t; powiniene¶ zoaczyæ tak±
zachêtê:

Boot:

Podaj teraz etykietê/nazwê systemu operacjnego jak± nada³e¶ ka¿dej
pozycji w pliku _/_e_t_c_/_l_i_l_o_._c_o_n_f; w tym przypadku bêdzie to albo _l_i_n_u_x
albo _m_s_d_o_s, lub wci¶nij _t_a_b aby uzyskaæ listê etykiet.

Za³ózmy teraz, ze chcesz wykorzystaæ LILO jako drugorzêdny ³adowacz
sytemu,np. gdy chcesz ³adowaæ Linuxa za pomoc± Boot Managera systemu
OS/2. Aby za³adowaæ system z Partycji Linuxa pod Boot Managerem
niestety musisz utworzyæ tê partycjê za pomoc± programu _F_D_I_S_K systemu
OS/2 (nie programem fdisk w dystrybucji Linuxa) i sformatowaæ j± jako
FAT lub HPFS, tak aby OS/2 o niej wiedzia³ (podziekuj IBM).
Aby LILO ³adowa³o Linuxa za pomoc± Boot Managera, chcesz aby LILO
zainstalowa³o siê tylko na partycji g³ównej Linuxa (w naszym
przyk³adzie jest to _/_d_e_v_/_h_d_a_2). W takim przypadku plik konfiguracyjny
LILO bêdzie wygl±da³ nastêpuj±co:

boot = /dev/hda2
install = /boot/boot.b
compact

image = /vmlinuz
label = linux
root = /dev/hda2
vga = ask

Zwróæ uwagê, na zmianê w wierszu _b_o_o_t. Po uruchomieniu _/_s_b_i_n_/_l_i_l_o
powiniene¶ byæ w stanie dodaæ partycjê Linuxa do listy Boot Managera.
Ten sam schemat postêpowania powinien dzia³aæ równie¿ w przypadku
innych systemów operacyjnych.

88.. UUwwaaggii aaddmmiinniissttrraaccyyjjnnee

88..11.. WWaarruunnkkii kkoorrzzyyssttaanniiaa

Prawa autorskie do tego dokumentu nale¿± do 1996 by Eric S. Raymond.
Mo¿esz swobodnie korzystaæ z tego dokumentu, rozpowszechniaæ i
kopiowaæ pod warunkiem, ¿e:

· Nie zmienisz lub pominiesz tej notaki o prawach autorskich

· Nie zmienisz lub pominiesz wesji i daty niniejszego dokumentu.

· Nie zmienisz lub pominiesz odno¶ników zawartych w dokumencie,
wskazuj±cych gdzie mo¿na uzyskaæ najnowsz± wersjê tego dokumentu.

· Jasno znazaczysz wszelkie skróty, zmiany lub wersje.

Powy¿sze ograniczenia maj± na celu ochronê potencjalnych czytelników
przed niepoprawnymi lub nieaktualnymi wersjami. Je¶li my¶lisz, ¿e
znalaz³e¶ wyj±tek o tej regu³y, zapytaj mnie.

88..22.. PPooddzziiêêkkoowwaanniiaa

Podziêkowania dla Matta D. Welsha, który zapocz±tkowa³ ten dokument.
Usun±³em wiêkszo¶æ specyficzn± dla dystrybucji Slackware i
ukierunkowa³em reszte dokumentu na istalacjê z napêdu CD, lecz znaczna
czê¶æ dokumentu nadal nale¿y do niego,

Wersja 4.1 by³a znacz±co ulepszona dziêki uwagom David Shao
<dshao@best.com>.

99.. OOdd tt³³uummaacczzaa

Prawa autorskie t³uamczenia nale¿± do (c)1997
piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl. Wersjê polsk± mo¿na rozpowszechniaæ na
warunkach opisanych powy¿ej. Zmiany w stosunku do wersji angielskiej:

· wiekszo¶æ odno¶ników do komputerów zagranicznych zosta³a zamieniona
na odno¶niki do ich polskich kopii.

Najnowsze wersje przet³umaczonych na jêzyk polski dokumentów HOWTO
szukaj tutaj: http://www.jtz.org.pl <http://www.jtz.org.pl/>.

Kontakt z osobami zajmuj±cymi siê t³umaczeniami: jtz@ippt.gov.pl.

Powodzenia.