Linux Partitie HOWTO
  Kristan Koehntopp, kris@koehntopp.de,
  Vertaald door Ellen Bokhorst, bokkie@nl.linux.org
  v2.4, 3 november 1997

  Deze Linux Mini-HOWTO leert je hoe diskruimte voor je Linux systeem te
  plannen en in te delen. Het gaat over disk hardware, partities,
  grootte ramen van swap space en positioneringsoverwegingen.
  Bestandssystemen, bestandssysteemtypes en daaraan gerelateerde onderw­
  erpen. De bedoeling is je wat achtergrondkennis bij te brengen, geen
  procedures.
  ______________________________________________________________________

  Inhoudsopgave


  1. Introductie

     1.1 Wat is dit?
     1.2 Wat staat er in? en gerelateerde HOWTO documenten

  2. Wat is een partitie eigenlijk?

     2.1 Backups zijn belangrijk
     2.2 Nummers en namen van apparaten

  3. Wat voor Partities heb ik nodig

     3.1 Hoeveel partities heb ik nodig?
     3.2 Hoe groot zou mijn swapspace moeten zijn?
     3.3 Waar zou ik mijn swapspace moeten plaatsen?
     3.4 Een aantal feiten over bestandsssytemen en fragmentatie
     3.5 Levensduur van bestanden en backupcycli als criteria bij partitioneren

  4. Een voorbeeld

     4.1 Een aanbevolen model voor ambitieuze beginners

  5. Hoe ik het deed op mijn machine



  ______________________________________________________________________

  1.  Introductie

  1.1.  Wat is dit?


  Dit is een Linux Mini-HOWTO tekst. Een Mini-HOWTO is een beknopte
  tekst die een aantal zaken in een leerprogramma-stijl uitlegt, en
  gerelateerd is aan installatie en beheer. Het is mini, omdat de tekst
  of het onderwerp, dat erin wordt besproken, te klein is voor een echte
  HOWTO of zelfs een boek.  Een HOWTO is geen referentie: daar zijn
  manual pages voor.

  1.2.  Wat staat er in? en gerelateerde HOWTO documenten


  Deze Mini-HOWTO leert je hoe diskruimte te plannen en in te delen voor
  je Linux systeem. Het gaat over disk hardware, partities, grootte
  ramen van swapspace en positioneringsoverwegingen, bestandssystemen,
  bestandssysteemtypes en gerelateerde onderwerpen.  De bedoeling is je
  wat achtergrondkennis bij te brengen.  We bespreken in deze tekst
  hoofdzakelijk grondbeginselen en geen tools.

  Het beste zou je dit document kunnen lezen vóór je eerste installatie,
  maar dit is voor de meeste mensen wat lastig.  Beginnelingen hebben
  naast optimalisatie van de disk-indeling, nog andere problemen.  Dus
  waarschijnlijk ben je iemand die net een Linux installatie heeft
  uitgevoerd en nu manieren aan het bedenken is, om deze installatie te
  optimaliseren, of hoe je lastige miscalculaties in de volgende
  installatie kan voorkomen.  Ga er maar vanuit dat je je huidige
  installatie opnieuw wilt doen, als je deze tekst gelezen hebt. :-)

  Deze Mini-HOWTO beperkt zichzelf de meeste tijd tot het plannen en
  indelen van diskruimte. Het bespreekt niet het gebruik van fdisk,
  LILO, mke2fs of backup programma's. Er zijn andere HOWTO's die deze
  problemen aanspreken. Bekijk alsjeblieft de Linux HOWTO Index voor
  actuele informatie over Linux HOWTO's. Er staan ook instructies in de
  index hoe je de HOWTO documenten kunt verkrijgen.

  Zie de "Linux Multiple Disks Layout mini-HOWTO", door Gjoen Stein
  <gjoen@nyx.net> om te leren hoe je de diverse grootte en
  snelheidsvereisten voor verschillende delen van het bestandsssysteem
  kunt ramen.

  Zie de "Linux Large Disk mini-HOWTO", door Andries Brouwer
  <aeb@cwi.nl> voor instructies en overwegingen met betrekking tot disks
  met meer dan 1024 cylinders.

  Zie de "Linux Quota mini-HOWTO" door Albert M.C. Tam <bertie@scn.org>
  voor instructies over het beperken van diskruimte per gebruiker
  (quota's).

  Op dit moment is er geen algemeen document over diskbackup, maar er
  zijn verscheidene documenten met verwijzingen naar specifieke backup
  oplossingen.  Zie de "Linux ADSM Backup mini-HOWTO", door Thomas
  Koenig <Thomas.Koenig@ciw.uni-karlsruhe.de> voor instructies over het
  integreren van Linux in een IBM ADSM backup omgeving. Zie de "Linux
  Backup with MSDOS mini-HOWTO", door Christopher Neufeld
  <neufeld@physics.utoronto.ca> voor informatie over MS-DOS bestuurde
  Linux backups.

  Zie de Linux HOWTO Index, door Tim Bynum <linux-howto@sunsite.unc.edu>
  voor instructies over het schrijven en aanleveren van een HOWTO
  document.

  Bladeren door /usr/src/linux/Documentation kan ook erg leerzaam zijn.
  Zie ide.txt en scsi.txt voor wat achtergrondinformatie over de
  kenmerken van je diskdrivers en kijk eens in de filesystems/
  subdirectory.

  2.  Wat is een partitie eigenlijk?

  Toen PC harddisks werden uitgevonden, wilden mensen al spoedig
  meerdere besturingssystemen installeren, ook al had hun systeem maar
  één disk.  Dus er was een mechanisme nodig om een enkele fysieke disk
  in meerdere logische disks in te delen.  Dus dat is wat een partitie
  is: Een opeenvolgend gedeelte van je harddisk die door de meeste
  besturingssystemen als een complete afzonderlijke disk wordt
  behandeld.

  Het is tamelijk duidelijk dat partities elkaar niet moeten overlappen:
  Een besturingssysteem zal er beslist niet blij mee zijn, als een ander
  geïnstalleerd besturingssysteem op dezelfde machine belangrijke
  informatie zou overschrijven vanwege overlappende partities.  Er zou
  ook geen gat tussen aangrenzende partities moeten zitten.  Ondanks dat
  deze constellatie niet schadelijk is, verspil je kostbare diskruimte
  door ruimte tussen partities te laten.


  Een disk hoeft niet volledig gepartitioneerd te zijn.  Het kan zijn
  dat je besluit om wat ruimte aan het einde van je disk te laten die
  nog niet aan één van je geïnstalleerde besturingssystemen is
  toegewezen.  Als het je later duidelijk is welke installatie de meeste
  tijd wordt gebruikt, kun je deze overgebleven ruimte partitioneren en
  er een bestandssysteem op plaatsen.

  Partities kunnen niet worden verplaatst, noch kan de grootte worden
  gewijzigd zonder dat je het bestandssysteem wat zich erop bevindt,
  wordt verwijderd.  Dus het herpartitioneren brengt gewoonlijk het
  backuppen en herstellen van alle, tijdens het herpartitioneren,
  betrokken bestandssystemen met zich mee.  In feite is het tamelijk
  gewoon gedurende het herpartitioneren zaken compleet te verknoeien,
  dus je zou van alles op iedere disk op die machine een backup moeten
  maken voordat je zelfs ook maar aan zoiets als fdisk komt.

  Een aantal partities met daarop bepaalde bestandssysteemtypes kunnen
  in werkelijkheid in tweeën worden gesplitst zonder gegevens te
  verliezen (als je geluk hebt).  Er is bijvoorbeeld een programma met
  de naam "fips" voor het in tweeën splitsen van MS-DOS partities voor
  een Linux installatie, zonder dat MS-DOS opnieuw moet worden
  geïstalleerd.  Je raakt deze dingen toch niet aan zonder alles op deze
  machine zorgvuldig te backuppen, nietwaar?

  2.1.  Backups zijn belangrijk

  Tapes zijn je vriend voor backups. Ze zijn snel, betrouwbaar en
  gemakkelijk te gebruiken, dus je kunt vaak backups maken, bij voorkeur
  automatisch en zonder gedoe.

  En ik heb het over echte, niet die disk controller bestuurde ftape
  troep. Overweeg het kopen van SCSI: Linux ondersteunt intern SCSI. Je
  hoeft geen ASPI drivers te laden, je verliest geen kostbare HMA onder
  Linux en zodra de SCSI hostadapter éénmaal is geïnstalleerd, sluit je
  er gewoon extra disks, tapes en CD-ROM's op aan.  Geen I/O adressen
  meer, IRQ gegoochel met Master/Slave en PIO-level overeenstemming.

  Plus: Goede SCSI-hostadapters geven je een hoge I/O performance zonder
  veel CPU load. Zelfs onder zware diskactiviteit zul je goede
  responsetijden ervaren. Als je van plan bent om je Linux-systeem
  hoofdzakelijk als USENET nieuwstoevoer te gebruiken of als je op het
  punt staat in ISP-bedrijf te gaan, denk er dan zelfs niet aan om een
  systeem zonder SCSI neer te zetten.

  2.2.  Nummers en namen van apparaten

  Het aantal partities op een systeem gebaseerd op Intel was vanaf het
  allereerste begin beperkt.  De originele partitietabel werd
  geïnstalleerd als onderdeel van de bootsector en gaf ruimte voor
  slechts vier partitie-ingangen.  Deze partities worden nu primaire
  partities genoemd.  Toen het duidelijk werd dat mensen meer partities
  op hun systemen nodig hadden, werden de logische partities
  uitgevonden.  Het aantal logische partities is niet beperkt: Iedere
  logische partitie bevat een verwijzing naar de volgende logische
  partitie, dus je kunt een mogelijk ongelimiteerde reeks partitie-
  ingangen hebben.

  Om compatibiliteits redenen, moest de ruimte die door alle logische
  partities in beslag werd genomen, worden verantwoord.  Als je logische
  partities gebruikt, wordt één partitie als "uitgebreide partitie"
  gemarkeerd, en het begin- en eindblok markeren het gebied dat door de
  logische partities in beslag wordt genomen.  Dit impliceert dat de
  ruimte die aan alle logische partities is toegekend, aaneengesloten
  moet zijn.  Er kan slechts één uitgebreide partitie voorkomen: geen
  enkel fdisk programma zal meer dan één uitgebreide partitie aanmaken.

  Linux kan niet meer dan een beperkt aantal partities per drive
  beheren. Dus als je in Linux 4 primaire partities hebt (zijn 3 daarvan
  te gebruiken, als je gebruik maakt van logische partities) en alles
  bij elkaar maximaal 15 partities op een SCSI disk (alles bij elkaar 63
  op een IDE disk).

  Onder Linux worden partities voorgesteld door apparaatbestanden. Een
  apparaatbestand is een bestand met type c (voor "character" apparaten,
  apparaten die geen buffercache gebruiken) of b (voor "blok" apparaten,
  die door de buffercache gaan). Onder Linux worden alle disks alleen
  voorgesteld als blokapparaten.  In tegenstelling tot Unices, biedt
  Linux geen "raw" character versies van disks en de partities daarop.

  Het enige belangrijke aan een apparaatbestand zijn z'n major en minor
  devicenummers, die in plaats van de bestandsgroottes worden getoond:



       ______________________________________________________________________
       $ ls -l /dev/hda
       brw-rw----   1 root     disk       3,   0 Jul 18  1994 /dev/hda
                                          ^    ^
                                          |    minor devicenummer
                                          major device nummer
       ______________________________________________________________________




  Bij het benaderen van een apparaatbestand, selecteert het major nummer
  welke driver wordt aangeroepen om de input/output bewerking uit te
  voeren.  Deze aanroep wordt gedaan met het secundaire nummer als een
  parameter en het is helemaal aan de driver hoe het secundaire nummer
  wordt geïnterpreteerd. De driver-documentatie beschrijft gewoonlijk
  hoe de driver secundaire nummers gebruikt. Voor IDE disks, staat deze
  documentatie in /usr/src/linux/Documentation/ide.txt.  Voor SCSI
  disks, zou je dergelijke documentatie verwachten in
  /usr/src/linux/Documentation/scsi.txt, maar daar staat het niet.  Men
  moet bij de source van de driver kijken om zeker te zijn
  (/usr/src/linux/driver/scsi/sd.c:184-196). Gelukkig bestaat er de
  lijst met devicenummers en namen van Peter Anvin in
  /usr/src/linux/Documentation/devices.txt; zie de ingangen voor
  blokapparaten, major 3, 22, 33, 34 voor IDE en major 8 voor SCSI
  disks. De major en minor nummers zijn ieder een byte groot en daarom
  is het aantal partities per disk beperkt.

  Volgens afspraak hebben apparaatbestanden bepaalde namen en veel
  systeemprogramma's hebben de kennis over deze namen ingecompileerd. Ze
  verwachten dat je IDE disks /dev/hd* zijn genoemd en je SCSI disks
  /dev/sd*. Disks zijn genummerd a, b, c en zo verder, dus /dev/hda is
  je eerste IDE disk en /dev/sda is je eerste SCSI disk. Beide devices
  stellen gehele disks voor, beginnend op blok één. Met de verkeerde
  tools naar deze tools schrijven zal de masterbootloader en
  partitietabel op deze disks ruïneren, onbruikbare weergave van alle
  gegevens op de disk of je systeem onopstartbaar maken. Weet wat je
  doet en, nogmaals, maak een backup voordat je het doet.

  Primaire partities op een disk zijn 1, 2, 3 en 4. Dus /dev/hda1 is de
  eerste primaire partitie op de eerste IDE disk en zo verder.  Logische
  partities hebben de nummers 5 en hoger, dus /dev/sdb5 is de eerste
  logische partitie op de tweede SCSI disk.

  Aan iedere partitie-ingang is een begin- en een eind-blokadres en een
  type toegewezen.  Het type is een numerieke code (een byte) die een
  bepaalde partitie aan een bepaald type besturingssysteem toewijst. Ten
  bate van computeradviseurs zijn partitie type codes niet echt uniek,
  dus er is altijd een kans dat twee besturingssystemen dezelfde code
  gebruiken.

  Linux reserveert het type code 0x82 voor swappartities en 0x83 voor
  "native" bestandssystemen (dat is ext2 voor de meeste van jullie).
  Het ooit populaire, nu verouderde Linux/Minix bestandssysteem
  gebruikte het type code 0x81 voor partities. OS/2 markeert zijn
  partities met een 0x07 type en dit doet NTFS van Windows NT ook. MS-
  DOS neemt verscheidene type codes in beslag voor z'n diverse soorten
  FAT bestandssystemen: 0x01, 0x04 en 0x06 zijn bekend. DR-DOS gebruikte
  0x81 om beschermde FAT partities aan te geven, daarmee in die tijd een
  conflict genererend met Linux/Minix, maar noch Linux/Minix noch DR-DOS
  worden nog veel gebruikt.  Tussen twee haakjes, de uitgebreide
  partitie die als een container voor logische partities wordt gebruikt,
  is van het type 0x05.

  Partities worden aangemaakt en verwijderd met het fdisk programma.
  Ieder zelfrespecterend besturingssysteem komt met een fdisk en wordt
  traditioneel onder bijna alle Os'sen zelfs fdisk genoemd (of
  FDISK.EXE) Sommige fdisks, merkbaar die van DOS, zijn op één of andere
  manier beperkt als ze met partitities van andere besturingssystemen om
  moeten gaan.  Een van dergelijke beperkingen is de complete
  onmogelijkheid om te gaan met alles met een type code van een ander
  bestandssysteem, de onmogelijkheid om te gaan met cylinder nummers
  boven 1024 en de onmogelijkheid partities aan te maken of zelfs te
  begrijpen die niet op een cylinder begrenzing eindigen.  Bijvoorbeeld,
  de MS-DOS fdisk kan geen NTFS partities verwijderen, van de OS/2 fdisk
  is bekend dat ze in stilte door Linux aangemaakte partities
  "corrigeerde" als ze niet eindigden op een cylinder begrenzing en
  zowel, de DOS en de OS/2 fdisk, hadden problemen met disks met meer
  dan 1024 cylinders (zie de "large-disk" Mini-Howto voor details over
  dergelijke disks).

  3.  Wat voor Partities heb ik nodig

  3.1.  Hoeveel partities heb ik nodig?


  Oke, dus welke partities heb je nodig? Goed, een aantal
  besturingssystemen geloven niet in het booten vanaf logische partities
  om volstrekt onbegrijpelijke redenen.  Dus je wilt waarschijnlijke je
  primaire partities reserveren als bootpartities voor je MS-DOS, OS/2
  en Linux of wat je ook gebruikt. Denk eraan dat één partitie benodigd
  is voor een uitgebreide partitie, die als een container optreedt voor
  de rest van je disk met logische partities.

  Het booten van besturingssystemen is een real-mode aangelegenheid die
  BIOS'sen en 1024 cylinder beperkingen met zich meebrengt.  Dus je wilt
  waarschijnlijk al je bootpartities in de eerste 1024 cylinders van je
  harddisk plaatsen, gewoon om problemen te voorkomen. Nogmaals, lees de
  "large-disk" Mini-Howto voor de bloedige details.

  Om Linux te installeren heb je op z'n minst één partitie nodig. Als de
  kernel vanaf deze partitie wordt geladen (bijvoorbeeld door LILO),
  moet deze partitie leesbaar zijn door je BIOS.  Als je andere
  mogelijkheden gebruikt om je kernel te laden (bijvoorbeeld een
  opstartdiskette of LOADLIN.EXE, een op MS-DOS gebaseerde Linux loader)
  kan de partitie zich overal bevinden.  In ieder geval zal deze
  partitie van het type 0x83 "Linux native" zijn.

  Je systeem zal wat swapspace nodig hebben. Tenzij je naar bestanden
  swapt, zul je een hiervoor toegewezen swappartitie nodig hebben.
  Aangezien deze partitie alleen door de Linux kernel wordt benaderd en
  de Linux kernel niet aan PC BIOS ontoereikendheden leidt, kan de swap
  partitie overal worden gepositioneerd.  Ik raad je aan er een logische
  partitie voor te gebruiken (/dev/?d?5 en hoger). Toegewezen Linux swap
  partities zijn van het type 0x82 "Linux swap".

  Dit zijn minimale partitie vereisten.  Het zou handig kunnen zijn om
  meer partities voor Linux aan te maken. Lees verder.

  3.2.  Hoe groot zou mijn swapspace moeten zijn?

  Als je hebt besloten om een toegewezen swap partitie te gebruiken, wat
  in het algemeen een Goed Idee [tm] is, volg dan deze richtlijnen voor
  het ramen van z'n grootte:


  ·  Onder Linux worden RAM en swap space bijelkaar opgeteld (Dit geldt
     niet voor alle Unices). Als je bijvoorbeeld 8 MB RAM en 12 MB swap
     hebt, heb je een totale hoeveelheid van ongeveer 20 MB virtueel
     geheugen.

  ·  Wanneer je je swap space passend maakt, zou je in totaal op z'n
     minst 16 MB virtueel geheugen moeten hebben.  Neem dus voor 4 MB
     RAM tenminste 12 MB swap in overweging, voor 8 MB RAM, 12 MB swap,
     neem voor 8 MB RAM op z'n minst 8 MB swap in overweging.

  ·  Onder Linux, kan een enkele swappartitie niet groter zijn dan 128
     MB.  Dat wil zeggen, de partitie kan wel groter zijn dan 128 MB,
     maar de toegankelijke ruimte wordt nooit gebruikt.  Als je meer dan
     128 MB swap wilt, zul je meerdere swap-partities aan moeten maken.

  ·  Als je de grootte van swap space bepaalt, houd dan in gedachten dat
     te veel swapspace helemaal niet handig kan zijn.

     Ieder proces heeft een "werkset". Dit is een set van pagina's in
     het geheugen waarnaar in de zeer nabije toekomst door de processor
     zal worden gerefereerd.  Linux probeert deze geheugentoegangen te
     voorspellen (ervan uitgaande dat recent gebruikte pagina's in de
     nabije toekomst opnieuw zullen worden gebruikt) en houdt deze
     pagina's zo mogelijk in RAM. Als het programma een goede
     "referentie-ligging" heeft, zal deze voorspelling kloppen en het
     voorspellings algoritme zal werken.

     Het in het hoofdgeheugen houden van een werkset, werkt alleen als
     er voldoende hoofdgeheugen is.  Als je te veel processen op een
     machine hebt draaien, wordt de kernel gedwongen om pagina's op disk
     te plaatsen waarnaar het opnieuw in de zeer nabije toekomst zal
     refereren (waarbij een pagina gedwongen uit een andere werkset uit
     het geheugen wordt gehaald en vervolgens de pagina waarnaar werd
     gerefereerd in het geheugen wordt geladen). Gewoonlijk resulteert
     dit in een zeer zware verhoging van paging activiteit en in een
     aanzienlijke performance vermindering. Van een machine in deze
     staat wordt gezegd dat er "overhead" is. (Voor jullie duitse
     lezers: Dat is "thrashing" ("dreschen", "schlagen", "haemmern") en
     niet vermorzelen ("muellen")).

     Op een machine met overhead draaien de processen in wezen vanaf
     disk en niet vanuit RAM. Ga er maar vanuit dat de performance zal
     verminderen met bij benadering de verhouding tussen de
     toegangssnelheid van het geheugen en de toegangssnelheid van de
     disk.

     Een erg oude praktische methode in de dagen van de PDP en de Vax
     was, dat de grootte van de werkset van een programma uit ongeveer
     25% van zijn feitelijke grootte bestaat. Dus het is waarschijnlijk
     nutteloos om in meer swap te voorzien dan drie maal je RAM.

     Maar houd in gedachten dat dit slechts een praktische methode is.
     Het is makkelijk mogelijk om scenario's te creéren waarin
     programma's extreem grote of extreem kleine werksets hebben.
     Bijvoorbeeld, een simulatie programma met een grote gegevensset die
     op een zeer willekeurige wijze wordt benaderd, zou bijna geen
     opmerkelijke referentie-ligging in z'n datasegment kunnen hebben,
     dus zijn werkset zou nogal groot kunnen zijn.

     Aan de andere kant, een xv met veel simultaan geopende JPEG's, alle
     behalve één tot ikoon verkleind, zou een zeer groot datasegment
     kunnen hebben.  Maar afbeeldingtransformaties worden slechts
     uitgevoerd op één enkele afbeelding, het meeste geheugen dat door
     xv in beslag wordt genomen wordt nooit aangeroerd.  Hetzelfde geldt
     voor een editor met veel editor vensters waar slechts één venster
     tegelijk wordt gewijzigd.  Deze programma's hebben - als ze op de
     juiste wijze zijn ontworpen - een zeer hoge referentie-ligging - en
     grote delen ervan kunnen op disk worden geplaatst zonder een te
     hevige performance uitwerking.

     Men zou kunnen verwachten dat het 25% nummer vanwege de ouderdom
     van de commando-regel niet langer geldt voor moderne GUI
     programma's die meerdere documenten wijzigen, maar ik ken geen
     nieuwere stukken die deze nummers proberen te verifiëren.

  Dus voor een configuratie met 16 MB RAM, is geen swap nodig voor een
  minimale configuratie en meer dan 48 MB swap is waarschijnlijk
  nutteloos.  De exacte hoeveelheid geheugen hangt af van de mix aan
  applicaties op de machine (wat verwachtte je anders?).

  3.3.  Waar zou ik mijn swapspace moeten plaatsen?



  ·  Mechanica is langzaam, elektronica is snel.

     Moderne harddisks hebben veel koppen. Het schakelen tussen koppen
     van hetzelfde spoor gaat snel, aangezien het zuiver elektronisch
     is.  Schakelen tussen sporen gaat langzaam, aangezien het
     verplaatsen op een totaal andere wijze plaatsvindt.

     Dus als je een disk met veel koppen hebt en één met minder koppen
     en beide zijn identiek in andere parameters, zal de disk met de
     vele koppen sneller zijn.

     Het splitsen van de swap en het op beide disks plaatsen zal echter
     zelfs sneller zijn.

  ·  Oudere disks hebben eenzelfde aantal sectoren op alle sporen.  Bij
     deze disks zal het het snelste zijn als je je swap in het midden
     van de disks plaatst, ervan uitgaande dat de kop van je disk zich
     zal verplaatsen vanaf een willekeurig spoor richting het
     swapgebied.

  ·  Nieuwere disks gebruiken ZBR (zone bit recording). Ze hebben op de
     buitenste sporen meer sectoren.  Met een constant aantal rpms,
     levert dit een veel grotere performance op, op de buitenste sporen
     dan op de binnenste. Plaats je swap op de snelste sporen.

  ·  Natuurlijk zal je diskkop niet willekeurig verplaatsen. Als je swap
     space in het midden van een disk hebt tussen een constant drukke
     home partitie en een bijna ongebruikte archief partitie, zou je
     beter af zijn als je swap zich in het midden van de home partitie
     bevond voor nog kortere kop-bewegingen.  Je zou echter zelfs nog
     beter af zijn, als je swap zich op een andere ongebruikte disk
     bevond.

  Samenvatting: Plaats je swap op een snelle disk met veel koppen die
  het niet druk heeft met andere zaken. Als je meerdere disks hebt:
  Splits swap en verspreid het over al je disks of zelfs verschillende
  controllers.

  Zelfs beter: Koop meer RAM.

  3.4.  Een aantal feiten over bestandsssytemen en fragmentatie


  Diskruimte wordt door het besturingssysteem in eenheden blokken en
  fragmenten blokken beheerd. In ext2 moeten fragmenten en blokken even
  groot zijn, dus we kunnen deze verhandeling tot blokken beperken.

  Bestanden zijn er in elke grootte.  Ze eindigen niet op blokgrenzen.
  Dus met ieder bestand wordt een deel van het laatste blok van ieder
  bestand verspild.  Ervan uitgaande dat de grootte van bestanden
  willekeurig is, wordt er bij benadering een half blok verspild voor
  ieder bestand op je disk.  Tanenbaum noemt dit "interne fragmentatie"
  in zijn boek "Operating Systems".

  Je kunt het aantal bestanden op je disk raden door het aantal in
  beslag genomen inodes op een disk.  Op mijn disk



       ______________________________________________________________________
       # df -i
       Filesystem           Inodes   IUsed   IFree  %IUsed Mounted on
       /dev/hda3              64256   12234   52022    19%  /
       /dev/hda5              96000   43058   52942    45%  /var
       ______________________________________________________________________




  bevinden zich ongeveer 12000 bestanden op / en ongeveer 44000
  bestanden op /var.  Bij een blokgrootte van 1 KB, gaat ongeveer 6+22 =
  28 MB diskruimte verloren in de laatste blokken van bestanden.  Als ik
  een blokgrootte van 4 KB had uitgekozen, had ik 4 keer zoveel ruimte
  verloren.

  Gegevenstransport is echter sneller voor grote aaneengesloten blokken
  gegevens. Daarom probeert ext2 ruimte in eenheden van 8 aaneengesloten
  blokken vooraf toe te wijzen aan groeiende bestanden.  De ongebruikte
  vooraf toegewezen ruimte wordt vrijgegeven als het bestand wordt
  gesloten, dus er wordt geen ruimte verspild.

  Het dwingt het besturingssysteem de toegang naar een disk te splitsen
  en de disk om de kop te verplaatsen.  Dit wordt "externe fragmentatie"
  genoemd of eenvoudigweg "fragmentatie" en het is een algemeen probleem
  met DOS bestandssystemen.

  ext2 heeft verscheidene strategien om externe fragmentatie te
  voorkomen.  Normale fragmentatie is in ext2 geen groot probleem, zelfs
  niet op zwaar gebruikte partities zoals een USENET nieuwsspool.
  Ondanks dat er een tool voor defragmentatie is voor ext2
  bestandssystemen, gebruikt niemand het ooit en het is niet bijgewerkt
  met de huidige release van ext2. Gebruik het op eigen risico.

  Het MS-DOS bestandssysteem is goed bekend om z'n pathologische beheer
  van diskruimte. In samenwerking met de bodemloze buffer cache die door
  MS-DOS wordt gebruikt, zijn de effecten van bestandsfragmentatie op de
  performance zeer opmerkelijk.  DOS gebruikers zijn gewend aan het
  iedere paar weken defragmenteren van hun disks en een aantal hebben
  zelfs een ritueel geloof met betrekking tot defragmentatie ontwikkeld.
  Geen van deze gewoonten zou naar Linux en ext2 moeten worden
  overgedragen. Linux native bestandssystemen hoeven niet te worden
  gedefragmenteerd bij normaal gebruik en dit behelst iedere voorwaarde
  met tenminste 5% vrije ruimte op een disk.

  Het MS-DOS bestandssysteem is ook bekend om het verlies van grote
  hoeveelheden diskruimte te wijten aan interne fragmentatie.  Voor
  partities groter dan 256 MB, wordt de DOS blokgrootte zo groot dat ze
  niet langer bruikbaar zijn (Dit is tot op zekere hoogte gecorrigeerd
  met FAT32).

  ext2 dwingt je niet om grote blokken voor grote bestandssystemen te
  kiezen, behalve voor zeer grote bestandssystemen in de range 0.5 TB
  (dat is terabytes waarbij 1 TB gelijk is aan 1024 GB) en daarboven,
  waar kleine blokgroottes inefficient worden. Dus in tegenstelling tot
  DOS is het niet nodig om grote disks in meerdere partities onder te
  verdelen om de blokgrootte laag te houden.  Gebruik zo mogelijk de 1
  KB standaard blokgrootte.  Voor een aantal partities zou het kunnen
  dat je met een 2 KB blokgrootte wilt experimenteren, maar ga er maar
  vanuit een aantal zelden in acht genomen bugs tegen te komen: De
  meeste mensen gebruiken de standaardwaarde.

  3.5.  Levensduur van bestanden en backupcycli als criteria bij parti­
  tioneren


  Met ext2, zouden partitionerings beslissingen moeten worden geleid
  door backup overwegingen en om externe fragmentatie door de
  verschillende levensduur van bestanden te voorkomen.

  Bestanden hebben een levensduur. Nadat een bestand is aangemaakt, zal
  het een tijd op het systeem blijven bestaan en vervolgens worden
  verwijderd. De levensduur van een bestand varieert nogal op het
  systeem en is gedeeltelijk afhankelijk van de padnaam van het bestand.
  Bijvoorbeeld, bestanden in /bin, /sbin, /usr/sbin, /usr/bin en
  vergelijkbare directory's zullen waarschijnlijk een zeer lange
  levensduur hebben: vele maanden en meer.  Bestanden in /home zullen
  vermoedelijk een gemiddelde levensduur hebben: verscheidene weken of
  zoiets.  Bestanden in /var bestaan gewoonlijk maar kort: Bijna geen
  enkel bestand in /var/spool/news zal langer dan een paar dagen
  behouden blijven, bestanden in /var/spool/lpd meten hun levensduur in
  minuten of minder.

  Voor het backuppen is het handig als de hoeveelheid dagelijkse backup
  kleiner is dan de capaciteit van een enkel backup medium. Een
  dagelijkse backup kan een complete backup of een incrementele backup
  zijn.

  Je kunt besluiten om je partitiegroottes klein genoeg te houden
  zodanig dat ze volledig op een backupmedium passen (kies dagelijks
  volledige backups).  In ieder geval zou een partitie klein genoeg
  moeten zijn dat z'n dagelijkse delta (alle gewijzigde bestanden) op
  één backupmedium passen.  (kies voor incrementele backup en ga er maar
  vanuit de backup media voor de wekelijkse/maandelijkse volledige dump
  te moeten wisselen - geen onbeheerde bewerking mogelijk).

  Je backupstrategie hangt af van die beslissing.

  Als je diskruimte koopt, denk er dan aan voldoende geld voor backup op
  zij te leggen.  Niet gebackupte gegevens zijn waardeloos!  De kosten
  van reproduceren van gegevens zijn voor eigenlijk iedereen veel hoger
  dan de backupkosten!

  Voor performance is het handig om bestanden met verschillende
  levensduur op verschillende partities te houden.  Op deze manier kan
  het zijn dat de kort bestaande bestanden op de nieuws-partitie heel
  erg kunnen zijn gefragmenteerd.  Dit heeft geen impact op de
  performance van de / of /home partitie.

  4.  Een voorbeeld

  4.1.  Een aanbevolen model voor ambitieuze beginners


  Een algemeen model maakt /, /home en /var partities aan zoals
  hierboven beschreven. Dit is eenvoudig te installeren en beheren en
  maakt goed genoeg onderscheid om ongunstige effecten van verschillende
  levensduur te voorkomen. Het past ook goed in een backupmodel: Bijna
  niemand bekommert zich om een backup te maken van een USENET newspool
  en slechts een aantal bestanden in /var zijn het waard om te backuppen
  (ik denk nu aan /var/spool/mail). Aan de andere kant, / wijzigt niet
  vaak en hier kan naar behoefte een backup van worden gemaakt (na
  configuratie wijzingen) en is klein genoeg om op de meeste moderne
  backupmedia als een volledige backup te passen (reken op 250 tot 500
  MB afhankelijk van de hoeveelheid geïnstalleerde software). /home
  bevat waardevolle gebruikersgegevens en hier zou dagelijks een backup
  van moeten worden gemaakt.  Een aantal installaties hebben zeer grote
  /homes en moeten incrementele backups gebruiken.

  Een aantal systemen plaatsen /tmp ook op een aparte partitie, anderen
  maken een symlink aan naar /var/tmp om hetzelfde effect te bereiken
  (merk op dat dit effect kan hebben op single user mode, waarin /var
  niet beschikbaar zal zijn en het systeem geen /tmp zal hebben, totdat
  je een /var handmatig mount of aanmaakt) of zet het op een RAM disk
  (Solaris doet dit bijvoorbeeld). Dit houdt /tmp buiten /, een goed
  idee.

  Dit model is geschikt voor upgrades als ook herinstallatie: Bewaar je
  configuratiebestanden (of de gehele /etc) in een /home directory, zet
  je / aan de kant, herinstalleer en haal de oude configuraties vanuit
  de opgeslagen directory in /home op.

  5.  Hoe ik het deed op mijn machine


  Daar stond deze oude ISA bus 386/40 op mijn boekenplank die ik twee
  jaar geleden had weggedaan omdat hij niet langer voldeed. Ik was van
  plan het om te zetten in een kleine X-loze server voor mijn Lan thuis.

  Zo deed ik het: Ik pakte die 386 en plaatste er 16 MB RAM in.  Voegde
  een goedkope EIDE disk toe, de kleinste die ik kon krijgen (800 MB) en
  een ethernetkaart. Voegde een oude Hercules toe  omdat ik er nog
  steeds een monitor voor had. Installeerde Linux erop en daar had ik
  mijn lokale NFS, SMB, HTTP, LPD/LPR en NNTP server als ook mijn
  mailrouter en POP3 server. Met een extra ISDN kaart werd de machine
  mijn TCP/IP router en ook firewall.

  De meeste diskruimte op deze machine ging naar de /var directory's,
  /var/spool/mail, /var/spool/news en /var/httpd/html. Ik plaatste /var
  op een aparte partitie en maakte deze wat groter. Er zullen bijna geen
  gebruikers op deze machine zijn, dus ik maakte geen home-partitie aan
  en mountte /home vanuit een ander werkstation via NFS.

  Linux zonder X plus verscheidene lokaal geïnstalleerde utility's zal
  goed gaan met een 250 MB partitie als /. De machine heeft 16 MB RAM,
  maar het zal veel servers gaan draaien. 16 MB swap zou toereikend
  moeten zijn, 32 MB zou ruim voldoende moeten zijn. We hebben geen
  tekort aan diskruimte, dus de machine zal 32 MB krijgen. Uit
  sentimentaliteit blijft er een MS-DOS partitie van pakweg 20 MB op
  behouden. Ik besloot /home vanaf een andere machine te importeren, dus
  de resterende 500+ MB zal /var worden. Dit is meer dan genoeg voor een
  USENET nieuwstoevoer voor thuisgebruik.

  We krijgen

       ______________________________________________________________________
       Device     Gemount op                       Grootte
       /dev/hda1  /dos_c                           25 MB
       /dev/hda2  - (Swapspace)                    32 MB
       /dev/hda3  /                               250 MB
       /dev/hda4  - (Extended Container)          500 MB
       /dev/hda5  /var                            500 MB

       homeserver:/home /home                     1.6 GB
       ______________________________________________________________________




  Ik maak een backup van deze machine via het netwerk met gebruik van de
  tape in homeserver. Aangezien alles op deze machine vanaf CD-ROM is
  geïnstalleerd hoef ik alleen een aantal configuratie bestanden van
  /etc, mijn aangepaste lokaal geïnstalleerde *.tgz bestanden van
  /root/Source/Installed en /var/spool/mail als ook /var/httpd/html te
  bewaren. Ik kopieer deze bestanden iedere nacht naar een toegewezen
  directory /home/backmeup op homeserver, vanwaar de reguliere
  homeserver-backup ze ophaalt.