Sophie: howto-text-nl-2006-5mdv2010.0 noarch

howto-text-nl-2006-5mdv2010.0.noarch.rpm

Programmeertalen mini-HOWTO
Risto S. Varanka,
Vertaald door: Ellen Bokhorst, bokkie@nl.linux.org
22 juli 2000

Een beknopte vergelijking tussen belangrijke programmeertalen voor
Linux en belangrijke library's voor het aanmaken van grafische
gebruikersinterfaces (GUI's) onder Linux.
______________________________________________________________________

Inhoudsopgave

1. Introductie

1.1 Laatste versie van het document
1.2 Copyright
1.3 Licentie
1.3.1 Vereisten voor aangepaste werken
1.4 Disclaimer
1.5 Auteur
1.6 Krediet
1.7 Links

2. Programmeertalen

2.1 Concepten in de tabel
2.2 Belangrijke programmeertalen
2.3 Shell Programmering
2.4 Andere programmeertalen
2.5 Links

3. GUI Toolkits

3.1 Concepten in de tabel
3.2 Belangrijke GUI Toolkits
3.3 Links

______________________________________________________________________

1. Introductie

Linux is een fascinerend besturingssysteem omdat het iedere gebruiker
laat participeren in de ontwikkeling ervan. De variëteit aan
beschikbare programmeertalen, kan echter voor beginnende Linux
ontwikkelaars verwarrend zijn. In dit document worden de meest
gebruikelijke opties voor alledaagse ontwikkeling opgesomd en
formuleert bovendien van deze talen de belangrijkste feiten.(``meest
gebruikelijk'' en ``belangrijk'' zoals ik dat waarneem).

Mijn bedoeling is noch de programmeertalen onder de loep te nemen,
noch vast te stellen welke de beste is. Iedere taal is een hulpmiddel
die bij een aantal taken en smaken past. Je kunt gemakkelijk aan meer
(vaak tegenstrijdige) informatie komen, als je eens om je heen vraagt
of je oren open houdt. In de sectie Links in dit document vind je een
aantal verwijzingen voor een eigen onderzoek.

Er is een overvloed aan programmeertalen en library's voor Linux
beschikbaar, dus in dit document worden op het moment alleen de meest
gebruikelijke programmeertalen en GUI (Graphical User Interface)
toolkits behandeld. Het is de bedoeling dat dit document tamelijk
neutraal is, maar ik heb niet alle beschikbare programmeertalen
opgenomen. Aangezien ik in mijn oordeel ongetwijfeld op diverse wijzen
ben bevooroordeeld, adviseer ik serieuze ontwikkelaars een kijkje te
nemen op die sites die beter zijn in het catalogiseren van alle
programmeertalen en library's. Alleen de Linux implementaties van de
talen en GUI toolkits worden behandeld, er wordt over mogelijkheden op
andere platformen van deze talen niet gediscusseerd of iets over
geïmpliceerd.

Dit document is onlangs aan de LDP toegevoegd, dus er was geen kans
voor veel feedback van de gemeenschap. Het is echter uitgegeven in de
hoop dat het van nut zal zijn voor mensen die geïnteresseerd zijn in
programmeren onder Linux en dan met name voor beginners. Een
vraagteken in de tabellen geeft het ontbreken van informatie aan. Als
je het in kunt vullen, neem dan alsjeblieft contact op met de auteur.

1.1. Laatste versie van het document

Je kunt de laatste aanpasssingen vinden op
http://www.helsinki.fi/~rvaranka/Computer/Linux/HOWTO/
<http://www.helsinki.fi/~rvaranka/Computer/Linux/HOWTO/>

1.2. Copyright

1.3. Licentie

De volgende licentie voorwaarden gelden voor alle LDP documenten,
tenzij anders uiteengezet in het document. De LDP documenten mogen
geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd en gedistribueerd, via
elk fysiek of elektronisch medium, op voorwaarde dat de vermelding van
deze licentie in de reproductie wordt weergeven. Commerciële
herdistributie is toegestaan en wordt aangemoedigd. Het wordt
gewaardeerd als dit 30 dagen van de voren via mail aan de auteurs
wordt gemeld, om de auteurs in de gelegenheid te stellen bijgewerkte
documenten aan te leveren.

1.3.1. Vereisten voor aangepaste werken

Alle aangepaste documenten, inclusief vertalingen, bloemlezingen, en
gedeeltelijke documenten, moeten voldoen aan de volgende vereisten:

1. De aangepaste versie moet als zodanig worden gelabeld.

2. De persoon die de aanpassingen maakte moet worden geïdentificeerd.

3. Erkenning van de oorspronkelijke auteur moet behouden blijven.

4. De lokatie van het oorspronkelijke ongewijzigde document moet zijn
geïdentificeerd.

5. De naam van de oorspronkelijke auteur(s) mag niet worden gebruikt
onderschrijving te beweren of impliceren van het resulterende
document zonder permissie van de oorspronkelijke auteur(s).

Bovendien is het vereist dat:

1. Van de aanpassingen (inclusief verwijderingen) een aantekening
wordt gemaakt.

2. De auteur voor de herdistributie via email van de aanpassing op de
hoogte wordt gebracht, als een e-mailadres in het document is
opgenomen.

Als een speciale uitzondering, mogen bloemlezingen van LDP documenten
een enkele kopie van deze licentievoorwaarden op een opvallende
lokatie opnemen binnen de bloemlezing en andere kopiëen van deze
licentie vervangen door een verwijzing naar een enkele kopie van de
licentie zonder het document als ``aangepast'' aan te merken als doel
van deze sectie.

Louter een verzameling van LDP documenten met andere documenten of
programma's op dezelfde media zal niet tot gevolg hebben dat deze
licentie op die andere werken van toepassing is.

Alle vertalingen, afgeleide documenten, of aangepaste documenten welke
enig LDP document verenigd mogen geen beperktere licentievoorwaarden
dan deze hebben, behalve dat je van de distribiteurs mag vereisen dat
ze het resulterende document beschikbaar stellen in het bronformaat.

1.4. Disclaimer

IN DIT DOCUMENT WORDT EEN GROOT EN CONSTANT VERANDEREND DOMEIN
BEHANDELD. DAAROM KAN DE INFORMATIE IN DIT DOCUMENT ONJUIST OF
VEROUDERD ZIJN. AL HET GEBRUIK EN ALLE INFORMATIE HIERIN IS OP EIGEN
RISICO. DE AUTEUR GEEFT GEEN WAARBORG OF GARANTIE, NOCH EXPLICIET NOCH
IMPLICIET.

1.5. Auteur

Het insturen van feedback aan de auteur via: risto.varanka@helsinki.fi
<mailto:risto.varanka@helsinki.fi> wordt verwelkomd.

De website van de auteur is te vinden op
http://www.helsinki.fi/~rvaranka/ <http://www.helsinki.fi/~rvaranka/>.

1.6. Krediet

Ik ben verscheidene mensen dankbaar die opmerkingen gaven over
programmeeronderwerpen. Deze conversaties zorgden ervoor dat ik een
beter inzicht kreeg in de verschillende talen, en ik hoop dat
toekomstige conversaties het mogelijk zullen maken deze mini-HOWTO in
de loop der tijd verder te ontwikkelen. Ik zou vooral graag de mensen
op het IRCNet kanaal #linux: Morphy, Bluesmurf, Vadim, Zonk^, Rikkus
en anderen wiens naam ik ben vergeten, willen bedanken. Dank gaat ook
uit naar Stig Erik Sandoe voor zijn behulpzame opmerkingen.

1.7. Links

Grondige lijsten met Linux development library's en tools:

· Freshmeat <http://www.freshmeat.net/appindex/development/>

· Linux Development Tools <http://www.hotfeet.ch/~gemi/LDT/>

· linuxprogramming.com <http://www.linuxprogramming.com/>

De Hacker FAQ <http://www.tuxedo.org/~esr/faqs/hacker-howto.html> van
Eric S. Raymond is een andere interessante tekst voor beginnende Linux
ontwikkelaars. Het concentreert zich op een aantal culturele en
psychologische aspecten van open source development.

Andere LDP documenten <http://www.linuxdoc.org/> behandelen algemene
programmeeronderwerpen waaronder de Reading List HOWTO en de Linux
Programmer's Guide - er zijn er nog meer over specifieke onderwerpen
geschreven.

2. Programmeertalen

C, Lisp en Perl zijn traditionele hacking programmeertalen in de
GNU/Linux cultuur; Python, PHP, Java en C++ hebben recent nieuwe grond
verworven.
2.1. Concepten in de tabel

Taal
Een gebruikelijke naam van de taal.

Beginner
Geeft aan hoe geschikt de taal is voor mensen met weinig
programmeerervaring. Een taal gemarkeerd met ``ja'' zou
uitvoerbaar moeten zijn als eerste programmeertaal voor een
beginner.

Performance
Hoe snel je applicaties naar alle waarschijnlijkheid zullen
draaien wanneer je ze in productie neemt. De performance hangt
meer af van je algorithmische programmeervaardigheden dan de
feitelijke taal. Als vuistregel zijn C, C++ en Fortran soms
noodzakelijk omdat ze een betere performance bieden dan andere
talen - andere keren zijn ze wellicht ongeschikt voor het
gewenste doel. (Een idee voor het niet wetenschappelijk
``benchmarken'' van de programmeertalen zou zijn een eenvoudig
sorteeralgoritme te implementeren in alle programmeertalen en de
uitvoertijden ervan te vergelijken. Hiermee wordt natuurlijk
niet de performance van de feitelijke taal gemeten, aangezien
dat concept geen zin heeft, maar slechts de implementatie.
Natuurlijk geen erg betrouwbare of grondige methode, maar het
zou een voorbeeld kunnen geven van het verschil in uitvoertijden
van de verschilende talen. Kan iemand me hiermee helpen?)

OOP, Object-Oriented Programming vs. andere paradigma's
Object geöriënteerd programmeren is een belangrijk paradigma dat
meer aan populariteit wint. In object geöriënteerd programmeren
zijn gegevensstructuren en algoritmen in eenheden geïntegreerd,
vaak classes genoemd. OOP staat vaak in contrast met procedureel
programmeren (waarin aparte algoritmen en gegevenstructuren
worden gebruikt). Het is niet strict afhankelijk van de taal: je
kunt OOP doen in talen die niet als zodanig worden opgesomd
(zoals bijvoorbeeld C), en in de procedurele stijl programmeren
in talen die gecatalogiseerd zijn als OOP. Ik heb talen als OOP
gecatalogiseerd die speciale mogelijkheden hebben of add-ons om
OOP te vergemakkelijken. Functionele talen (zoals bijvoorbeeld
Lisp) zijn een wat andere soort. - functioneel programmeren is
onder andere een superset van OOP. Logisch programmeren
(Prolog), ook declaratief programmeren aan de andere kant is in
vergelijkbare zin niet gerelateerd aan de andere typen
programmering.

RAD, Rapid Application Development
Eerder afhankelijk van de gebruikte tools dan de feitelijke
taal. Er is ook een HOWTO over GUI development voor Linux,
alhoewel het verouderd is. Met een goed grafisch hulpmiddel kun
je RAD doen. RAD kan krachtig zijn wanneer bovendien gebaseerd
op hergebruik van de code, dus vrije software zou een goed begin
kunnen vormen.

Voorbeelden
Het benoemen van de programmeergebieden waarvoor de taal het
vaakst wordt gebruikt. Andere goede (en slechte) gebruiken
bestaan ook, maar ze zijn minder kenmerkend.

Opmerkingen
Extra informatie over de programmeertaal, zoals mogelijkheden en
dialecten.

2.2. Belangrijke programmeertalen

Perl
Beginner: Ja - OOP: Ja
Voorbeelden: Scripting, sysadmin, www
Opmerkingen: Krachtig voor het afhandelen van tekst en strings

Python
Beginner: Ja - OOP: Ja
Voorbeelden: Scripting, applicatie scripting, www
Opmerkingen:

TCL
Beginner: Ja - OOP: Nee
Voorbeelden: Scripting, sysadmin, applicaties
Opmerkingen:

PHP
Beginner: Ja - OOP: Ja
Voorbeelden: Www
Opmerkingen: Populair voor webdatabases

Java
Beginner: Ja - OOP: Ja
Voorbeelden: Cross-platform applicaties, www
Opmerkingen: Uitgestrekt naar nieuwe gebieden, bv. e-commerce infrastructuur

Lisp
Beginner: Ja - OOP: Functioneel
Voorbeelden: Emacs modes (voor Elisp), AI
Opmerkingen: Varianten Elisp, Clisp en Scheme

Fortran
Beginner: Nee - OOP: Nee
Voorbeelden: Wiskundige (wetenschappelijke) applicaties
Opmerkingen: Varianten f77 en f90/95

C
Beginner: Nee - OOP: Nee
Voorbeelden: Systeemprogrammering, applicaties
Opmerkingen:

C++
Beginner: Nee - OOP: Ja
Voorbeelden: Applicaties
Opmerkingen:

2.3. Shell Programmering

Ook shells bieden een belangrijke programmeeromgeving. Ik heb ze niet
behandeld omdat ik dit terrein nog niet zo door en door begrijp.
Kennis van shells is voor ieder belangrijk die regelmatig onder Linux
werkt, nog meer zelfs voor systeembeheerders. Er zijn tussen
shellprogrammering en andere soorten scripting overeenkomsten, vaak
kun je er dezelfde doelen mee bereiken, en heb je de optie te kiezen
tussen de shell en een aparte scripttaal. Tussen de meest populaire
shells bevinden zich bash, tcsh, csh, ksh en zsh. Je kunt
basisinformatie over je shell krijgen met de opdracht man, zoals
bijvoorbeeld man bash.

2.4. Andere programmeertalen

Andere te vermelden talen: AWK, SED, Smalltalk, Eiffel, Ada, Prolog,
assembler, Objective C, Logo, Pascal (p2c converter)

2.5. Links

· Een algemene info site <http://www.tunes.org/Review/Languages.html>
over programmeertalen, heel veel info en meningen

· TCL <http://dev.scriptics.com/>

· Perl <http://www.perl.org/>

· Python <http://www.python.org/>

· PHP <http://www.php.net>

· Java <http://www.javasoft.com/>

· clisp <http://clisp.cons.org/~haible/packages-clisp.html>

3. GUI Toolkits

Het standaard grafische subsysteem voor UNIX en Linux, genaamd X,
heeft zijn eigen library's voor GUI ontwikkeling. Ze leveren een low-
level programmeerinterface voor X, maar neigen ernaar moeilijk te
gebruiken te zijn. Oude eindgebruikers applicaties en andere toolkits
maken er natuurlijk goed gebruik van. Tegenwoordig wordt de Linux GUI
scene gedomineerd door GTK+ en Qt, aangezien twee populaire complete
gebruikersomgevingen, GNOME en KDE, hierop zijn gebaseerd.

3.1. Concepten in de tabel

Library
Algemene naam of afkorting van de toolkit.

Beginner
Of de toolkit geschikt is voor een newbie programmeur.

Licentie
De verschillende licenties voor de verschillende GUI toolkits
hebben een praktische betekenis. GTK+, TK en GNUstep licenties
maken het mogelijk zowel open source als closed source
applicaties te ontwikkelen zonder te hoeven betalen voor een
licentie. De Motif licentie moet worden betaald, terwijl voor de
QT licentie alleen hoeft te worden betaald als je closed source
programma's schrijft.

Taal
De programmeertaal die het meest met de toolkit wordt gebruikt.

Bindings
Andere talen die gebruik kunnen maken van de toolkit.

Voorbeelden
Applicaties die gebruik maken van de toolkit.
Opmerkingen
Extra informatie over de toolkit.

3.2. Belangrijke GUI Toolkits

Library Beginner Licentie Taal Bindings Voorbeelden
TK Ja Vrij TCL Perl, Python, anderen make xconfig, TKDesk
GTK+ Nee Vrij (LGPL) C Perl, C++, Python, veel anderen GNOME, Gimp
QT Nee Vrij voor open source C++ Python, Perl, C, anderen? KDE
Motif Nee Niet vrij C/C++ Python, anderen? Netscape, Wordperfect
GNUstep Nee Vrij (LGPL) Objective C Guile, Java? Niet zo bekend, maar zie deapplicatie lijst <http://www.gnustep.org/resources/apps.html>

3.3. Links

· TK <http://dev.scriptics.com/>

· GTK+ <http://www.gtk.org/>

· QT <http://www.troll.no/>

· Motif <http://www.metrolink.com/>

· GNUstep <http://www.gnustep.org/>